Bpost is een huis van wantrouwen. Mensen met talent moeten vertrekken of kiezen zelf een exit. Binnen de veertien dagen valt een tweede directielid weg.

LinkedIn

Henri de Romrée

Henri de Romrée (ex-McKinsey) trekt op 15 september de deur dicht bij Bpost. Hij heeft nieuwe vooruitzichten, details zijn onbekend. Op 9 augustus vertrok directielid Kathleen Van Beveren naar aanleiding van het onderzoek naar het geknoei van Bpost met overheidscontracten. Op veertien dagen tijd vallen twee directieleden weg en het blijft zoeken naar een CEO. Philippe Dartienne is intussen plaatsvervangend CEO.

4 miljard voor 4 opdrachten

Bpost viste de jongste 10 jaar 4 miljard euro belastinggeld voor 4 karweien. De 3 opdrachten naast de persovereenkomst zijn: de levering van nummerplaten, de 679-rekeningen (679 is het bankcodenummer van overheidsrekeningen) en de verkeersboetes van buitenlanders. De zwaarste brok, het concessiedossier voor kranten, magazines en zuilpublicaties, rot reeds jaren. De PS, krantenbazen en Bpost organiseerden deze aderlating van uw portemonnee. De onderneming, bij de beursgang in 2013 tegen 14,5 euro noteert vandaag tegen 4,4 euro.

Het lezen van Doorbraak kost u geen overheidsgeld want de distributie langs het internet is gratis, het lezen van een papieren krant kost een halve euro belastinggeld per exemplaar voor het in de brievenbus belandt. De Belgische subsidies zijn zes keer hoger dan de Franse. De persconcessie is één van de taken die Bpost fors veel euro’s oplevert. En de Vlaamse uitgevers een hefboom bezorgt voor de overname van kranten in Nederland en Ierland.

Bpost hold-up

Wie de finesses van de affaire wil kennen, kan terecht bij Wouter Verschelden en Emmanuel Vanbrussel en hun uitmuntende boek Bpost, hold-up. Hun analyse is even scherp als SOS NMBS van Paul Huybrechts (2007) en Le Clan Reynders van Philippe Engels (2021). Die twee kanjers van Belgische onderzoeksjournalistiek boekten geen noemenswaardige gevolgen. De NMBS blijft droefheid en Didier Reynders is EU-commissaris voor Justitie.

Vier namen zijn de sleutels om de zaak Bpost te begrijpen: James McKinsey, Jean Muls, Dirk Tirez en Michael Freilich. Bpost is een bedrijf zonder CEO. Al acht maanden wordt hij/zij gezocht, maar niemand bijt. Het bedrijf wordt gerund door volgelingen van James McKinsey, stichter van de gelijknamige consultancy waar twintigers met powerpoints de toon zetten. McKinsey is de huisleverancier van de toekomstplannen van Bpost.

Audrey Hanard, ex-McKinsey, is voorzitter van Bpost, de kortstondige interim-CEO Henri de Romrée idem (dus ontslagnemend per 15 september) Zij coördineert de postreus met de ex-McKinsey’ianen, en top-PS’ers, Thomas Dermine (staatssecretaris voor Relance en Economisch Herstel) en Amaury Caprasse, chef van het Institut Emile Vandervelde, de denktank van de PS.

PostNL

McKinsey maakte voor Bpost een studie met als uitgangspunt: de overname door PostNL van de Belgische confrater. Besluit: als de Nederlanders het werk van Bpost zouden doen, kunnen 7600 jobs geschrapt worden (een derde van het huidige aantal, 25.000). Vooral bij de 11.000 postrondes, gelopen door 15.000 postbodes, zijn er duizenden “jobs for the boys” (voornamelijk Waalse; voor de PS is Bpost hét tewerkstellingsproject). Met verwijzing naar de democratische noodzaak bussen duizenden postbodes tot in het kleinste Waalse gehucht kranten, vakbondstijdschriften en parochiebladen.

Bpost is een vesting van meritocraten, niet van vaderszoontjes à la de doodgravers van de Société Générale de Belgique die de holding verloren door ijdelheid en onkunde. Meritocraten zijn mensen, dikwijls uit de klei van de lagere klasse rechtgetrokken, die klimmen door talent, hard werken, de juiste contacten en de kunst om te zwijgen.

Bpost is jarenlang onaangeroerd gebleven. De media openden de beerput niet, deels uit onverschilligheid want nul-komma-nul sexy, deels uit, belangrijker, een omerta opgedrongen door hun uitgever want die kreeg een vorstelijke behandeling van zijn kranten en magazines langs een op maat van Bpost gefikste concessie voor de thuislevering van kranten en magazines.

Klokken luiden

Jean Muls is de eerste die de truc – jaarlijks stroomt 175 miljoen euro belastinggeld naar Bpost – ontdekt en zijn jonge voorzitter, Audrey Hanard, een klankbord van de Franstalige socialisten, alarmeert. De gevolgen van zijn klokkenluiden vlammen slechts later op. Dat Muls steigert is geen toeval. Op 3 oktober 2022, amper negen maanden na zijn start bij Bpost als het nummer twee, wordt hij ontslagen want hij weet te veel en informeert zijn bazin, die daar niet van is gediend. Zijn vertrek wordt krantennieuws wat hem treft in het hart. Muls, om de sfeer te schetsen binnen de kortste keren Nuls genoemd, krijgt kort na zijn start te horen, in januari 2022, dat de persconcessie met de uitgevers en PPP, de concurrent van Bpost, ‘onder ons’ geregeld is. Jean Muls was manager van General Electric in Italië en maakte een kartelvorming mee, georchestreerd door de maffia. Hij herkent het mechanisme en brengt de affaire aan het rollen.

Michael Freilich, volksvertegenwoordiger van N-VA, is eveneens hoofdacteur in het ontraadselen van de hold-up. Geen toeval. Zijn grootvader, Louis Davids, stichtte en stelde het Belgisch-Israëlitisch Weekblad op, omgedoopt tot Joods Actueel onder Freilich. In 2019 staat hij voor de eerste keer op een lijst, bij N-VA, en oogst de voorkeurstemmen van de joodse gemeenschap. Freilich is spits, gedreven, moedig en zijn achterban kijkt niet naar VTM of VRT en leest niet De Morgen, Het Laatste Nieuws of De Standaard. Hij bezit een vrijheid van handelen als journalist en parlementair die de medewerkers van de kranten en de partijmilitanten missen. N-VA’er Freilich gooit een fakkel naar Bpost en laat in een volgende fase niet na om naar het gerecht te stappen met mappen over een huis van wantrouwen.

Atoombom

Laatst en niet in het minst is er ex-CEO Dirk Tirez. Jean Muls smeet met voetzoekers en botste op het stilzwijgen van voorzitter Hanard. De gesjeesde Tirez smijt een atoombom. De grote baas ontpopt zich tot de lawaaierigste klokkenluider. In oktober 2022 wordt Tirez, 20 jaar Bpost’er op niveau, Gentenaar en sluwe jurist, opzij geschoven. Voorlopig. Tot een interne audit klaarheid zal geschapen hebben. Dat voorlopige liquideren wordt vast.

De apotheose van zijn wraak is een memorandum voor de Europese Commissie met de boodschap: de Belgische staat heeft u, commissie, jarenlang doelbewust en stelselmatig opgelicht en had nooit een plan voor een competitieve aanbesteding. De bestekken voor de persdistributie zijn in het samenspel tussen Bpost, de regering en de uitgevers op maat geschreven van het postbedrijf. De Europese Commissie, de Belgische Mededingingsautoriteit, het gerecht scalperen vandaag Bpost en veroordelingen zullen volgen. De analisten van de bank UBS in Londen oordelen dat Bpost 80 procent van de ruwe bedrijfswinst kwijt speelt zonder de persconcessie en het kortwieken van de drie overige overheidscontracten.

Emmanuel Vanbrussel

Top Bpost krimpt opnieuw

Bpost: een van de grootste fraudezaken doorgelicht

De hold-up bij Bpost