Vorige week was er eindelijk een uitspraak in het proces van Abdeslam. Neen, niet dat van Salah, de enige overlevende van het islamitisch moordcommando dat op 13 november 2015 dood en vernieling zaaide in Parijs. Dat is zijn broer. En over zijn tweede broer, Brahim, gaat het natuurlijk ook niet, want die blies zichzelf op bij de aanslagen in Parijs.

Het was de derde broer, Mohamed Abdeslam, die voor de rechter stond. Hij werd veroordeeld tot 30 maanden cel, zonder uitstel omdat hij het brein was achter een overval waarvan het eigenlijk niet duidelijk is of het wel echt een overval was. In februari werden twee ambtenaren van de gemeente Molenbeek overvallen toen ze geld naar de bank brachten. Het was snel duidelijk dat Abdeslam, die lang op de gemeente gewerkt had, door een medeplichtige op de hoogte was gebracht en de overval organiseerde. Hij bracht de rover tot bij het transport en ging er samen met hem en de buit vandoor.

Iedereen vroeg zich meteen af of de ongelukkige transporteurs zelf mee in het complot zaten. Want het was vreemd dat de twee gemeente-ambtenaren zonder enig verzet 68.000 euro aan de overvaller hadden gegeven en pas na zes minuten alarm sloegen, nadat ze de hele tijd in de andere richting hadden gekeken, alsof ze niet wilden zien waar de overvaller heen was gelopen. En één van hen was een ex van Abdeslam. Zij ging vrijuit, maar haar collega bleek wel degelijk medeplichtig en werd tot 18 maand cel veroordeeld.

Verdediging Abdeslam

De verdediging van Abdeslam was op zijn zachtst gezegd merkwaardig. Eerst had hij beweerd dat hij met zijn overval het gebrek aan veiligheid bij de geldtransporten in zijn gemeente wou aantonen. Dat hij dat pas zei maanden na de overval en er van het geld geen euro meer over is, maakte zijn bewering uiterst ongeloofwaardig.

De tweede lijn van zijn verdediging was dat hij eigenlijk een slachtoffer is. Burgemeester Schepmans zou volgens hem niet verdragen hebben dat hij zo vaak op tv opdook na de Parijse aanslagen en daarmee volgens haar verder de reputatie van haar gemeente verder besmeurde. Daardoor verloor Abdeslam volgens zijn advocaat zijn job op de gemeente en met enige blijk voor fantasie voegde hij er aan toe dat de overval zijn manier was om het trauma te verwerken.

Dat burgemeester Schepmans niet opgetogen was over de talrijke interviews van Abdeslam hoeft niet te verbazen. Hij had daar onder meer verteld dat zijn broer Salah ‘eigenlijk levens gered had’ door zijn bommengordel niet te laten ontploffen in het Stade de France.

Philippe Moureaux

Schepmans gaf toen nog blijk van enige terughoudendheid om geen olie op het vuur van Abdeslam te gooien. Het ongelukkig ‘slachtoffer’ kreeg trouwens een ontslagvergoeding. Maar de burgemeester van Molenbeek had zich toen ook luidop kunnen afvragen hoe het mogelijk was geweest dat haar voorganger Philippe Moureaux Abdeslam aangeworven had. Want die had toen hij aan de slag mocht bij de gemeente niet bepaald een blanco strafblad. Hij was kort daarvoor veroordeeld tot een voorwaardelijke straf. En niet om lichte feiten: hij had zich tijdens een korte loopbaan als ambulancier laten kennen als hoofd van een bende lijkenpikkers. Samen met zes andere medeplichtigen bestal hij zonder scrupules de lichamen van slachtoffers van ongelukken die in zijn ambulance terecht kwamen. Portefeuilles, bankkaarten, horloges, gsms…jarenlang pleegde hij dit soort abjecte diefstallen. Een keer ging de bende zelfs naar het huis van iemand die in een verkeersongeluk was omgekomen om zijn motor te stelen. Abdeslam ging met dit ijzingwekkend gedrag zelfs door nadat hij hiervoor voor het eerst werd aangeklaagd. Hij werd uiteindelijk in 2010 tot twee jaar voorwaardelijk veroordeeld.

Maar die straf was geen probleem voor Philippe Moureaux om Abdeslam aan een betrekking te helpen. Dat is al op zijn zachtst gezegd merkwaardig, net zoals het vreemd is dat Mohamed Abdeslam zo gemakkelijk toegang kreeg tot de media na de aanslagen waarbij zijn broers betrokken waren. Blijkbaar had niet één journalist de moeite gedaan om even zijn verleden uit te zoeken. Of waren kijkcijfers te belangrijk om er een ethisch probleem mee te hebben in prime-time een lijkenpikker op te voeren ? Abdeslam was te gast in journaals en praatshows en kon zich voordoen als de gematigde woordvoerder van de familie.

Gigolo

De kortstondige maar alomtegenwoordige aanwezigheid van Abdeslam in de pers had nog een merkwaardig gevolg : hij werd benaderd door jonge vrouwen die gefascineerd waren door hem en vielen voor zijn gespeelde onschuld. En hij gedroeg zich tegenover hen als een ware gigolo. Hij deed zich voor als een slachtoffer van het gedrag van zijn broers die een andere wending aan zijn leven wou geven. Hij zei dat hij enkel wat geld nodig had om een eigen zaak op te starten. Een gezellige loungebar, ver weg van het boze Brussel, in Herstal. Eén van die naïeve vrouwen was zo overtuigd van zijn goede trouw dat ze voor hem geld leende bij de bank om zijn (onbestaand) project mogelijk te maken. Tot vandaag moet die goedgelovige vrouw een lening afbetalen; het kost haar nog enige jaren zowat de helft van haar loon. Abdeslam heeft haar geld ondertussen opgedaan, net zoals de buit van zijn overval volledig verdwenen is. Naar verluidt zou hij er een Audi A4 mee gekocht hebben, waarvan ook al geen spoor meer is.

De rechtbank was gelukkig minder naïef dan de groupies van Mohamed Abdeslam en hield rekening met zijn vroegere voorwaardelijke veroordeling. Twee jaar en zes maanden zou hij achter de tralies moeten. Maar Abdeslam is een geboren acteur en een charmeur. Ik ben er haast zeker van dat hij omwille van goed gedrag binnen het jaar Molenbeek weer onveilig kan maken. Misschien komt hij op tijd vrij om te gaan getuigen op het proces van zijn broer…

Alexandre Alaphilippe

De andere Abdeslam

Een Russische zeepbel in het Élysée