Een enigma is niet meer

De meest gekende onbekende vrouw ter wereld overleed gisteren vredig in de Schotse Hooglanden.

Een reeks als ‘The Crown’ doet mensen geloven dat ze Elizabeth II kenden. De koningin-moeder, Elizabeth, van de Queen liet zich ooit ontvallen dat haar leven bestond uit ‘ a lot of acting’. Dat is het ook. De monarchie is het theater van de staat. Het Verenigd Koninkrijk is een gekroonde republiek. Hellen Mirren, de actrice die Elizabeth vertolkte in de film ‘The Queen’, ontving destijds een Oscar, omdat ze de wereld het gevoel gaf dat ze de koningin schitterend vertolkte.  Toen Mirren het beeldje glunderend ontving zei ze: ‘Al een halve eeuw behoudt Elizabeth Windsor haar waardigheid, blijft zij trouw aan haar plichtsbesef en haar kapsel.’ Het klonk ludiek, maar de actrice verwoordde de kracht van Elizabeth II. Het is het beeld dat Elizabeth van zichzelf creëerde. Het feit dat ze die rol zo voortreffelijk speelde houdt in dat de rol dicht bij haar echte persoonlijkheid stond.

David Attenborough, een leeftijdsgenoot van de overleden vorstin, vertelde in de jaren ’60: ‘Het hele instituut berust op mystiek en het stamhoofd in zijn hut. Als een van de stamleden ooit die hut binnentreedt, dan loopt het beginsel van het stamhoofd-zijn zoveel schade op dat de stam uiteindelijk uiteen zou vallen.’ Haar genoemde plichtsbesef en waardigheid van Elizabeth maakten de monarchie uiteindelijk relevant in een almaar onzekerdere wereld die leeft van flitsende snelheid.

Twee Amerikaanse toeristen kwamen ooit opmerkelijk dicht bij Elizabeth. Tijdens een wandeling in de Highlands ontmoetten zij een oude vrouw met een man naast haar waarvan ze vermoedden dat haar zoon moest zijn. Ze vertelden over waar ze vandaan kwamen en wat ze allemaal in het VK hadden bezocht en nog zouden bezoeken. Een van de toeristen vroeg aan het dametje waar zij vandaan kwam, want ze had beslist geen Schots accent. ‘Ik kom uit Londen’, antwoordde ze. ‘Maar ik kom al zeker 80 jaar naar Balmoral.’ De toerist wilde vervolgens nieuwsgierig weten: ‘O, heb je dan al de Queen ontmoet?’ ‘Nee, dat niet. Maar Dick hier ziet haar regelmatig.’ Het dametje trok verder en verdween uiteindelijk in die Schotse mist uit het zicht. Een mens mag zichzelf ook nooit al te ernstig nemen.