Gebrek aan inspraak in Gent: ‘Groen te dogmatisch om democratisch te denken’

Het stadsbestuur van Gent wekt onvrede op bij de bewoners. Op sociale media duiken alsmaar meer berichten op van ontevreden Gentenaars die hun stad niet meer herkennen. Ze voelen zich genegeerd en onbegrepen. Gent Wake Up is een vereniging die hun reacties ontvangt, deze door experten laat onderzoeken en de kritiek op het stadsbestuur online publiceert. Ze hebben ondertussen al ruim 6000 aanhangers.

Naast de commotie over de gecontesteerde maatregelen om meer diversiteit te krijgen in het overheidsapparaat, komen ook veel klachten binnen over de geplande uitbreiding van het circulatieplan en de lage emissiezone (LEZ) naar de randgemeenten. De bewoners klagen dat ze geen of te weinig inspraak hebben en dat ze men hen voor voldongen feiten stelt.

Kritiek op burgervader De Clercq

De mensen achter Gent Wake Up — denk niet links, denk niet rechts, denk na — trekken aan de alarmbel. ‘Op de gemeenteraad werd beslist dat het circulatieplan wordt uitgebreid naar de randgemeenten, zonder een evaluatie te maken van de effecten van het bestaande circulatieplan voor de binnenstad. Er is wel nog niet vastgelegd welke straten worden opgenomen en waar er “geknipt” gaat worden. Er liggen drie scenario’s voor. Alle drie zijn ze radicaal. We kregen laatst nog een mail binnen van een bewoner van Gentbrugge, gericht aan burgemeester Mathias De Clercq (Open Vld), waarin het gebrek aan inspraak en de passieve houding van de burgervader op de korrel wordt genomen.’

Arrogant Groen

‘Groen voert hier radicaal haar agenda uit, zonder enige weerstand’, vervolgen ze bij Gent Wake Up. ‘Nochtans neemt de onvrede bij de oppositiepartijen, maar ook bij de kiezers van de coalitiepartners, steeds meer toe. Het circulatieplan voor de randgemeenten is erop gericht om de auto’s weg te houden en ze helemaal naar de rand te verbannen. De mensen die er wonen en hun wagen nodig hebben, worden zo eigenlijk weggepest. Het plan is ideologisch geïnspireerd, maar weinig realistisch. Er blijft nog steeds veel sluipverkeer in Gent.’

‘De kern van het probleem is dat de mensen van Groen zodanig dogmatisch zijn geworden dat ze niet meer in staat zijn om democratisch te denken. Tegenstanders worden weggezet als achterlijken, vanuit een moreel superioriteitsgevoel. Inspraak bestaat er enkel voor de schijn. Dat bleek al een aantal jaren geleden, toen het stadsbestuur een burgerkabinet met 150 leden oprichtte. Ze wilden zo de burgers aan het woord laten om hun mening te geven. Na enkele zittingen kwam bijna niemand meer opdagen, omdat het stadsbestuur de agenda bepaalde. Zij bepaalden welke onderwerpen mochten behandeld worden en zelfs welke vragen mochten worden gesteld. Zo moet je niet met de vrijheidslievende en eigenzinnige Gentenaars omgaan.’

Gentenaar is het beu

Over die dogmatische, neerbuigende houding kunnen ze bij de oppositie meepraten. ‘De hoogmoed en het superioriteitsgevoel waarmee vooral Groen de tegenstand tegemoet treedt, wekt veel weerstand op’, stelt Wis Versyp, wijkverantwoordelijke Gentbrugge voor Vlaams Belang. ‘Ze voelen zich moreel beter dan de anderen en zijn niet in staat om met de mensen te praten. Ze spreken de taal van de Gentse volkswijken niet. Ze organiseren een burgerkabinet, ze organiseren wijkvergaderingen, maar dat loopt allemaal op niets uit. Ze hebben hun agenda op voorhand bepaald en voeren die uit. Ze doen pogingen om de mensen te doen geloven dat ze inspraak hebben. Dat kan je één keer doen, misschien twee keer, maar met een Gentenaar lukt dat geen derde keer. Dat is wat er nu aan het gebeuren is. De mensen zijn het stilaan beu.’

Voldongen feiten

Anneleen Van Bossuyt, fractievoorzitster van N-VA in de gemeenteraad, beaamt de arrogantie. ‘Dat bleek laatst weer tijdens de debatten over het aanwervingsbeleid. Daar kregen we te horen dat we de plannen niet gelezen zouden hebben, ondanks het feit dat ze in het Nederlands waren opgesteld. Ze trekken de tegenstanders in het belachelijke.’

Van Bossuyt vreest dat met de uitbreiding van het circulatieplan en de LEZ naar de randgemeenten de bevolking eveneens voor voldongen feiten wordt gesteld. ‘We hebben daar op de gemeenteraad al veel over gediscussieerd. Volgens de coalitiepartners was het de bedoeling om eerst een studie uit te laten voeren om te kijken óf de LEZ zou worden uitgebreid. Nu heeft Groen gezegd dat er een studie komt over hoe ze gaat worden uitgebreid. Ook over de uitbreiding van het circulatieplan liggen nu drie scenario’s op tafel, die zeer verregaand zijn. Wij krijgen veel signalen van burgers die bezorgd zijn en zich afvragen waarom er geen alternatieven worden voorgesteld die minder ingrijpend zijn. Zo zou men kunnen bijsturen via eenrichtingsstraten en snelheidsbeperkingen tot 30 km/u. De deadline die is gesteld om feedback te geven, staat op zes december. Voor velen is dat te kort dag.’

Vragen voor commissie mobiliteit

De N-VA-fractie heeft een aantal vragen voorbereid voor de volgende commissie mobiliteit. ‘Wij willen weten welk scenario de voorkeur heeft, of alternatieve scenario’s nog mogelijk zijn, maar ook welke inspanningen gaan geleverd worden om de bevolking, de handelaars en de ondernemers te betrekken bij de besluitvorming. Schepen Watteeuw (Groen) heeft eigenlijk in bedekte termen al toegegeven dat dat destijds bij de invoering in de binnenstad te weinig is gebeurd. We willen deze maal ook échte inspraak. Vaak organiseren ze die inspraakmomenten om vijf uur ’s middags. Op dat moment zijn veel mensen die werken, niet beschikbaar. We willen ook weten welke methodiek ze gaan gebruiken om tot een beslissing te komen, welke criteria ze bij de keuze voor een scenario ze gaan hanteren.’

‘Het is belangrijk dat men lessen trekt uit de invoering in de binnenstad. Dát er een mobiliteitsplan wordt opgemaakt, daar is niemand tegen. We moeten echter wel rekening houden met de noden van de handelaars en de ondernemers. Ik hoop dat ze de fouten uit het verleden niet gaan herhalen. Voor sommige handelaars heeft het feit dat er geen mensen meer passeren aan hun zaak een enorme negatieve impact gehad.’

Geen evaluatie van bestaande situatie

Olaf Evrard (Vlaams Belang, voorzitter Gent-Eeklo) staat huiverig tegenover de vlucht vooruit die het stadsbestuur kiest. ‘Ze laten niet onderzoeken wat de gevolgen zijn van hun plannen om het circulatieplan en de LEZ uit te breiden. Ze laten evenmin onderzoeken of die überhaupt nodig zijn. Nee, ze hebben nu een studie besteld van €100.000 om te laten onderzoeken hoe ze de uitbreidingen het best kunnen uitvoeren. Ze hebben dus al beslist dat die uitbreiding er komt. Vooral voor de oudere bevolking is dit een opdoffer. Vooral een uitbreiding van de LEZ heeft enorme sociale gevolgen. In de binnenstad is de middenstand aan het doodbloeden. Watteeuw ontkent dat altijd, en dat is waarschijnlijk de reden waarom er geen degelijke evaluatie komt van de situatie in de binnenstad.’

Asociale LEZ, stille Mathias

Bossuyt legt de nadruk op de strijd tegen de uitbreiding van de LEZ. ‘In Antwerpen heeft de socialistische schepen Tom Meeuws al gesteld dat de meest sociale maatregel die daar genomen werd, het niet-uitbreiden van de LEZ was. Het laatste woord is daar nog niet over gezegd. Conner Rousseau (sp.a) heeft letterlijk gezegd dat de uitbreiding zeer asociaal zou zijn.’

Ook bij de liberalen zou er veel tegenstand zijn tegen de uitbreidingsplannen. Nochtans hult burgemeester Mathias De Clercq zich in stilte wanneer het over gevoelige dossiers gaat. ‘Niks nieuws onder de zon’, stelt Bossuyt. ‘Ik kan me niet voorstellen dat enkel de socialisten problemen hebben met deze plannen. Ook bij de liberalen zijn er veel leden die dit niet zien zitten. Maar Mathias zwijgt. Ik heb hem niets horen zeggen over de uitbreidingen. Hij hult zich in stilte.’

Evrard stelt eveneens vast dat De Clercq geen verweer heeft tegen de dictaten van Groen. ‘De Clercq komt nauwelijks tussen in de gemeenteraad. In belangrijke dossiers neemt hij geen standpunt in. Daaruit zou je kunnen afleiden dat zijn achterban het er niet mee eens is. Dat blijkt vooral bij de uitbreiding van de LEZ.

Open VLD: laatste woord nog niet gevallen

Fractievoorzitter Stephanie D’Hose van Open VLD verklaart het stilzwijgen op een andere manier. ‘Er is helemaal nog niets beslist. Er is dus ook geen reden om te reageren. Wat de circulatieplannen in de randgemeenten betreft is er een participatietraject opgestart met de bewoners en de handelaars. Het verwijt over gebrek aan inspraak is in dezen dus niet terecht. Er liggen verschillende varianten op tafel waarover men mee kan beslissen. Wat de LEZ betreft wordt er in maart 2021 een beslissing genomen over een al dan niet uitbreiden. We gaan daar rekening houden met de studies die nu lopen.’

D’Hose nuanceert ook de kritiek dat de drie voorliggende scenario’s te radicaal zouden zijn. ‘Er zijn altijd mensen die voor en tegen zijn. Als beleidsmaker zou het onverstandig zijn om je te laten leiden door één groep. We laten nu het traject lopen en zullen aan het einde een beslissing nemen.’

Door corona is het momenteel moeilijk om fysieke bijeenkomsten te organiseren. Zou het dan niet beter zijn om het inspraaktraject uit te stellen om zo ook de mensen die niet digitaal kunnen reageren, een kans te geven? ‘Er zijn heel veel mensen die vragen dat het beleid optreedt. Er zijn, bijvoorbeeld in Gentbrugge, een aantal heel gevaarlijk verkeersknooppunten die we echt moeten aanpakken. Maar op dit moment is er nog niet beslist en het laatste woord is nog niet gevallen.’

’t Zal wel ne kier betere…

De mensen van Gent Wake Up spreken dit tegen. ‘We hebben de beleidsnota’s van het bestuur en de notulen van de gemeenteraad waaruit blijkt dat er formeel is beslist dat het circulatieplan en de LEZ worden uitgebreid naar de randgemeenten zonder een grondige evaluatie. Gentenaars mogen nu enkel kiezen tussen drie scenario’s die alle drie even radicaal zijn. Of er een mogelijkheid is om die af te zwakken, betwijfelen wij. De ervaring heeft ons geleerd hoe het onder dit bestuur gaat met inspraak van de burger. De mensen verliezen de moed. Maar Gentenaars zijn fiere mensen. De aanhouder wint.’

‘Zoals ze in Gent zeggen: “nie pleuie”.’