Maakte Stan Lauryssens zich schuldig aan plagiaat?

Maakte Stan Lauryssens zich in zijn jongste boek, Mijn Herinneringen aan Jef Geeraerts  schuldig aan plagiaat? Manu van der Aa dook in Lauryssens’ boek naar aanleiding van Patrick Auwelaerts recensie op Doorbraak en concludeert van wel.

Schalkse schelm

Stan Lauryssens is bekend als journalist die enkele spraakmakende figuren interviewde, zoals Thor Heyerdahl en Andy Warhol, maar ook Leni Riefenstahl en Karl Dönitz, de laatste Führer van het Derde Rijk. Berucht werd hij echter door zijn (vermeende) vriendschap met Salvador Dali, die in een waas van mysterie is gehuld. Maar vooral omdat hij die band gebruikte om mensen op te lichten: hij bood hen aan hun zwart geld te investeren in Dali-schilderijen die uiteindelijk niet bleken te bestaan. Daardoor verzeilde hij in de gevangenis. Het verhaal maakte hem legendarisch en verhief hem tot schalkse schelm, picaro par excellence.

Lauryssens heeft biografieën geschreven over tot de verbeelding sprekende figuren, zoals Julien Schoenaerts, Maria Nys alias mevrouw Aldous Huxley, en uiteraard Dali. Jef Geeraerts was daaraan de laatste toevoeging. Zoals bij zijn boek over Dali verwerkte hij daarin zijn herinneringen aan zijn ontmoetingen met Geeraerts. Maar nu lijkt het dus dat die herinneringen niet de zijne zijn.

Herwerkingen

Navraag door de redactie bij de uitgeverij, Pandora Publishing, wees uit dat er inderdaad de vrees bestond dat enkele passages ‘gevaarlijk’ waren. De uitgever heeft die passages op advies van een raadsman tot twee keer toe laten herschrijven door Lauryssens. Het resultaat van die herwerkingen vindt u terug in de publicatie die werd uitgebracht.

De vraag is of die herwerkingen voldoende zijn om Lauryssens zonder meer vrij te pleiten van plagiaat. Van der Aa wijst er immers op dat het hier niet enkel gaat om het kopiëren van woorden, maar zelfs om het overnemen van herinneringen van Jeroen Brouwers, Julien Weverbergh en Jef Geeraerts zelf.

Hand in eigen boezem

Geconfronteerd met van der Aa’s bevindingen, stak Lauryssens de hand in eigen boezem en trok hij zijn conclusies, in een mail aan de Doorbraak-redactie:

‘Manu Van der Aa heeft gelijk. De boeken die hij vernoemt, ik heb ze gelezen. De auteurs naar wie hij verwijst, ik nam hun geschriften tot mij. Mijn boek over Jef Geeraerts is non-fictie en bij non-fictie hoort een bronnenregister. Zulk register ontbreekt, wat een professionele fout is waarvoor ik een rode kaart verdien. That’s life, ik zoek geen verontschuldigingen. In mijn boek noem ik mijzelf ex-journalist, ex-avonturier, ex-kunsthandelaar en ex-gevangenisklant. Daar mag vanaf nu een omschrijving bij: ex-schrijver. Genoeg gepraat, genoeg geschreven, ik leg mijn pen neer en zwijg. Toch nog dit: ik werkte nooit ‘als vertegenwoordiger’ voor Manteau, ook niet ‘enkele maanden’ zoals Manu Van der Aa schrijft.’