Vorige week ging Chris De Nijs met pensioen. Chris wie? zullen velen vragen. Welja, Chris De Nijs, 36 jaar lang journalist bij Het Journaal. Chris volgde de evoluties op de arbeidsmarkt, de social-profit en niet te vergeten alles wat te maken had met het sociaal overleg. Chris is iemand die zo veel kennis en expertise heeft verzameld dat zijn erfenis door maar liefst drie verschillende journalisten moet worden opgenomen. Vandaag volstaat dat niet meer om bekend te zijn. Daarvoor moet je nu andere kunstjes kunnen opvoeren.

Ik heb zelf de eer gehad om die volledige 36 jaar met Chris te mogen samenwerken. In 1988 werd ik door hem geïnterviewd over de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Een belangrijke professor van de VUB had gewezen op de grote gevaren van flexibilisering; ik heb toen geantwoord dat het niet zo’n vaart zou lopen. Ik denk dat ik gelijk heb gekregen… Eind 2023 ging mijn laatste interview met hem over het door elkaar vloeien van werk en privé.

Deskundig

Chris was een vakman van de puurste soort. Hij kende zijn dossiers. Hij was inhoudelijk heel sterk maar luisterde naar tegenargumenten. Op voorwaarde dat die degelijk waren. Ik kan als ervaringsdeskundige garanderen: het was geen evidentie noch bij de VRT, noch bij alle andere media om deskundige journalisten over de vloer te krijgen.

Chris bracht verslag uit over wat hij grondig kende, niet meer maar ook niet minder. De feiten primeerden. Ik heb geen enkele journalist gekend die zo kritisch de studies doornam en je zonder verpinken aansprak als er iets in stond dat volgens hem niet klopte. Zelfs de steekproef onderwierp hij aan een kritische evaluatie. Hypes waren niet aan hem besteed. Het hele emo-gebeuren, waar een deel van de huidige journalistiek bol van staat, liet hij aan zich voorbijgaan. Het belette hem niet om altijd met veel empathie en medeleven zijn reportages vorm te geven. Op basis van de feiten maakte hij een degelijk verhaal. Dit was voor alle duidelijkheid zijn verhaal, niet dat van externe communicatiespecialisten.

Nuance

Chris kwam ook nooit zelf met een verhaal waarvoor hij nadien de feiten zocht die erin pasten; een tactiek die helaas door sommige journalisten geregeld wordt toegepast. En bovenal, Chris had oog voor nuance. Hij was een meester om in een kort tijdsbestek van een reportage in het nieuwsjournaal de feiten vanuit verschillende standpunten te bekijken. Hij beperkte zich bijna nooit tot alleen de expert. Ook de man en vrouw op de werkvloer kwamen steevast in beeld. Maar hij ging ook niet mee met de trend om de expert helemaal overboord te gooien. Onversneden vakmanschap.

We leven nu eenmaal in mediatijden waarin gemakkelijk een kwartier aandacht kan gaan naar de emotionele oprispingen van de doelman van de nationale voetbalploeg. Dat gaat dan uiteraard ten koste van andere reportages (bijvoorbeeld de sociaal-economische). Tot op het laatst heeft Chris gevochten om die sociaal-economische thema’s toch te kunnen brengen, in zeer veel gevallen met succes. Het is aan de opvolgers om het even goed te doen.

Maar het vertrek van Chris is meer dan het vertrek van een steengoede vakman. Het markeert ook het einde van een tijdperk. Chris was ook nog eens kenner van het sociaal overleg en de heel ingewikkelde institutionele wereld van werkgevers, vakbonden, cao’s, sociale zekerheid, arbeids- en sociaal recht.

Er was ooit een tijd waarin de grote drie (de twee vakbonden en het VBO) bijna een vaste rubriek hadden in het journaal. De iets oudere lezers zullen hun namen nog kennen: Houthuys (ACV), Debunne (ABVV) en Pulinx (VBO). Die tijd ligt al lang achter ons. Met het toenemende primaat van de politiek ten koste van de sociale partners nam hun aanwezigheid in de media ook af. Dit proces gaat nog altijd voort.

Toen Gilbert Deswert, het toenmalig hoofd van de studiedienst van het ACV in 2006 met brugpensioen ging (tot voor kort een traditie in het ACV), waren er afscheidsinterviews in meerdere kranten. Toen zijn opvolger Chris Serroyen (veel kans dat de naam bij de lezer zelfs geen belletje doet rinkelen) begin dit jaar met pensioen ging, bleef het muisstil.

Expert

Chris De Nijs was nog een van de weinigen die de sociale partners aan het woord liet in zijn reportages. Niet verrassend dat Chris zowel van vakbonden als werkgevers veel lof kreeg toegeworpen vorige week. Ik kan me ook niet herinneren dat Chris trouwens ooit kritiek heeft gekregen omdat hij te dicht aanleunde bij het vakbonds- of het werkgeversstandpunt. Ook dat is vakmanschap.

Met het vertrek van Chris zal de impact van de sociale partners in Het Journaal verder afnemen. Het VRT-nieuws zal dan nog een beetje meer lijken op dat van VTM.

Eén zaak heb ik nooit begrepen. Chris dook quasi nooit op in andere actualiteitsprogramma’s van de VRT. Steevast ging men liever extern een expert zoeken. Wat een verschil met andere VRT-diva’s die te pas en te onpas worden opgevoerd.

Chris De Nijs

Het afscheid van Chris De Nijs (VRT)