Politieke soapstory

Met de handen in de brillantine

In Wallonië behaalde de PS een topscore (zo’n 44%) en daarmee was de partij regionaal en nationaal (federaal bestond nog niet) ‘incontournable‘. De CVP/PSC onderhandelden sinds 4 januari 1988 met de PS/SP. Maar voor de Vlaamse Executieve (voorloper van de huidige Vlaamse Regering) sprak Gaston Geens (CVP) al sinds 24 december 1987 met de overwinnaar, de PVV van Annemie Neyts. PSC en de PS waren vragende partij voor parallelle coalities. Maar na twee uur en een half vergaderen liet de CVP op 22 januari 1988 weten niet geïnteresseerd te zijn in het parallellisme. De Koninklijke Onderhandelaar, Willy Claes (SP), zat met zijn handen in de brillantine na tien dagen zoeken naar een uitweg. SP-voorzitter Karel Van Miert was niet echt opgezet met de CVP-reactie: ‘Het is ondenkbaar dat de CVP het ernstig meent om een duurzame en solide rooms-rode regering op de been te brengen wanneer zij terzelfder tijd een grote partij als de SP van deelname aan de Vlaamse regering uitsluit’. Guy Spitaels (PS, informateur van 18/12/’87 tot 04/01/’88) was vooral verheugd om de positieve houding van de PSC en betrok de partij meteen in de regionale regeringsvorming, samen met Ecolo en FDF. Op 21 januari polste de CVP de PVV om de socialisten op Vlaams niveau te betrekken. De liberalen weigerden. Gaston Geens was voor de verkiezingen geen fan van asymmetrische coalities, maar in het gewijzigde politieke landschap was hij ineens wel een voorstander. De man had gewoon geen zin in een samenwerking met de SP.

Sire, geef me honderd dagen

Enkele dagen later zaten de nationale onderhandelingen muurvast. Op 26 januari 1987 vormden de liberalen en christendemocraten een Vlaamse coalitie. ‘Het afsluiten door de CVP van een Vlaams regeerakkoord met de PVV is compleet strijdig met engagementen die door diezelfde CVP tijdens vertrouwelijke gesprekken met de SP werden aangegaan. De christendemocraten kunnen zich niet neerleggen bij de verkiezingsuitslagen en voeren een verrottingspolitiek. Op deze wijze wordt het werk van de informateur onmogelijk’, reageerde een verbolgen SP-voorzitter. Jean-Luc Dehaene, de informateur vanaf 22 januari ’88, ontving een duidelijke brief van Karel Van Miert. Zolang de SP niet in de Vlaamse Executieve welkom was, staakte ze de nationale gesprekken.

Nog geen maand later zat Dehaene aan tafel met onderhandelaars van de Volksunie en de SP over deelname aan de Vlaamse deelregering. De PVV, die officieel zetelde in die regering, werd niet betrokken. Annemie Neyts vond het alleszins ‘niet prettig’ en André Denys sprak van een ‘komediantenspel’. De barst in rooms-blauw was er. Begin maart sloot de CVP een regeerakkoord met de SP en de VU die de belofte kregen dat ze op 18 oktober hun intrede mochten doen in de Executieve. Op basis daarvan moest er onderhandeld worden met de in het ongewisse gelaten liberalen. Op dat moment bestonden er twee Vlaamse regeerakkoorden en twee meerderheden. Op nationaal vlak werd uiteindelijk op 9 mei de rooms-rood-gele regering Martens VIII in het zadel gehesen. De PVV zou na 18 oktober nog altijd in de deelregering zetelen om het dode PVV/CVP-akkoord uit te voeren. De rooms-rood-gele regeringsverklaring van Geens IV werd door de PVV op 18 oktober dan ook afgekeurd en de partij gedroeg zich verder als een oppositiepartij, ook al had ze ministers.

Foto (c) Reporters