Donald Trump, (post)moderne Caligula

Met Trump konden wij, liefhebbers van aangebrande humor, aanvankelijk nog lachen, en de gebreide kutmutsen wekten zelfs mijn sympathie op voor de door weldenkend links verbanvloekte Donald, tegelijk seksist, racist en fascist. Zo lang Trump erop los tweette, de ene leugen-om-bestwil na de andere verkondigde, en ondertussen zijn beleid door zijn eigen partij gekortwiekt zag, wat hem dan weer geen barst leek te kunnen schelen, vond ik hem echt vermakelijk en zelfs een zegen voor de politieke diversiteit.

Maar zo’n gekke VS-president heeft wereldwijd natuurlijk ook wel macht en invloed. En dan moet ik denken aan Gaius Caesar Augustus Germanicus, bijgenaamd Caligula, Romeins keizer uit het begin van onze tijdrekening en ook begonnen als ‘anti-establishment’-leidersfiguur die graag het volk achter zich had, via het bekende brood en spelen, én die een viscerale afkeer had van alles wat naar democratie rook.

Gaandeweg ontpopte hij zich tot een absolute tiran met megalomane trekjes, niet gehinderd door enig strategisch inzicht, en met een voorliefde voor groteske bedenksels waarmee hij alleszins steeds weer de show stal. Zo liet hij zijn troepen mosselen verzamelen aan de Vlaamse kust (!), als bewijs van een succesvolle veldtocht aan de Noordzee. En natuurlijk kent iedereen de befaamde (maar door biografen wellicht gefantaseerde) legende van de keizer die zijn paard tot consul benoemde. Een metafoor voor zijn afkeer van de senaat waarmee hij doorlopend in de clinch lag.

De laatste jaren van zijn bewind werden gekenmerkt door despotische willekeur van een zelfs voor die tijd ongekende wreedheid – vergeet keizer Nero: arrestaties, folteringen, terechtstellingen van politieke tegenstanders, waarbij Caligula een nieuwigheid ontdekte om het volk aan zijn kant te houden: de jodenhaat, die model zou staan voor de latere vervolging van de christenen. Zo’n interne publieke vijand, dat staat nu eenmaal goed voor een volksmenner die zich probleemloos van alternatieve waarheden bedient. Het lijdt geen twijfel: Caligula was de Trump van zijn tijd.

Nog meer terreur in Europa

Minstens twee actuele heersers hebben de waanzin van Donald Trump goed naar waarde weten te schatten. De eerste heet Benjamin Netanyahu. Sinds de verkiezing van Trump weet de premier van Israël met zijn vreugde geen blijf. Al tijdens de kiescampagne liet Trump weten geen moeite te hebben met de (door de VN als illegaal beschouwde) Joodse nederzettingen. Kort na zijn verkiezingszege benoemde hij een uitgesproken voorstander tot ambassadeur in Israël. David Friedman doneerde zelfs geld voor Beit El, waar fanatieke kolonisten op religieuze gronden elke Palestijnse claim op ‘hun’ land verwerpen. Een andere donateur is Trumps Joodse schoonzoon Jared Kushner, door de president benoemd tot zijn speciale gezant in het Midden-Oosten.

De installatie van Donald Trump is een ramp voor het Israëlisch-Palestijnse vredesproces, maar een zegen voor de zionistisch geïnspireerde expansieplannen van de Israëlische rechterzijde, die op termijn een totale annexatie van oostelijk Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook beoogt.

Dat is voor Europa alleen maar slecht nieuws: de van elke toekomst beroofde Palestijnen zullen zich gefrustreerd in de armen storten van het moslimterrorisme (waar ze zich tot hier toe min of meer van distantieerden), en een nieuwe generatie jihadisten naar onze kontreien sturen, via IS als tussenstation, of iets anders. Het zal Trump een zorg zijn, hij zal mosselschelpen verzamelen en nog eens een kwinkslag over het hellegat Brussel-België ten beste geven.

Nog meer asielzoekers voor de deur

De tweede potentaat die alleen maar blij wordt van de flamboyante Donald en diens groteske amoraliteit, heet Bashar al-Assad, president van Syrië, of wat daarvan over schiet. Met Rusland als ruggensteun is Assad een nooit geziene massaslachting begonnen jegens zijn eigen volk dat in opstand kwam. Na zes jaar burgeroorlog zijn meer dan zes miljoen Syriërs op de vlucht. Vijf miljoen in de buurlanden, en ondertussen meer dan één miljoen in Europa. Meer nog dan voor IS, zijn ze gaan lopen voor hun eigen president, het is een waarheid die we maar beter onder ogen zien. Vreselijke beelden bereiken ons nu, na een tweevoudig bombardement met gifgas op het stadje Khan Shaykhun, in de provincie Idlib. Louter burgerslachtoffers. Een tweede maal werden zelfs een ziekenhuis en twee spoedzorgcentra onder vuur genomen.

Specialisten vermoeden, aan de hand van de symptomen, dat het om zenuwgas (sarin) gaat, een goedje met een verschrikkelijke uitwerking en een langzame, pijnlijke verstikkingsdood. Uiteraard ontkent Assad alles staalhard, zoals we van hem gewoon zijn, hierin gevolgd door een aantal nuttige idioten ten onzent die weerom beweren dat ‘het allemaal in scène is gezet door de rebellen’.

Wat er ook van zij, de Syriërs die gebleven zijn, en het nog kunnen, zullen meer dan ooit de oversteek naar Europa willen wagen, hoe zou u zelf zijn. Andermaal: Donald Trump, die Assad niet langer beschouwt als een probleem maar als een deel van de oplossing (Endlösung), zal mosselschelpen rapen. Wij zullen nog meer overspoeld worden met radeloze mensen. Meer terreur, meer asielzoekers, dank u, Donald.

In tegenstelling tot hun Amerikaanse beschermheer, zijn Netanyahu en Assad allerminst gaga. Het zijn sluwe, gewetensloze opportunisten die de gril van de geschiedenis, genaamd Donald Trump, als een godsgeschenk zien en zullen weten te exploiteren. Het Caligulagehalte van Donald Trump zal zich vooral doen voelen buiten de grenzen van Amerika. Zij hebben er tenminste nog voor gekozen, wij niet. Jammer dat de grappigste VS-president ooit, een paar vervelende neveneffecten heeft. Toch een doordenker voor de rechtse Trump-fans in Europa.

Johan Sanctorum is filosoof, publicist, blogger en Doorbraak-columnist.

Foto: Minstens 58 doden zijn gedood, tientallen gewond in een gasaanval op een stad in Noordwest-Syrië, 4 april 2017. (c) Reporters