2005 Een felle uitslaande brand op vliegveld Schiphol-Oost verwoest in de nacht van 26 op 27 oktober het cellencomplex annex detentie- en uitzetcentrum voor illegalen in Nederland. Er sterven elf gedetineerde illegale migranten en er zijn vijftien gewonden, onder wie ook enkele bewakers. De brand woedt in een vleugel met 24 tweepersoonscellen, waar in totaal 43 mensen gevangen zitten. De doden zijn afkomstig uit Suriname, Turkije, Oekraïne , Roemenië, Georgië, Bulgarije, Libië en de Dominicaanse Republiek.

2002 Russische militairen bestormen het Dubrovka-theater in Moskou, waar Tsjetsjeense moslimterroristen 922 mensen drie dagen lang gegijzeld houden. Uiteindelijk sterven er 50 terroristen en 150 gijzelaars.

1976 Transkei is het eerste thuisland dat door Zuid-Afrika onafhankelijk verklaard wordt, maar geen enkel ander land zal Transkei erkennen.

1971 Communistisch China wordt toegelaten tot de Verenigde Naties, met 76 stemmen voor en 35 tegen, bij 17 onthoudingen.

Nikos Kazantzakis (1883-1957)

1957 De Griekse schrijver Níkos Kazantzakis overlijdt in Freiburg im Breisgau (Baden-Württemberg) bij zijn terugkeer van een reis naar Peking. De auteur van Zorba de Griek, die in zijn jeugd Nietzsche’s Zo sprak Zarathoestra in het Grieks vertaalde, laat een werk achter dat doordrenkt is van heidense lyriek. Zijn lichaam wordt begraven in Heraklion (Kreta). Op de grafsteen: ‘Ik hoop op niets. Ik ben nergens bang voor. Ik ben vrij’.

1933 De begrafenis van Berten Fermont, Vlaams-nationaal dienstweigeraar en hongerstaker brengt meer dan duizend mensen samen, Vlaams-nationalisten en pacifisten. Evenzoveel zijn één jaar later present op de Antwerpse begraafplaats Schoonselhof bij de onthulling van een monument voor hem, vervaardigd door Albert Poels. Zie Vandaag van 30 januari 2023.

Stonehenge nu

1918 Eigenaar Cecil Chubb (1876-1934) schenkt Stonehenge, het meest waardevolle prehistorische monument van Engeland, aan de Britse overheid. Aan de schenking zijn twee voorwaarden verbonden: de inkomsten van Stonehenge moeten worden geschonken aan het Rode Kruis en de inwoners van zijn woonplaats Shrewton en van Amesbury moeten te allen tijde gratis binnen kunnen. Cecil Chubb had in 1915 Stonehenge voor 6600 pond gekocht op een openbare verkoop, omdat hij vond dat toch iemand uit de buurt eigenaar moest worden.

Barthélémy de Theux de Meylandt (1794-1874)

1884 De katholieke politicus August Beernaert (1829-1912) komt aan de macht. Hij zal meer dan tien jaar premier blijven. Dat toont zeer lang, maar hij is helemaal niet de recordhouder. Dat is tot dag van vandaag de geboren Fransman Charles Latour Rogier die 5616 dagen (tussen 12 augustus 1847 en 3 januari 1868) ‘onze’ premier was. Na deze liberaal volgt iemand die we ons beter herinneren: Wilfried Martens (1936-2013) met 4467 dagen (tussen 3 maart 1979 en 7 maart 1992). Derde is de Gentse katholiek Paul de Smet de Naeyer met 3890 dagen (tussen 25 februari 1896 en 2 mei 1907). De volgende is weer een katholiek, dit keer uit Limburg: Barthélémy de Theux de Meylandt, die 3571 dagen regeert, in de periode van 4 augustus 1834 tot 21 augustus 1874. En dan is het de beurt aan nr. 5 in de rangschikking: tussen 26 oktober 1884 en 26 maart 1894 houdt de Oostendenaar August Beernaert het gedurende 3438 dagen uit.

1861 In de VS wordt bekendgemaakt dat de Pony Express er mee op houdt. De legendarische koerierdienst was nog maar anderhalf jaar oud. In deze periode was communicatie tussen het westen en oosten van Amerika nog erg moeilijk. De Pony Express was het eerste snelle transportmiddel voor kleine goederen en post over het Noord-Amerikaanse continent. Poststukken konden in tien dagen tijd van St. Joseph in Missouri naar Sacramento, bij de kust van de Stille Oceaan, worden vervoerd. Veel sneller dan de postkoets.

Ruiters die dienst namen bij de Pony Express konden om de tien mijl gebruikmaken van een wisselstation. Hier werden de rijdieren verwisseld zodat ze op volle kracht door konden galopperen.

Werken voor de Pony Express was voor lang niet iedereen weggelegd. Vanwege de grote gevaren werd er specifiek gevraagd om jonge, moedige ruiters. In een beroemde advertentie richtte men zich specifiek tot weeskinderen want voor hen was het werk kennelijk uitermate geschikt. Het origineel luidt: ‘Wanted: Young, skinny, wiry fellows not over eighteen. Must be expert riders, willing to risk death daily. Orphans preferred.’

De bekendste ruiter van de Pony Express is ongetwijfeld William Cody (1846-1917), beter bekend als Buffalo Bill. Hij werkte in 1860 voor de avontuurlijke transportdienst. Later maakte hij naam tijdens verschillende Indiaanse oorlogen. Echt beroemd werd hij met zijn Wild West Show, waarmee hij door Amerika en Europa reisde. Op 26 oktober 1861 werd het einde van de Pony Express aangekondigd. Reden? Twee dagen eerder was Salt Lake City via de transcontinentale telegraafdienst verbonden met Omaha, Nebraska and Sacramento, California.

Hendrik Waelput (1845-1885)

1845 Geboorte in Gent van Hendrik Waelput, Vlaams componist, muziekpedagoog en dirigent. Zijn eerste muziekleraar, aan het St. Barbaracollege te Gent, was Karel Miry (1823-1889), de toondichter van De Vlaamse Leeuw. Waelput studeert letteren en wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit Gent en aansluitend harmonie en orkestratie aan het Koninklijk Conservatorium in Brussel. Hoewel hij zijn vroegste werken nog op Franse teksten schrijft, is hij daarna een vurig aanhanger van Peter Benoit. In 1867 behaalde hij de Romeprijs voor zijn cantate Het woud.

Waelput is medeoprichter en dirigent van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel. Na een kort verblijf in Duitsland wordt hij van 1869 tot 1871 de jonge talentvolle componist en directeur van het Stedelijk Muziek-Conservatorium in Brugge. Al in juli 1871 neemt hij ontslag na een conflict met het Brugse stadsbestuur. Zoals ook Karel Miry wordt hij, vanwege zijn Vlaamsgezinde overtuiging, in 1871 niet tot directeur van het Koninklijk Conservatorium in Gent benoemd. Hij verlaat daarop het land en is enkele jaren actief in Nederland (Den Haag) en Frans-Vlaanderen (Boulogne-sur-Mer en Rijsel)

Hij keert terug naar Gent om er dirigent te worden van het orkest van de Grote Schouwburg (1875-1878 en 1882-1885) en directeur van het Théâtre Royal in Antwerpen (1879-1880). Tegelijk wordt hij docent harmonie, contrapunt en fuga aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium in Antwerpen. Hendrik Waelput wordt beschouwd als een van de briljantste vertegenwoordigers van de Vlaamse school. Hij overlijdt in 1885, nog geen 40 jaar oud. Gent en Brugge hebben een straat naar hem genoemd.

1822 Bij Koninklijk Besluit van Willem I van 26 oktober 1822 wordt de landtaal – in Vlaanderen dus het Nederlands – de enige administratieve taal, ook voor de interne diensten van steden, kerkfabrieken enzovoort.

1702 Enkele dagen eerder werd Gédéon Laporte (42), een van de militaire leiders van de Camisards, de verzetsbeweging van de vervolgde protestanten in Frankrijk, gedood tijdens een botsing met de koninklijke troepen. Vandaag wordt zijn afgehakt hoofd tentoongesteld op de Anduze-brug, in de Cevennen.

Albert Poels

26 oktober. Net binnen: August Beernaert wordt premier, de vijfde langstzittende van België

30 januari. Net binnen: Berten Fermont geboren, pacifistisch hongerstaker

22 oktober. Historische dag: de eerste Mars op Brussel zet Vlaamse eisen op de kaart