Neemt de moslimhaat in Nederland toe?

Ewoud Butter van het Kennisplatform Integratie & Samenleving heeft zijn onderzoek hierover afgelopen juli gepubliceerd. Het Kennisplatform is onderdeel van het Verwey-Jonker Instituut.

Het gevoel dat moslims meer dan in het verleden te maken hebben met discriminatie, uitsluiting en haat wordt breed gedeeld. Uit veel onderzoek blijkt dat Nederlanders negatief denken over de islam. Maar er bestaat geen eenduidige definitie van het begrip ‘moslimhaat’. Daardoor is het niet meetbaar. Butter heeft dan ook gezocht naar gegevens over de beeldvorming van moslims; de geweldsincidenten gericht tegen moskeeën en het aantal meldingen van moslimdiscriminatie.

In december 2015 publiceerde het SCP, het Sociaal Cultureel Planbureau een onderzoek naar de Sociale Staat van Nederland. Uit hun onderzoek blijkt dat 44% van de ondervraagden vindt dat de leefwijze van West-Europeanen onverenigbaar zijn met die van moslims. De laatste tien jaar is dit percentage ongeveer gelijk gebleven.

Uit ander onderzoek dat het NIPO, het Nederlands Instituut voor Publieke Opinie, in 2014 publiceerde blijkt dat een steeds grotere groep Nederlanders negatief is over moslims. Het is niet verwonderlijk dat de kiezers die in 2012 voor de PVV stemden het meest negatief zijn (79%). Overigens, ook het aantal Nederlanders dat zeer positief is over moslims is groeiende. Het steeg tussen 2004 en 2014 van 14 naar 22%.

Persoonlijke contacten tussen Nederlandse moslims (5% van de bevolking) en niet-moslims zijn er echter niet veel. 80% van de Nederlanders kent geen Nederlandse moslims. Wel voelt een op de vijf Nederlanders zich persoonlijk bedreigd door de islam. De reeds lang doodverklaarde verzuiling in Nederland bestaat voor de moslimgemeenschap nog steeds.

Tussen 2004 en 2014 hebben meer dan een derde van de 475 moskeeën in Nederland te maken gehad met agressie. Van de 84 moskeeorganisaties heeft twee derde te maken gehad met agressie. Uit onderzoek (2016) bleek dat de kans op agressie groter is wanneer in een plaats extreemrechts en een anti-islam beweging actief zijn. Ook problemen onder jongeren met een migrantenherkomst vergroten de kans op agressie.

Dat er sprake is van discriminatie van moslims komt uit veel onderzoek naar voren. ‘Of er sprake is van een toename van moslimhaat of een toename van islamfobie valt moeilijk hard te maken’, concludeert Butter. ‘Wat we weten is dat een grote groep Nederlanders (zeer) negatief denkt over moslims in Nederland en dat er steeds negatiever wordt gedacht over de islam.’ ‘Moslimhaat en moslimdiscriminatie hebben negatieve consequenties voor het gevoel van veiligheid van een grote groep Nederlandse burgers.’

De campagnes rond de Tweede Kamerverkiezingen van aanstaande maart zullen voor een groot deel over dit gevoel van veiligheid gaan. Twee op de drie Nederlanders voelen zich bedreigd door de ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Ontwikkelingen waarop de Nederlandse politiek uiteraard geen enkele invloed heeft.

Foto: © Reporters