De christendemocraten verkozen dit jaar een nieuwe voorzitter, scoorden matig in de grote zomerpeiling en zijn druk in de weer met standpunten rond allerlei prangende problemen zoals de klimaatcrisis en de dreigende staatshervorming. Genoeg gesprekstof dus. Doorbraak sprak met Kevin Maas, nationaal voorzitter van Jong CD&V en Basile Moyaerts, bestuurslid bij CD&V.

Keuzes

Waarom kozen jullie voor CD&V?

Maas: ‘Ik was als kind al geïnspireerd door politiek, maar kwam eigenlijk uit een rood nest. Mijn ouders, grootouders, tantes en nonkels zijn eigenlijk allemaal socialisten. Er werd thuis dus veel over politiek gepraat. Mijn roeping kwam pas later, toen ik geneeskunde ging studeren — ondertussen alweer meer dan tien jaar geleden.’

‘Ik koos voor CD&V omdat ik mij het meest aangetrokken voelde tot de basisprincipes van de partij. Solidariteit en gemeenschap steken er voor mij het meest bovenuit. Ook de klimaatkwestie vind ik belangrijk. We moeten milieu en klimaat zeker aanpakken, maar op een slimme manier, zonder dogmatische hysterie, zoals bij de groenen. Het is mijn taak om daar als jongerenvoorzitter intern op te hameren.’

Moyaerts: ‘Politiek heeft altijd in mijn familie gezeten. Mijn papa is ooit opgekomen bij de Vlaamse verkiezingen, toen nog bij de sociale-liberale partij. De interesse is er altijd geweest. In 2018 werd ik gevraagd door een aantal partijen in Sint-Truiden om op te komen bij de gemeenteraadsverkiezingen, maar ik koos voor CD&V omdat het daar voelde als thuiskomen.’

Grote rol voor jongeren

Wat is de rol van Jong CD&V ten opzichte van de moederpartij?

Maas: ‘Jong CD&V is volledig onafhankelijk van de moederpartij. De jongerenpartij is al jarenlang het “schoppend geweten” van CD&V en staat bekend om haar scherpe houding. Die houding is niet veranderd in vergelijking met vroeger, al is hij nu eerder constructief kritisch en interner.’

‘Door de slechtere resultaten van de CD&V in de recente peilingen en verkiezingen — in vergelijking met de CVP nog niet zo lang geleden — wordt er minder met de pers gecommuniceerd. We proberen binnen de jongerenpartij vooral veel intern te veranderen. Wel wordt er sinds de verkiezing van Sammy Mahdi meer gewicht gegeven aan de christendemocratenkweekvijver, aangezien Mahdi zelf uit de jongerenpartij voortkomt.’

Moyaerts: ‘Jong CD&V speelt nog altijd een grote rol. De jongerenpartij heeft onlangs tijdens de bestuursverkiezingen echt kunnen doorwegen op het hoogste partijorgaan. De helft van de verkozen leden in het partijbestuur zijn jongeren. Zo zie je dat wij op een fatsoenlijke manier kunnen wegen op de partij.’

Verliezen

De grote zomerpeiling bracht schokkende resultaten. CD&V verloor op federaal niveau drie zetels, op Europees niveau één en op Vlaams niveau bleef de partij net boven de tien procent hangen. Hoe kijkt Jong CD&V daarnaar?

Maas: ‘Jong CD&V is absoluut niet tevreden, maar er is een schokgolf door de hele partij gegaan. Er moeten een aantal zaken veranderen. De partij doet niet altijd wat ze moet doen. Ik ben er nog steeds van overtuigd dat de christendemocratie de beste oplossing voor de hedendaagse problemen biedt. Wij zijn de enige partij die verstandig beleid met een doel kan uittekenen, waarbij we zorgdragen voor iedereen, en natuur, klimaat en mensen samenbrengen. CD&V is dé remedie tegen de steeds verder schrijnende polarisatie in de samenleving, maar de partij moet durven haar visie te verkondigen, en die ook consequent toepassen.’

‘Die vertolking van de christendemocratie bleek de laatste jaren een probleem. Vroeger was de CVP allerminst de brave partij die altijd de politieke tegenstander ontzag. Dat doen we de laatste jaren te veel, om de democratie te bevorderen en de regering staande te houden. Vaak werd er water bij de wijn gedaan, maar als de mensen niet weten waarvoor we staan, dan stemmen ze niet op ons. We moeten opnieuw radicaal verkondigen wie we zijn en waarvoor we staan, en terug opkomen voor onze visie. Onder het voorzitterschap van Mahdi verwachten we een modernisering van onze partij.’

Moyaerts: ‘We hebben de afgelopen jaren een traject uitgestippeld om de standpunten van Jong CD&V te vernieuwen. Heel veel van die standpunten kan men overhevelen naar de moederpartij. Wouter Beke heeft heel veel goed werk geleverd, maar het was tijd om de partij klaar te maken voor de hedendaagse samenleving. Ik ben ervan overtuigd dat we nu een programma hebben waarmee we verder kunnen gaan.’

Wat wordt er concreet gedaan om de toch wat mindere resultaten op te schroeven?

Maas: ‘We zijn gestart met een nieuw ideologisch traject, met nieuwe standpunten die soms tegen het radicale aangaan. Die ingesteldheid wordt soms gesmaakt door de moederpartij, bijvoorbeeld bij ons voorstel van de afschaffing van registratierechten op de eerste en enige woning. Wij hadden als jongerenpartij een congres daarover, even later de moederpartij ook, en vervolgens werd de regeling zo goed als identiek aangenomen.’

Moyaerts: ‘Ook de aanwerving van nieuwe jongeren is een van de kerntaken van de jongerenpartij. Wij als jongeren moeten nieuwe leden vormen en de nieuwelingen meenemen in het volledig traject. Met die vorming zijn wij continu bezig.’

Rentmeesterschap, gemeenschap en solidariteit

Nieuwe standpunten? Wat is nieuw?

Maas: ‘De basisprincipes zijn hetzelfde voor Jong CD&V en de moederpartij: rentmeesterschap, gemeenschapsvormen en solidariteit. Vanuit die waardes vertrekt iedereen, maar de jongeren durven andere accenten te leggen en radicaler te zijn.’

‘We kunnen de standpunten in een vijftal opdelen. Op vlak van klimaat ijveren voor we voor een ambitieuzer beleid om sneller richting klimaatneutraliteit te gaan. En op vlak van koopkracht is het voor jonge mensen — zeker in steden — quasi onmogelijk om nog een woning te kopen. Daarom willen we inzetten op betaalbaar wonen. Om een echte gemeenschap te vormen, moet er beschermd worden en dus ijveren we voor een betere veiligheid, justitie en handhaving, evenwel met respect voor het recht op privacy.’

‘Tijdens de coronacrisis werd het de jongeren op welzijnsvlak niet altijd gemakkelijk gemaakt, en daarom focussen wij ook op mentaal welzijn. Ten slotte moeten de wachtrijen in de zorg verminderen en moet de zorgsector betaalbaar blijven. We beseffen trouwens dat we de Europese Unie nodig hebben om te concurreren op wereldtoneel met landen als Rusland en China die het niet zo nauw nemen met de mensenrechten. Daarom beschouwen we de Unie als een belangrijk niveau voor geopolitiek en zijn wij een sterke voorstander van verdere Europese integratie.’

Vlaamse autonomie

Hoe kijken de jongeren naar een staatshervorming?

Maas: ‘Wij hebben subsidiariteit als basisprincipe en willen de mensen, personen en gezinnen zoveel mogelijk ruimte geven om hun eigen beslissingen te maken. Daarnaast zijn we voorstander van het idee om staatsbevoegdheden zo dicht mogelijk bij de mensen te leggen. We hangen een federale structuur aan, met het zwaartepunt bij de deelstaten, en dus een verregaande Vlaamse autonomie.’

‘Het systeem kan nog wel beter, een federale structuur is nooit af. Door de coronacrisis werden tekortkomingen van het systeem duidelijk bijvoorbeeld het gebrek aan communicatie of eenheid tussen de verschillende beleidsniveaus, terwijl daar wel nood aan was.’

‘Het is tijd voor een staatshervorming, waarbij we moeten inzetten op homogene bevoegdheidspakketten. Dat wil niet zeggen dat we separatisten zijn, die negatief staan ten opzichte van het federaal niveau. Sommige dingen blijven we best federaal organiseren, zoals bijvoorbeeld defensie en buitenlandse zaken, maar de meeste bevoegdheden kunnen het best door de deelstaten behandeld worden. Er moet dus nog wel wat aangepast worden, maar van een verregaande staatshervorming zijn wij eigenlijk geen voorstander.’

Basile Moyaerts

Kevin Maas (Jong CD&V): ‘We moeten klimaat aanpakken zonder dogmatische hysterie’