Lege boterhammendozen

Het bericht stond in Klasse, het vaktijdschrift voor leraars: meer en meer kinderen komen zonder maaltijd naar school. ‘Vijftien procent van de Vlamingen zegt dat ze het moeilijk hebben om rond te komen, bij eenoudergezinnen zelfs 39 procent’, vertelt prof. Danielle Dierckx van het Centrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES, Universiteit Antwerpen) aan het blad. Algauw werd de oorzaak hiervoor gevonden en dat is de economische crisis die wild om zich heen slaat.

De school ≠ Mama & Papa

Een opiniestuk van Luc Van der Kelen voor deredactie.be wijst op een andere crisis en de voormalige chef politiek van Het Laatste Nieuws vraagt zich af hoe zoiets mogelijk is in één van de rijkste landen ter wereld, waar kinderen op een plateautje staan. Het opiniestuk, gepubliceerd vorige week woensdag, werd weinig opgepikt in andere media en ging in tegen de meeste reacties die vooral inzoemden op de oprukkende armoede als oorzaak. Van der Kelen legt de vinger op een andere wonde en baseert zich op gesprekken met leraren, CLB–medewerkers en opvoedend personeel, een klankbord dat nogal genegeerd wordt door beleidsmakers. Hij verkondigt daarbij een ongemakkelijke waarheid.

Van der Kelen klaagt in vijf punten aan wat hij ziet als de basis van het probleem:

1. De school fungeert als een vervanggezin en zorgdrager. Daarop is het niet voorbereid.
2. De school wordt beschouwd als goedkope opvang waar de staat alles betaalt.
3. Vele ouders hebben het te druk met zichzelf, waardoor de ‘last’ van de kinderen gedragen moet worden door de school.
4. Leren is een zaak voor de school, waardoor meer en meer ouders hun handen hiervan aftrekken. Dit creëert een kloof tussen het gezin en de school. Cassant noteert hij: ‘Een bepaald deel van de ouders komt niet eens meer naar de open dag op school, blijft weg van ouderavonden. Tenzij er feestjes zijn met gratis hapjes en drankjes.’
5. Het zijn veel te vaak dezelfden die hun plichten tegenover kind en school verwaarlozen.

Dan vergelijkt hij met vroeger waar zulke gevallen onbestaande waren. Van der Kelen stelt vast dat de samenleving enkele decennia geleden een pak homogener was en meer sociale controle kende. Veel gezinnen hadden het niet per sé beter dan vandaag, wel integendeel. Iedereen kent uit in de grootoudertijd de uitdrukking ‘arm maar proper’. Zoals de opinieschrijver opmerkt, heerste er een andere mentaliteit.

Leraren doken aan de voordeur op wanneer de leerling afwezig bleef op school, volwassenen stelden een spijbelaar op straat de vraag of hij ‘niet op school moest zijn’. Van der Kelen wijt dit aan het toenemende individualisme en vraagt een maatschappelijk debat. De discussie of die wijzigende mentaliteit een gevolg is van het (rechtse) hyperindividualisme of de uitdijende (linkse) verzorgingsstaat is er een voor ideologen.

Maar moeten we het normaal vinden dat bijvoorbeeld het OCMW van Gent, zoals Van der Kelen aanhaalt, meebetaalt voor lunchloze kinderen (zo’n 50 000 euro)? We moeten volgens de vroegere journalist grondig nadenken over nieuwe zorgtaken voor het onderwijs (opnieuw gekookt eten op school) en over hoe we nalatige ouders tot meer verantwoordelijkheidszin kunnen bewegen.

Wat doet de politiek?

Tot slot komt de staatshervorming in zijn opinie aan bod, Vlaanderen wordt immers bevoegd over het kindergeld. Van der Kelen vraagt zich af de scholen ook geen deel van de koek moeten krijgen nu ze meer en meer verwacht worden ook echt ‘koeken’ uit te delen. Want, stelt hij, zorg voor de kinderen afschuiven op de samenleving en het geld daarvoor opstrijken, kan dat wel blijven duren?

De vragen die Luc Van der Kelen stelt zijn prangend en vragen een antwoord. Voorlopig blijft het daarover stil op het politieke front.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>