U moet Fluvius vanaf 2025 financieren met voorschotten

De Vlaamse energieregulator Vreg legde eind juni de tariefmethodologie vast voor de jaren 2025 – 2028. Daarbij doet een oude investeringsmethode haar herintrede: de voorschotten. Bij de bestaande nettarieven komt dus nog maar eens een nieuw bedrag dat huishoudens en bedrijven zullen moeten betalen.

Het gaat om voorschotten om de investeringen in de energietransitie te betalen. De Vlaamse energieregulator VREG spreekt van ‘financiële ondersteuning onder de vorm van voorschotten’. De aangehaalde reden is de financiële planning van de distributienetbeheerder. In Vlaanderen is dat Fluvius. Deze werkmaatschappij van elf intercommunales heeft een monopolie in het Vlaams Gewest.

De taak van de VREG is erop toe te zien dat Fluvius die monopoliepositie niet misbruikt. Ze doen dat onder andere door een tariefmethodologie die de nettarieven plafonneert. Daarnaast kijken ze naar de tarieven in de buurlanden.

Gratis lening

Met die voorschotten op de energierekening is er nochtans een probleem. De Europese Unie verbood die praktijk immers in het verleden. De voorschotten en de verplichte borg werden beschouwd als gratis leningen door de consument aan respectievelijk Belgacom en Electrabel. Toen de EU de telecommunicatie en elektriciteitsmarkt dereguleerde kwam daar een eind aan.

Nu doet dat voorschotmechanisme dus opnieuw zijn intrede. De VREG beweert daarvoor een goede reden te hebben: ‘in het geval van grote schokken in kosten’ kan de distributienetbeheerder moeilijk wachten ‘op de recuperatie van kosten via de nacalculatie’. De jaarlijkse afrekening met andere woorden. In praktijk betekent dit dat de huishoudens en de bedrijven de financiering moeten voorschieten voor kosten die niet gerelateerd zijn aan hun werkelijk verbruik.

De VREG rechtvaardigt een en ander door te verwijzen naar wat ‘financiële stabiliteit’ genoemd wordt. Dat de VREG dit zo uitdrukkelijk formuleert noopt toch tot enige bezorgdheid over de ‘financiële stabiliteit’ van Fluvius.

5% stijging

Al zijn er dus wel voorwaarden voor die voorschotten.

Het jaarlijks bedrag van het voorschot mag maximaal 5% ‘van het basisgedeelte van het toegelaten inkomen inzake endogene kosten voor het jaar 2025’ zijn. In de praktijk betekent dat dat de nettarieven met ruim 5% zullen stijgen.

Daarbij komt dat de aanvraag tot voorschot alleen geldt voor een (nieuw) dossier dat wordt geopend als gevolg van veranderingen in de wetgeving of voor een dossier dat het gevolg is van ‘het proactieve investeringsbeleid van de distributienetbeheerder voor elektriciteit’.

Volgens de VREG biedt de nieuwe tariefmethodologie ‘een kader aan Fluvius om haar essentiële taken te vervullen en de nodige investeringen te doen met het oog op de energietransitie’. Het voorschotmechanisme moet bijdragen aan ‘de financiering van grote investeringen in het elektriciteitsnet en financiële stimulansen om innovatie op het vlak van net- en databeheer te ondersteunen’. Dat laatste lijkt te verwijzen naar de uitrol van de digitale meters die niet verloopt zoals voorzien en ook veel duurder is dan eerst gezegd.

Een paar zaken zijn alvast duidelijk. Door de opgelegde energietransitie moet een netbeheerder zoals Fluvius de komende jaren miljarden investeren in het elektriciteitsnet. Dat vertaalt zich in hogere nettarieven voor elektriciteit. De regulator, in casu de VREG, moet daarin meegaan. In zoverre zelfs dat wanneer de financiering van die energietransitie steeds moeilijker blijkt te lukken, de regulator de spelregels lijkt te moeten aanpassen om Fluvius te behoeden van de financiële ondergang.

We blijven het voor u volgen…