Get woke, go broke… (*)

Misschien kent u haar niet, maar Gloria Wekker is zo iemand die zichzelf tot symbool heeft weten te maken van veel wat er mis is aan de Nederlandse universiteiten van vandaag. Een oudere vrouw van Surinaamse afkomst, hoogleraar in een gamma-vak aan de Universiteit van Amsterdam. Wekker is niet uit de media weg te slaan; vaak met nogal dwaze teksten over alles wat de sociaal ‘achtergestelden’ van deze wereld -gekleurden, vrouwen, LGBTIQ, enzovoort- aangedaan wordt en werd door witte mannen, als ik het even zo mag samenvatten.

Elitaire radicalen

Om redenen waarop ik hieronder zal ingaan, keek ik naar een plechtigheid op een Amerikaans instituut voor hoger onderwijs in Oberlin, Ohio. Een zogeheten liberal arts college. En wat denk je? Daar zaten wel tien Gloria Wekkers op de eerste rij onder de professoren, te herkennen aan de vrome verongelijktheid in hun blik. Alsof ze in een fabriek worden gemaakt.

Eén van hen was aan het woord; ze was net als Wekker op leeftijd en droeg een toga die huisvlijt leek. Paars, met aangehechte Afrikaanse motieven. Ook haar baret was versierd met een vrolijk gekleurde band. Ze keek geforceerd blij en sprak haar publiek aan met siblings. Dat woord betekent ‘kind van dezelfde ouders’: met ‘broeders en zusters’ zou ze immers eventuele LGBTIQ-aanwezigen tekort doen.

Oberlin College is een privéschool met merendeels studenten uit de 10% meest welgestelde families van de VS, vooral uit zwarte families. Het college bestaat al bijna 200 jaar, extreem lang naar Amerikaanse begrippen. Ooit was dit het eerste college met zwarte studenten. Martin Luther King heeft er nog gesproken. In iedere toespraak op genoemde plechtigheid werd dat feit vermeld en wellicht in iedere toespraak ooit op Oberlin gehouden.

Universiteit wordt intellectueel ‘veilige ruimte’

De school bevindt zich in de top tien van meest liberale instellingen voor hoger onderwijs in Amerika én is de duurste van die top tien qua collegegeld: je betaalt zo’n 280.000 dollar voor de vierjarige opleiding. Studenten en staf staan erom bekend dat ze extreem woke zijn, zoals dat tegenwoordig heet: overgevoelig voor alles wat zij als sociaal onrecht beschouwen, en dat is nogal wat. De studenten eisten bijvoorbeeld dat er bij klassieke literatuur trigger warnings worden geplaatst: waarschuwingen voor aanstootgevende of politiek incorrecte passages. Verder wil men dat ‘onvoldoendes’ helemaal worden afgeschaft en dat er geen sushi’s meer op school worden geserveerd. Dit zou immers ‘culturele appropriatie’ zijn…

Oberlin staat in deze gekte overigens allerminst alleen: om de haverklap zijn er rellen in Amerika op universiteiten, ook op grote zoals Yale en Berkeley, waar studenten zich zeer luidruchtig kunnen verzetten tegen alles wat hun safe space zou kunnen aantasten. Een bekend verhaal gaat over een hoog aangeschreven juridische faculteit waar studenten ineens gingen zeuren dat ze geen seksueel getinte misdrijven meer wilden behandelen. Hoe zulke studenten zich later als advocaat in de echte wereld moeten handhaven, is een vraag die voorlopig niemand kan beantwoorden…

Bevoorrechte prinsessen op de erwt

Woke is een term die in korte tijd is ingeburgerd. Wie hem niet kent, leeft off the grid zoals een columnist het uitdrukte. De meest rechtstreekse – maar niet volledige – vertaling zou zijn: ultra-liberaal en extreem politiek correct. Wie woke is, kiest altijd de kant van de zogenaamd sociaal zwakkere, vaak gekleurde medemens, de gender-geproblematiseerde, de zogenaamde vluchteling. Hij of zij staat bij het minste vermoeden van onrecht meteen op de barricade met als enige voorwaarde dat de vermoedelijke pleger van dat onrecht een doorsnee witte man is. Die hebben, als koloniale overheersers, bloed aan hun handen. En dat is de enige echte criminele klasse in de ogen van dat woke volk. Een vage verdenking is voor hen al genoeg om levens te verwoesten. In de praktijk komt wokeness slechts voor in de geprivilegieerde klasse, vooral bij welgestelde jongvolwassenen. Op universiteiten bijvoorbeeld, waar wokeness niet zelden tot ware terreur leidt. Eén ding lijkt zeker: op plekken waar achtergestelden geconcentreerd aanwezig zijn, zoals achterbuurten of asielcentra, is nooit iemand woke.

In het dorp Oberlin vond in 2016 een incident plaats in de bakkerij annex supermarkt van een zekere familie Gibson. Drie zwarte studenten van het college – een man van 20 en twee jongere vrouwen – wilden flessen wijn uit de winkel stelen. Ze werden betrapt door iemand van de jongste Gibson-generatie. Er ontstond een handgemeen, waarbij – volgens getuigen en de gealarmeerde politie – de winkeldieven Gibson tegen de grond werkten en op hem insloegen. Het drietal werd opgepakt, en legde later volledige bekentenissen af. Op de vraag of ze dachten dat raciale motieven een rol hadden gespeeld, was hun antwoord ‘nee’.

Dieven aangeven = racisme

Op het college ontstond meteen een ander narratief. Er was niks gestolen, de studenten kregen klappen omdat ze zwart waren… Bovendien zou de bakkerij een lange geschiedenis hebben van racial profiling. Het zou in feite een racistisch etablissement zijn, gerund door een soort Klu Klux Klan-familie. Daar bleek helemaal niets van aan: de Gibsons hadden een heel goede naam in het dorp. In de door hen gerapporteerde winkeldiefstallen waren zwarten allerminst oververtegenwoordigd. Wel bleek de middenstand van Oberlin jaarlijks schrikbarende bedragen te verliezen door ‘proletarisch winkelende’ studenten. In plaats van die studenten daarvoor hard aan te pakken, probeerde het bestuur de winkeliers aan te zetten om de eerste vergrijpen niet bij de politie te melden. De winkeliers waren daar om begrijpelijke redenen niet op ingegaan.

De volgende dag al stonden studenten voor de deur van de bakkerij. Met megafoons en borden lieten ze weten dat dit een racistische winkel betrof en niemand er zou moeten kopen. Later bleek vooral de docentenstaf van Oberlin achter deze actie te zitten, met name een zekere Meredith Raimondo, zelf wit.  Op het college had ze pamfletten laten drukken met leugenachtige en opruiende teksten over de winkeliers in kwestie. Ze had studenten opgeroepen ter plaatse te gaan demonstreren. In ruil daarvoor kregen ze pizza’s en vrijstelling van lessen. De familie Gibson leverde al tientallen jaren brood en ander voedsel aan de kantine van Oberlin College. Dat contract werd meteen opgezegd. Studenten bleven weg uit de bakkerij. Die kreeg financiële problemen en een dozijn werknemers werd ontslagen.

Wat anders nooit gebeurt, gebeurde ditmaal wel: de Gibsons klaagden de school aan wegens smaad en commerciële schade. Deze zaak kwam onlangs voor en de jury stelde hen in het gelijk. Er werd aan de Gibsons zo’n 44 miljoen dollar toegekend. De staat Ohio kent een plafond voor smaadzaken, maar ruim 20 miljoen zal daarvan zeker overblijven. Om onder het vonnis uit te komen, voerde de advocate van het college nog aan dat haar cliënt dat geld niet zou hebben. Uit door de raadsheren van de klagers ingebrachte belastinggegevens, bleek echter dat Oberlin College een miljard dollar op haar rekening heeft. In plaats van in stilte en schaamtevol dit verlies te nemen, liet de directie van het college weten dat de zaak nog lang niet voorbij is…

Daders worden slachtoffers

Eén van de omstandigheden die de veroordeelde partij zeker ter sprake zal brengen in een eventueel vervolg, is dat er geen enkele zwarte in de jury zat. Dat is een laatste strohalm van de liberale elite in de VS, die met afschuw van het vonnis kennis nam. ‘Het is voor zwarte jongeren al moeilijk genoeg om zo’n winkel überhaupt binnen te gaan’, schreef een columnist verontwaardigd, ‘je bent meteen verdacht.’ Hoe zet je daders in de slachtofferrol…

Het belang van deze zaak is dat er eindelijk eens werd teruggevochten tegen de terreur van wokeness, de zogeheten strijd voor Social Justice. Die houdt niet alleen het universiteitsleven in een verstikkende greep, maar richt ook buiten de universiteit schade aan. Als deze zaak volgens het gebruikelijke patroon was gelopen, zou een familiebedrijf van vijf generaties in stilte de nek zijn omgedraaid vanwege misplaatste sociaal-culturele grieven.

De details van de rechtszaak, hier overzichtelijk en helder gebracht, geven een schrikbarende inkijk in een soort maatschappelijk schrikbewind waar je weleens over hoort maar dat meestal op comfortabele afstand blijft. Een onderwijsinstelling moedigt zijn studenten aan om mensen kapot te maken die ten onrechte van racisme worden beticht. Die instelling werd uiteindelijk eerder gerund als een crèche dan als een instituut voor hoger onderwijs, zoals de rechter het uitdrukte. Wat de zaak voor Oberlin College niet hielp, was een bericht op Facebook van hun faculteit ‘Africana Studies’: ‘Very proud of our students! Gibson’s has been bad for decades, their dislike of Black people. Their food is rotten and they profile Black students. NO MORE!’

Dat weet u dan ook weer: Black altijd met hoofdletter…

(*) ‘Get woke, go broke’ – doe woke en ga failliet – is een citaat van schrijver John Ringo, zeer bekend in bepaalde kringen. Het was bedoeld om bedrijven of instituten te waarschuwen dat overdreven politiek correct doen je duur kan komen te staan.