Een Russische zeepbel in het Élysée

L’Écho kwam met een artikel dat op Twitter door enkele krantenredacteurs enthousiast gedeeld werd. De teneur was dat die zaak Benalla, waar Macron zo verveeld mee zit, een soort zeepbel is die kunstmatig in leven wordt gehouden en aangeblazen …ook op Twitter. Macron is de lieveling, de chouchou van de kranten, en dat die dan zijn eigen chouchou iets te veel onwettelijke privilegies toekende, is een akkefietje. Tijd dus om die ballon leeg te laten lopen. En wat redacteurs zo kan opluchten: men kan dit aandikken en opblazen ook wetenscháppelijk bewijzen, zij het enkel communicatiewetenschappelijk.

«De conclusie, die hebben we nog niet. We proberen te bepalen met welk type van aanzwengeling we te maken hebben,» laat Alexandre Alaphilippe weten (uitvoerend directeur van het EU Disinfo Lab, een nog jonge organisatie die fake news moet bestrijden – op sociale media vanzelfsprekend – en die meer bepaald moet napluizen in welke mate valse geruchten misschien vanuit het buitenland aangejaagd worden). «We constateren dat ongeveer een kwart van de groep van de 2600 meest actieve accounts concordanties vertoont met een ecosysteem dat dicht bij Rusland aanleunt. Zaak is te achterhalen of daar meer achter zit,» zegt hij nog.
De tweets formeel thuisbrengen zal hij in elk geval niet kunnen. «We werken met publieke data. Zonder toegang tot de IP-adressen is het zo goed als onmogelijk ze toe te wijzen. Maar wat we zien, zijn verontrustende coïncidenties. Als bijvoorbeeld accounts uit verschillende landen simultaan tussenkomen over een onderwerp dat niet in hun taal is gesteld.»

Nu weten we wel dat de communicatiewetenschap helemaal geen wetenschap is – maar wel als politiek instrument bruikbaar kan zijn – en dat zij dus moet roeien met geleende riemen. Zo vond ik die term uit de biologie grappig, dat ‘ecosysteem’ dat toevallig alweer bij Rusland aanleunde. En dan waren er ook die reacties van buitenlanders, mensen die dus geen Frans verstaan! Dat kun je je toch niet indenken, dat iemand een taal zou verstaan die niet zijn moedertaal is!
Onze verontruste vriend Alaphilippe geeft voorzichtigheidshalve geen enkel hard feit, maar beweert wel dat zijn wetenschap verschillende ’types’ van aanzwelling of aanzwengeling (gonflage) kan onderscheiden. Taxonomische duidelijkheid staat inderdaad in elke echte wetenschap voorop.
En ook die ‘coïncidenties’ en ‘concordanties’ van Alaphilippe vond ik niet kwaad – hoogstens een beetje à la va-vite.