Boris Fedyukin, voorzitter Libertaire Partij van Rusland: ‘Sancties werken Russische propaganda in de hand’

De Libertaire Partij van Rusland (LPR) bestaat sinds 2008 en is met bijna 1000 leden in het gehele land vertegenwoordigd. Ondanks meerdere aanvragen is de beweging tot op heden niet officieel als politieke partij geregistreerd. Wel zijn enkele leden via andere lijsten afgevaardigde in onder andere het stadsbestuur van Sint-Petersburg.

In 2017 ondersteunden de libertairen Aleksej Navalny in zijn poging deel te nemen aan de presidentsverkiezingen. Ik sprak met de 32-jarige Boris Fedyukin uit Samara. Hij is coach voor personeelsontwikkeling en sinds 2020 voorzitter van de LPR.

Oorlog

Wat is het standpunt van de LPR over de oorlog in Oekraïne?

‘Sinds de Krim hebben we de Russische agressie veroordeeld. We hadden ons toen als een van de eersten uitgesproken tegen het militaire avontuur op het schiereiland. Zoiets als nu is gebeurd, hadden we natuurlijk niet verwacht. Net als de meerderheid van de bevolking hier overigens. Direct na het begin van die zogenaamde militaire operatie, hebben we een officiële stellingname gepubliceerd tegen de oorlog. Om kort te gaan, we zijn er sterk tegen’.

Ik las dat verschillende partijleden boetes hebben gekregen voor deelname aan protesten tegen de oorlog. Wordt jullie het leven nog op andere manieren zuur gemaakt?

‘Behalve boetes voor het in diskrediet brengen van de Russische strijdkrachten zijn er nog een heleboel andere mogelijkheden. Het is complete willekeur, niet alleen voor ons, maar voor alle deelnemers aan de protesten tegen de oorlog. Een partijgenoot hier uit Samara werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 30 dagen wegens deelname aan een demonstratie.’

‘Na afloop kreeg hij bezoek van medewerkers van de keuring voor militaire dienst. Ze kwamen speciaal op zondagmiddag voor hem naar de gevangenis om hem een oproep te overhandigen. Hij diende een aanklacht in, omdat zijn aanvraag voor vervangende dienst domweg werd geweigerd. Die zaak loopt nog.’

Dienstweigeraars

Wat raden jullie jongens aan die nu voor militaire dienst worden opgeroepen?

‘We zijn voor het afschaffen van militaire dienst en voorstanders van een beroepsleger. We hebben ook het volste begrip voor dienstweigeraars. Iemand verliest voor niets een jaar van zijn leven en nu wellicht zijn hele leven. We hebben een bulletin opgesteld met adviezen over hoe je te gedragen bij een oproep en we bieden rechtsbijstand. We staan in voortdurend contact met advocaten die gespecialiseerd zijn in de aanvraagprocedure voor vervangende dienstplicht.’

Heb je zelf ook te maken gehad met druk van de overheid?

‘Vlak voor een demonstratie op 6 maart werd een huiszoeking bij me gedaan. Ze hielden me tien uur lang vast, zodat ik niet naar die demonstratie kon. Dat zeiden ze ook tegen me. De officiële versie was gebaseerd op een zogenaamde opzettelijke valse melding met een terroristische achtergrond en de politie zou een telefoontje hebben gekregen van een nummer uit het buitenland. De boodschap zou zijn geweest dat er een atoombom zou worden gedropt boven Samara en dat iedereen moest worden geëvacueerd.’

Een atoombom?

‘Ja, letterlijk, een atoombom. Ik zou bij dat telefoontje betrokken zijn geweest. De beller zou hebben geroepen ‘Hulde aan Oekraïne, dood aan de vijand!’. Natuurlijk had er niemand gebeld. Dat weet ik zeker. In verschillende steden werden huiszoekingen volgens hetzelfde rare scenario uitgevoerd. Dat gebeurde onder andere in Wolgograd, Vladimir, Josjkar-Ola en Sint-Petersburg.’

‘In Kazan werd een partijgenoot verdacht van een oproep tot massale ongeregeldheden op Telegram. Op het moment dat hij dat bericht geschreven zou hebben, zat hij net in de gevangenis wegens deelname aan een protest tegen de oorlog, dus dat was een beetje dom bedacht door de politie. Een ander die vier kinderen heeft, kreeg bezoek van de gemeentelijke jeugdhulp die dreigde met uithuisplaatsing. Het is een voorbeeldig gezin en gelukkig is er op het moment niets gebeurd, maar het is natuurlijk heel laag bij de grond om ouders via hun kinderen onder druk te zetten.’

Blitzkrieg

In de niet-erkende Volksrepublieken worden mannen direct van de straat geplukt en naar het front gestuurd. Zie je zoiets in Rusland gebeuren?

‘Tijdens de eerste dagen van de oorlog, de door de overheid aangekondigde Blitzkrieg, had iedereen het over een algehele mobilisatie. Dat gebeurde toen uiteindelijk toch niet. De tweede golf hebben ze kennelijk kunnen opvangen met vroegere contractsoldaten die tegen een extra vergoeding bereid waren naar Oekraïne te vertrekken. Op het moment zie ik zoiets bij ons nog niet gebeuren.’

Hoe is de situatie in Samara, merk je iets van de sancties?

‘Door de enorme daling van de roebel zijn de prijzen natuurlijk flink gestegen. Ook kochten sommigen als bezetenen suiker. Onderhand is die echter weer te krijgen. De meeste levensmiddelen zijn ook nog gewoon te koop. We zullen zien wat de situatie over een paar maanden is.’

Denk je dat een complete stop van de import van olie en gas uit Rusland naar de Europese Unie zoals voorgesteld door Macron inderdaad tot een snel einde van de oorlog zal leiden?

‘Ik heb een verklaring opgesteld voor libertaire partijen wereldwijd opdat ze proberen invloed uit te oefenen op hun regeringen. Ik ben namelijk bang dat sancties die de Russische bevolking treffen alleen maar tot revanchisme zullen leiden. En dat daarmee de staatspropaganda in de kaart wordt gespeeld. De sancties werken dan als het uitkomen van voorspellingen gedaan door diezelfde propaganda onder het motto van: ‘We hebben jullie gezegd dat ze jullie haten, kijk maar wat ze doen’.’

‘Wat een complete stop op import betreft: ik denk ook niet dat Macron en andere politici dat zo makkelijk aan hun achterban kunnen verkopen. Belangrijk is dat er een stroom van informatie op gang blijft tussen Rusland en het Westen. Sommige sancties werken ook averechts. Er zijn Russische dissidenten bij jullie wiens bankrekening werd geblokkeerd.’

Aleksej Navalny

Jullie hebben veel samengewerkt met Aleksej Navalny. Hoe kijk je tegen hem aan en hoe beoordeel je het vertrek van de meeste kopstukken van zijn beweging?

‘Ik heb groot respect voor Aleksej Navalny. Hij is voor mij het voorbeeld van een politicus in de ware zin van het woord. Navalny heeft bij ons daadwerkelijke politiek geïntroduceerd. In het Kremlin zitten ze hun dienst uit. Ze zijn aan de macht, steken het geld in hun zakken en dat was het.’

‘Navalny heeft laten zien hoe je een goede campagne op touw zet. Na elke actie van hem, merkten we zelf ook een toename bij onze eigen partij. Hij mobiliseerde de mensen. Ze werden eindelijk politiek actief. Bijna als in een vrij land. Dat hij terugkwam na zijn vergiftiging was heel moedig en verdient respect.’

‘Wat betreft het vertrek van vele kopstukken: zijn staf is goed georganiseerd. Ze hielden er rekening mee dat er een moment zou kunnen komen dat de leden gedwongen zouden worden naar het buitenland te vertrekken. Iedereen die weg wilde, werd geholpen door de staf. Natuurlijk zijn er ook mensen die per se wilden blijven. Maar het voornaamste doel van de staatsmacht is alle activisten, niet alleen die van Navalny, het land uit te werken. Maar mijn geweten laat het me nog niet toe te vertrekken (lacht).’

Libertarisme

Denk je dat de maatschappij in Rusland rijp is voor libertaire ideeën?

‘Velen gaan ervan uit dat het libertarisme een soort van radicaal experiment inhoudt. In plaats van bolsjewieken met een overheid die zich overal mee bemoeit, komt dan ineens een totale anarchie. Dat is niet het idee achter onze partij. Wij willen af van de overdreven inmenging van de overheid in de vrijheid van meningsuiting, de persvrijheid en burgerrechten. Onze partij wil geen tientallen regels voor het oprichten van een bedrijf die alleen maar bestaan om zoveel mogelijk steekpenningen van een ondernemer los te kunnen peuteren.’

‘Ik denk dat zulke ideeën aantrekkelijk zijn voor heel veel burgers in ons land. Velen hier zijn libertair zonder het zelf te weten. Ze kennen Hayek en von Mises niet. Maar ze weten donders goed dat als er een ambtenaar aankomt om iets te controleren, je ervan uit kunt gaan, dat het geld gaat kosten.’

‘Bovendien geloof ik in de mens. Ik weet zeker dat een sociaal systeem ook op liefdadigheid en vrijwilligheid kan baseren. Ik heb een democratische weg naar de complete vrijheid voor ogen (lacht). Hoewel ik begrijp dat we daar op het moment nog heel ver van verwijderd zijn.’

Wapens neerleggen

Wat zou er moeten gebeuren om Rusland weer aan te laten sluiten bij de wereldgemeenschap?

‘In het ideale geval zou nu de beslissing moeten vallen de wapens neer te leggen en de troepen terug te trekken. De vrede moet worden ondertekend en Rusland zal compensatie moeten gaan betalen. Maar dat is, denk ik, niet realistisch.’

Wat is wel realistisch?

‘Ik denk dat de Russische staatsmacht zal proberen de militaire druk nog te verhogen. Maar er komen veel factoren bij kijken. De Oekraïners strijden met hart en ziel voor hun land. Of het voldoende zal zijn weten we natuurlijk niet. In feite hebben we van hier net zo weinig zicht als jullie op wat daarboven wordt besloten. De Russische overheid deelt de echte informatie uiteraard niet met haar burgers. Ik hoop dat de partijen uiteindelijk om de tafel gaan zitten. Niet om daarna weer verder te vechten als de uitslag niet bevalt, maar om tot een langdurige vrede te komen.’