Europese verliezen door Gaza-oorlog kunnen oplopen tot 135 miljard euro

De verminderde scheepvaart tussen de Rode Zee en de Middellandse Zee door de oorlog tussen Israël en Hamas zou kunnen leiden tot het verlies van 135 miljard euro aan handelsbetrekkingen tussen Europa en Azië, met alle gevolgen van dien voor de Europese economie. Dat zegt Yousef Alshammari, senior research fellow aan het Imperial College in Londen.

Dat de oorlog tussen Israël en Hamas in de eerste plaats economische gevolgen heeft voor Israël, Palestina en de buurlanden is duidelijk. Maar gezien sjiitische Hoethi’s door die oorlog vanuit Jemen de scheepvaart in de Rode Zee en de Golf van Aden bemoeilijken (zodat er minder scheepvaart door het Egyptische Suezkanaal naar en van Europa gaat) wordt ook het Europese vasteland getroffen.

Door het conflict wordt goederen transporteren via de Rode Zee en het Suezkanaal duurder, omdat scheepvaartmaatschappijen extra veiligheidsmaatregelen moeten nemen en de verzekeringspremies stijgen. In januari passeerden dagelijks 200.000 containers door het Suezkanaal, in november vorig jaar waren er dat nog 500.000.

Zwaar getroffen

Nadat heel wat Arabische landen al zwaar getroffen werden door de corona-epidemie en de hogere graanprijzen door de invasie van Rusland in Oekraïne, blijkt nu door de recente oorlog ook het toerisme rake klappen te hebben gekregen. Analyses van december 2023 en januari 2024 wijzen uit dat de hotelbezetting in Egypte gevoelig gedaald is. In Jordanië is dat nog veel meer het geval, en het zwaarst getroffen land is Libanon. In Saoedi-Arabië dan weer gaat het toerisme erop vooruit.

Door het conflict blijkt nu ook de Libanese landbouw op apegapen te liggen (ook al is er geen echte oorlog tussen Israël en Libanon, en blijft een en ander beperkt tot schermutselingen tussen Israël en de Libanese sjiitische militie Hezbollah).

Duurdere olie

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft heel recent de economische gevolgen van de Israël/Hamas-oorlog berekend voor de MENA-regio (Middle East and North Africa). Het bruto nationaal product in MENA zou dit jaar zakken met 0,5%.

Maar dan noteren we nog altijd een groei van 2,9% (ook al zijn de verschillen tussen de diverse Arabische landen aanzienlijk), een percentage waar een land als België alleen maar van kan dromen. Maar het IMF stipt aan dat door de oorlog verschillende olie-exporterende landen uit MENA hun olieproductie hebben gereduceerd. Dat leidt tot hogere prijzen voor Europese (en andere) aankopers.

In het Suezkanaal is er nu dus veel minder scheepvaartverkeer dan vorig jaar. En dat is natuurlijk slecht nieuws voor Egypte, dat taksen heft op alle schepen die door Suez passeren. Nog altijd volgens het IMF zijn de vrachtkosten voor de scheepvaart tussen Europa/Middellandse Zee en China gestegen met 400%. En het conflict in het Midden-Oosten zorgt er ook voor dat (nationale en buitenlandse) investeerders hun mogelijke nieuwe projecten on hold zetten.

Slechte zaak voor Europa

De MENA-regio is goed voor 35% van de globale olie-export en 14% van de globale gasexport. In de Rode Zee passeert 12 % van de globale handel. Volgens het Imperial College London zou het huidige conflict in het Midden-Oosten kunnen leiden tot een verlies van een slordige 135 miljard euro aan handel tussen het Middellandse Zeegebied en Azië. Een slechte zaak dus voor de Europese import en export.

En wat met de toekomst? Niemand weet hoe lang het nieuwe Israëlische/Palestijnse conflict zal duren. En de hamvraag is: blijft het conflict ‘beperkt’ tot Israël, Palestina en de Rode Zee, of komt het tot een nieuwe oorlog tussen Israël en Hezbollah (Libanon)? Een oorlog die de zaken in de regio alleen maar op de spits zal drijven. Europa heeft er alvast belang bij dat de huidige waanzin zo snel mogelijk stopt.