De democratie is definitief afgeschaft in Frankrijk. In ieder geval voor de komende drie jaar onder Macron. Een tweede termijn lijkt er niet in te zitten.

In een toespraak tot het volk dinsdag heeft de president laten weten dat hij zonder enige terughoudendheid door zal gaan met het uitvoeren van de ’transition écologique’. Hij gaat kerncentrales sluiten, dat kost miljarden en zal elektriciteit veel duurder maken, hij gaat het schitterende Franse landschap verzieken met duizenden windmolens, enzovoort. Autorijden wordt een voorrecht van de elite.

Sympathieke vestjes

Tegelijkertijd staat — volgens recente peilingen — 80% van de Franse bevolking sympathiek tegenover de gele vestjes: de nieuwe volksbeweging van gewone mensen, die op straat staan om te protesteren tegen de moordende belastingdruk en de steeds krankzinniger prijzen van brandstof voor de auto en voor de kachel. Nog een cijfer, van vandaag: 22% van de Fransen vond dat Macron wel een punt had met zijn gezeur. De rest niet.

Ze staan hier vlakbij op een rotonde, de gilets jaunes. Al bijna twee weken. Het verkeer houden ze niet echt meer tegen, alleen vrachtwagens. Het zijn zonder uitzondering aardige mensen, jong en oud, harde werkers en gepensioneerden, allen met weinig geld. Sommigen ken ik uit de buurt. Als ik daar langs kom, geef ik ze proviand, pakken koffie, koekjes of wat dan ook. Elke keer bedanken ze me even aardig en verrast. ‘Ah, c’est gentil!’ Het regent en het is koud, ze hebben afdakjes getimmerd, er brandt hier en daar vuur van meegebracht hout, ze zijn nat maar vastbesloten. Ze worden beschimpt, zwartgemaakt en bespot, door sommige media, door de politiek en de overige elite, en niet in de laatste plaats door hun eigen president, maar ze gaan onverstoorbaar door.

Oproerkraaiers?

Kunt u zich voorstellen hoe treurig en tegelijk kwaad ik werd, toen ik van iemand hoorde wat ze in het NOS-journaal allemaal over deze mensen zeggen? Dat het extreemrechtse en vernielzuchtige oproerkraaiers zijn? Blijkbaar is Hilversum de enige plek waar de ronduit schandalige propaganda-oorlog werkt, die de Franse autoriteiten tegen het volk voeren. Zelfs de publieke tv hier, die net als in Nederland erom bekend staat dat ze de overheid welgezind is — tenslotte komt daar het geld vandaan — zelfs die tv is kritisch over wat regeringswoordvoerders allemaal verzinnen om de gele vestjes zwart te maken.

Ik heb zelf jaren in het Mediapark gewerkt en ben daar gillend weggelopen, ik weet waarover ik spreek als ik zeg dat ze niet allemaal even bijdehand zijn. Maar het lijkt wel of er de laatste jaren naar nieuwe diepten is gezocht, en dat die zijn gevonden. Ik kan het NOS-journaal hier niet zien, en als ik het kon zien, zou ik er niet naar kijken. Hun verslaggeving over de gilets jaunes van Frankrijk werd met me gedeeld door een kennis die het goed bedoelde, en het misselijk gevoel is weer helemaal terug.

Parijs

Wat gebeurde er afgelopen zaterdag in Parijs? Op de grote demonstratie die door de gele hesjes uit het hele land was aangekondigd en georganiseerd? Ooit zal het allemaal precies worden uitgezocht, maar dat soort onderzoeken komen meestal op een moment dat het niemand meer interesseert.

Hordes ultralinkse raddraaiers, deels in gele vestjes, maar herkenbaar aan vlaggen met Che Guevara en dergelijke, trokken over de duurste straat van Frankrijk, de Avenue des Champs-Élysées, en vernielden alles op hun weg. Er waren ‘casseurs’ bij in het zwart, met baclava’s: de antifa’s van Frankrijk, de ‘black blocs’, die rode A’s in een cirkel achterlaten zoals een hond urineert, het teken van de anarchie. Kortom, de nieuwe bruine laarzen marcheerden. Met nog wat ‘usual suspects’ uit de banlieus erbij, die meteen aan het plunderen sloegen, voor de gelegenheid ook al in gele vestjes gestoken.

Reporters / Crystal Pictures

Enkele ‘gilets jaunes’ onderweg in Ajaccio.

Het vreemde was dat er een paar duizend politieagenten stonden, die dit allemaal makkelijk hadden kunnen voorkomen. Ik zag al sporadisch verhalen van politiemannen met sjaals om hun gezicht — bang om hun baan te verliezen — dat ze opdracht hadden gekregen niet in te grijpen.

Rataplan

Volgens de kersverse minister van Binnenlandse Zaken Christophe Castaner, ging het hier om betogers van extreemrechts, en is eigenlijk die hele beweging van gele vestjes een extreemrechts gebeuren. Deze Castaner wordt weleens Rataplan genoemd, omdat hij geen bijster intelligente indruk maakt, en ook uiterlijk een zekere gelijkenis vertoont met de hond van Lucky Luke.

Veel media doen hun best om de volksbeweging zo zwart mogelijk te maken, elk incident wordt uitvergroot en van de daken geschreeuwd, maar in serieuze opiniebladen als Le Point viel te lezen dat er niets rechts aan deze oproerkraaiers was, en dat ze evenmin iets met de beweging hadden te maken.

De overheid had de gele vestjes van tevoren expliciet verboden op de Champs-Élysées te komen. Ze moesten op het — veel grotere — Champs de Mars gaan protesteren, aan de andere kant van de Seine, waar een blind paard geen schade kan doen. Dat deden de meesten braaf. Die duizenden agenten, inclusief waterkanonnen, waren oorspronkelijk opgetrommeld om mensen van de Champs-Élysées af te houden, wat niet zo ingewikkeld is, omdat de toegang redelijk overzichtelijk is.

Maar ze deden niks toen hordes relschoppers door de monumentale straat stormden, en straattegels begonnen los te wrikken als projectielen. Dat was makkelijk, want een deel van de bestrating was al verwijderd; er wordt een fietspad aangelegd. Materialen om barricades te bouwen waren in overvloed aanwezig, omdat vreemd genoeg niemand de talrijke bouwplaatsen op de Champs-Élysées van tevoren had leeggehaald. Op de sociale media vindt men de omstandigheden behoorlijk verdacht. Nog verdachter is dat er van de oproerkraaiers in eerste instantie niemand werd gearresteerd. Uiteindelijk zijn er ruim honderd opgepakt, daar was volgens journalisten niemand bij uit rechtse hoek.

Daar is Marine

Intussen blijft Castaner de ene persconferentie na de andere geven, waarin hij de gele vestjes wegzet als nazi’s en Marine Le Pen beschuldigt de boel op te stoken. Het ene moment staat hij te vertellen dat een vrouw in een ambulance is overleden omdat gele vestjes deze ambulance niet snel genoeg doorlieten — dat bleek helemaal niet te kloppen — dan komt hij weer met een andere leugen.

Een andere minister, Darmanin, ging nog verder, en noemde de gele vestjes ‘de bruine pest’. Wat hij later moest terugnemen. Deze minister was eerder in het nieuws omdat hij had verklaard altijd ‘heel eenvoudig’ te lunchen, namelijk voor maar 200 euro.

Verschillende schatrijke bekende Fransen hebben hun solidariteit met Macron betuigd, en afgegeven op de gele vestjes. Zoals de onbehouwen filmmaker en acteur Matthieu Kassovitch, die huizen heeft in Parijs, New York en Los Angeles, en flink rondvliegt, op door Macron vreemd genoeg onbelaste, maar zeer vervuilende kerosine.

Idem dito beroepsintellectueel Bernard Henry Lévy, kort BHL genoemd, die onlangs in een interview ook al verklaarde zes huizen te hebben, in Marokko, Amerika en uiteraard in Parijs, waar hij zowat onder de Eiffeltoren woont. Hij klaagde in dat interview dat hij tijd tekort kwam al die huizen regelmatig te bezoeken. Maar in tweets verweet hij het voetvolk dat ze geen extra belasting willen betalen voor hun vervuilende activiteiten, zoals diesel rijden en shag roken. Later heeft hij al die vervuilers die staan te protesteren en geen begrip hebben voor het hogere, aangeraden Descartes en Spinoza eens te lezen.

Verwend volkje

Volgens multimiljonair Kassovitch hebben de mensen in Frankrijk het té goed, heeft Macron groot gelijk, en kan het volk beter eens ophouden met altijd maar te klagen. Deze Kassovitch was een jaar of twee geleden in opspraak omdat hij steun had betuigd aan rappers-tuig, dat opriep tot het doodschieten van politie-agenten. Hij moest daarvoor zijn excuses aanbieden aan de politiebond, maar dat ging niet van harte. Als hij niet bij de claque van Macron had gehoord, zou hij misschien in de gevangenis zitten in plaats van in één van zijn huizen.

Intussen staan de sociale media vol hartverscheurende verhalen van Fransen die zich helemaal niets meer kunnen veroorloven. Of zelfs in hun auto slapen. Je moet hier niet zonder werk komen te zitten, een uitkering is de helft van bij ons. Normale mensen hebben geen geld om in een stad te wonen, maar het platteland is vaak onbereikbaar zonder auto. Enzovoort.

Alexander van der Meer

Autocratie

Ik kan me niet herinneren dat een Europese regering in deze tijd zo tekeer is gegaan tegen een protestbeweging van het volk. Macron laat zijn ware gezicht zien, zo simpel is het. Hij is een elitaire autocraat, een gewetenloze mondialist, alleen geïnteresseerd in zijn eigen ambitieuze agenda: Europa en het milieu. Macron heeft een diepe minachting voor de gewone Fransman, die peuken rookt en in een oude diesel rijdt. Als je zijn gezicht soms ziet, verwrongen van woede over de tegenwerking van het gespuis, krijg je de indruk dat hij ze het liefst om zeep zou laten helpen. Maar er zijn er teveel van: ongeveer tweederde van de bevolking. En op dit moment is Marine Le Pen zelfs net iets populairder dan hij: 27% om 26%. Hij heeft zijn eigen graf gegraven.

In zijn toespraak heeft Macron aangekondigd een Hoge Raad voor het Milieu te zullen instellen, niet om zijn milieuplannen nog eens onder de loep te nemen, nee, om het volk bij te brengen waarvoor ze krom moeten liggen. Een heus ‘Ministry of Truth’.

Hij vertikt het om ook maar één centimeter van koers te veranderen, en hij gaat van hun geld alles doen wat het volk niet wil. Het nieuwe Europa ten voete uit, waarin de elite het volk in de klem houdt. We hebben maling aan jullie, maar betalen zal je. Preken over het klimaat, tegen mensen die al niks te eten hebben, laat staan dat ze zich ook maar iets aan extra’s kunnen veroorloven.

Slechts het begin

Er is een kippenboer uit de Bresse in het nieuws, de streek waar de beste kippen ter wereld vandaan komen. De man werkt 77 uur per week, heeft één week vakantie per jaar, en verdient 700 euro per maand. Ongelogen. Hij werd bekend omdat hij altijd aan het presidentiële paleis in Parijs leverde, maar dat uit wrok niet meer wil doen.

Eén ding is zeker: dit gaat niet goed. Je kunt niet een meerderheid van het volk eindeloos de duimschroeven aandraaien voor zaken waar ze zelf het nut nauwelijks van inzien, en ze wegzetten als gespuis zodra ze hun stem verheffen. Als het niet idioot koud wordt, komt er een ‘winter of discontent’, om met Shakespeare te spreken, nog altijd onovertroffen in koningsdrama’s.

De gele vestjes zijn inmiddels begonnen met het vernielen van snelheidscamera’s. Dat lijkt me nog maar een beginnetje. Een vakbondsman waarschuwde in de krant dat de groeiende ongelijkheid uiteindelijk de democratie de das om zal doen. Dat lijkt me een zeer rake opmerking, die ze wat mij betreft in lichtende letters op de Eiffeltoren kunnen zetten.

O ja, voor ik het vergeet, kan iemand die NOS niet eens uit zijn lijden verlossen?

Bernard Henry Lévy

Schrijfster Nathalie Heinich: ‘Het kompas van links is ontregeld’

Stevent Frankrijk af op een ‘winter of discontent’?