Mister Bean was negen en ik was tien

Dertig jaar terug begon het Britse ITV met de uitzendingen van ‘Mister Bean’. ‘Will they get it in Egypt?!’ was de slagzin tijdens de repetities van de komische show. Het programma en het figuur groeiden uit tot een universele hit. Meer dan tweehonderd landen zonden de in totaal vijftien afleveringen uit met het bekendste Britse exportproduct sinds The Beatles.

De kousen van meester Guy

In de klas waren we allemaal gek op Mister Bean, de vreemde snuiter die als een of ander buitenaards wezen in deze wereld geworpen werd. We imiteerden hem allemaal, de ene deed dat nog slechter dan de andere. Ik herinner me nog een kerstfeestje in de les van meester Guy. Meester Guy was de enige meester die we in de basisschool waar ik zat met de voornaam mochten aanspreken. Alle andere juffen en meesters spraken we aan met de familienaam. Blijkbaar was mijn school – een ‘Rijksbasisschool’ – op dat vlak dus een uitzondering.

Meester Guy was onze godsdienstmeester. Hij droeg kousen in zijn sandalen onder een lange broek. Maar dat was alleen bij goed weer. In de herfst- en wintermaanden had hij gesloten schoeisel. Meester Guy kamde zijn haar in een zijstreep over zijn kale kruin en had een bril met vierkante donkere glazen, dat was toen mode. Ik herinner me hem als een goede meester, maar wel een die aardig kon zuchten. Enfin, de meester organiseerde in december een kerstfeestje in de godsdienstklas, het enige lokaal in de Rijksbasisschool met een kruisbeeld aan de muur.

Dokter Le Compte

We mochten voor het feestje een sketchshow geven. Ik had met enkele andere klasgenootjes gekozen om ‘De Drie Wijzen’ te spelen, toen een bijzonder populair televisieprogramma. Ik knipte thuis een baard uit, kleurde die bruin, perforeerde links en rechts gaatjes in de baard waar ik elastiekjes door stak om rond mijn oren te hangen. Met een zwarte trui aan en dat lelijk gekleurde baardje scheef tegen mijn kin waande ik me dokter Le Compte, de grootvader van de inmiddels bekende dichteres Delphine.

Dokter Le Compte was bij ons prille tieners vooral bekend dankzij de imitatie van Chris Van den Durpel en de dokters eigen verschijningen in ‘De Drie Wijzen’. Ik dacht dat ik klonk als Le Compte, omdat ik de hele tijd nasaal in een stijgende toon ‘Dat is toch niet te geloven! A jààà!’ liep te zeggen. Voor het overige herinner ik me niet meer wat de anderen deden om het programma uit te beelden. Ik weet wel nog dat iemand Kurt Van Eeghem speelde en met een recorder de begintune had opgenomen van de televisie.

Haring

En dan was er die klasgenoot die besloot op te treden als Mister Bean. Hij had een zak met brood, een potje haring en een paar kousen van zijn vader mee. ‘Wat ga je daarmee doen?’, vroeg de meester achterdochtig. De jongen ging de sketch uitbeelden waarin Mister Bean zijn lunch prepareert in het park. Door zijn gezucht vermoedden we allen stilletjes dat meester Guy niet al te gek was op Mister Bean. Het kwam niet in ons op dat onze sketches misschien niet zo grappig waren als we zelf dachten.

De achterdocht van de meester bleek wel bijzonder terecht. Op een geïmproviseerd parkbankje – twee stoelen tegen elkaar geschoven – propte de jongen een lekkende haring in een van de kousen en begon daarmee rond te zwieren. De azijn kwispelde in het rond. Hoewel hij katholieke godsdienst gaf, kon meester Guy allerminst met dit gekwispel lachen. Heel zijn klas stonk naar haring in azijn. Een meisje was besprenkeld geraakt en wij riepen allemaal in koor: ‘EEEIIIIIH!’ Het kerstfeestje van meester Guy was sneller voorbij dan gepland. De mislukte Mister Bean mocht op straf staan in de gang en wij mochten de boel opruimen. ‘Maar allez!’, protesteerde ik nog volop in mijn rol van dokter Le Compte. De blik door de donkere bril vertelde me dat ik de dokter beter het zwijgen oplegde.

Gestotter

Rowan Atkinson portretteerde ‘een kind gevangen in een volwassen lichaam’ toen hij zijn bekende typetje speelde. De verlegen boerenzoon werd op school gepest door zijn klasgenoten omwille van zijn uiterlijk en zijn gestotter. Hij was ook barslecht in sport, ‘het enige vak waarmee je een zekere status kon verwerven’.  Maar hij bezat acteertalent. Tijdens zijn studentenjaren in Oxford overwon hij zijn grootste angst – spreken voor een publiek – door op te treden in toneelvoorstelling. ‘Ik overwon mijn gestotter door anderen te spelen’, vertelde hij aan fans in een interview met Time Magazine.

Tati en meester Guy

Het personage van Mister Bean lijkt volgens de acteur op zijn negenjarige zelf. Vandaar dat we hem zo geweldig vonden. Hij leek op ons! Er wordt gezegd dat Buster Keaton of Charlie Chaplin de creatie van het typetje beïnvloedden, maar Atkinson noemt zelf Jacques Tati zijn belangrijkste invloed. ‘Bean is vooral het resultaat van gek doen voor de spiegel.’

Ondanks het grote succes van het personage – met onder andere twee films en een animatieserie – is Atkinson het personage moe. ‘Ik speel hem niet zo graag. Het gewicht van de verantwoordelijkheid is niet prettig. Ik vind het stresserend en vermoeiend, en ik kijk uit naar het einde ervan.’

Met zijn gezucht lijkt Rowan Atkinson meer op meester Guy dan ik als kind ook maar kon vermoeden.