Een bekentenis. De auteur van dit stuk is ooit één keer gaan lunchen in De Warande. Die ene keer was ruim voldoende om de laatste keer te zijn. Een gewone sterveling, met een zeer bescheiden bankrekening, voelt zich in het statige decor van het Hotel Empain toch maar een indringer.

De Warande heeft op dit moment maar weinig vrienden. Niemand staat te springen om aan de belastingbetaler uit te leggen dat zo’n chique club recht heeft op een renteloze overheidslening van 800.000 euro — een lening die bovendien alleen wordt terugbetaald in de vorm van lidmaatschappen voor ministers, kabinetschefs en hoge ambtenaren. Privéclub voor rijkelui op kosten van de burger— die titel schreef zichzelf.

It’s the economy, stupid

Hier is een hypothese: De Warande brengt de Vlaamse staatskas meer op dan de club kost. De meeste journalisten hebben natuurlijk maar een zeer eenzijdige interesse in de staatskas. Ze weten altijd perfect waar het belastinggeld naartoe moet gaan, maar ze hebben geen benul waar het vandaan komt. De Vlaamse welvaart herverdelen is een dagtaak voor zowat elke commentaarschrijver, maar men doet altijd alsof die welvaart er vanzelf gekomen is en ook vanzelf zal blijven bestaan.

Geld moet ergens vandaan komen. De Vlaamse welvaart is te danken aan onze middenstanders, zelfstandigen, ondernemers en industriëlen. Na de Tweede Wereldoorlog heeft Vlaanderen een fantastische economische opgang gekend. In die geschiedenis van economische ontvoogding én in onze hedendaagse economie hebben de leden van De Warande een belangrijke plaats. Het mogen ‘rijkelui’ zijn: het zijn ook steunpilaren van de Vlaamse voorspoed.

Onze welvaart is nooit definitief ‘verworven’: er moet altijd opnieuw geïnvesteerd worden. In dat opzicht is een ontmoetingsplaats zoals De Warande van onschatbare waarde. Het is heel nuttig dat ondernemers, bankiers, bedrijfsleiders en hooggeplaatst overheidspersoneel elkaar ontmoeten. Als je ooit werk wil maken van economische verankering, dan moeten de economische tenoren natuurlijk met elkaar spreken. Natuurlijk gebeurt dat bij lekker eten of in een duur salon: zo krijgen netwerken altijd hun vorm.

Pecunia non olet

Voor veel Vlamingen klinkt ‘netwerken’ nog altijd een beetje vies. We moeten dringend af van dat provincialistisch trekje. Er is niets oneerbaar aan zaken doen. Geld stinkt niet. Ook hoge ambtenaren moeten ondernemers niet als melaatsen behandelen. De leden van De Warande zijn niet verdacht omdat ze allemaal hun particuliere belangen hebben: de Vlaamse economie is een optelsom van particuliere belangen. Hoe meer leidende ambtenaren de vinger aan de pols hebben bij de leden van De Warande, hoe beter voor het algemeen belang.

De Warande heeft ook een symbolisch belang. De Vlaamse elite claimt met het historische Hotel Empain aan het Warandepark een uitvalsbasis in het hart van de Belgische macht. De Kamer van Volksvertegenwoordigers en het koninklijke werkpaleis liggen naast de deur. Alleen al die bijzondere ligging van De Warande symboliseert de economische macht van Vlaanderen binnen België. Reken maar dat een oude francofone kaste daar niet zó gelukkig mee is.

In dat verband. De journalisten die nu schande spreken over steun aan De Warande zijn bij andere gelegenheden grote voorstanders van een sterke Vlaamse vertegenwoordiging in Brussel. Die vertegenwoordiging mag dan wel alleen de vorm aannemen van de grote cultuurhuizen waar de heren en dames journalisten zelf zo thuis zijn. Eigen club eerst! Voor succesvolle ondernemers bestaat er een bijna persoonlijke afkeer.

Populisme en pragmatiek

Journalisten zeuren altijd over ‘populisme’, maar ze schrijven zelf zeer populistisch over De Warande. Als er niemand meer bereid is om uit te leggen wat het nut is van een elitaire bedoening als De Warande, zullen er dan straks nog journalisten opstaan ter verdediging van pakweg de opera? ‘Elitair’ is niet hetzelfde als ‘nutteloos’. Je kan altijd meehuilen met de wolven in het bos, maar journalisten zouden ook het belang van exclusieve ontmoetingsplaatsen kunnen duiden.

Vergelijk De Warande gerust met de naaste buren: de Van Saksen-Coburg en Gotha’s. Voorstanders van ons koningshuis zwaaien altijd met het economische nut van een monarchie. Blauw bloed zou anno 2018 nog altijd wonderen doen en bijvoorbeeld deuren openen tijdens handelsmissies. Als het over de koning gaat, dan is het plots geen enkel probleem om belastinggeld te spenderen aan een pompeuze bedoening die de netwerking van onze ondernemers dient. Nochtans gaat het bij de dynastie om veel meer geld voor veel minder mensen.

Je hoeft echt geen lid te zijn van De Warande om toch het nut te zien van deze Vlaamse eliteclub. De Warande is een magnifiek uithangbord dat de uitstraling van Vlaanderen versterkt. Het is een netwerkmachine die lucratieve contacten tussen meer dan 1.600 leden stimuleert. Het is een uiting én een verderzetting van de economische opkomst van Vlaanderen, vandaag een sterke exporteconomie. Dat alles kost u in de komende 20 jaar zo’n 800.000 euro. Er zijn andere overheidsgaven die veel groter en veel nuttelozer zijn.