2003 De Iraakse regering van Saddam Hoessein wordt afgezet. Irakezen trekken in Bagdad zijn metershoge standbeeld omver. Ook dat met Amerikaanse hulp. Volgens de VS is hiermee de Tweede Golfoorlog symbolisch geëindigd.

2003 De kerncentrale in Dodewaard (Gelderland) wordt definitief gesloten. De laatste splijtstof uit de centrale is afgevoerd. De sloop van de nog niet ontmantelde, inwendig radioactief besmette gebouwen, staat voor 2045 gepland.

1992 De voormalige Panamese dictator Manuel Noriega wordt door de Verenigde Staten tot 30 jaar gevangenisstraf veroordeeld vanwege drugshandel.

1990 In het Rijksmuseum te Amsterdam besproeit een man het schilderij De Nachtwacht van Rembrandt met zoutzuur.

1989 In Georgië maken Sovjettroepen een bloedig einde aan een demonstratie in de hoofdstad Tbilisi. Dag op dag twee jaar later maakt Georgië zich los van de uiteenvallende Sovjet-Unie en verklaart zichzelf tot onafhankelijke republiek.

1969 Sikh buschauffeurs in Wolverhampton (West Midlands) krijgen het recht om hun typische tulband te dragen tijdens hun werk.

1948 Bloedbad van Deir Yassin. Het Joodse geheime leger Irgun doodt 254 inwoners van dit kleine Arabische dorp.

1918 Letland verklaart zich onafhankelijk van de pas gestichte Sovjet-Unie.

1914 Première van de film The World, the Flesh & the Devil. Het is de eerste film die volledig in kleur is.

1891 Oprichting in Duitsland van het Alldeutscher Verband. Gedurende de Eerste Wereldoorlog oorlog ijveren de Alduitsers voor een uitbreiding van het Duitse Rijk tot alle Duitssprekende gebieden. Tegelijk zijn ze de Duitse lobby van de activistische Jong-Vlamingen. Zij eisten de vernietiging van België en de oprichting van twee zelfstandige gewesten Vlaanderen en Wallonië met een soort koloniaal statuut onder Duitse ‘bescherming’. Waar Germaanse solidariteit overgaat in Duits imperialisme is nooit heel duidelijk geweest en ook verschillend naarmate de periode en de voormannen die de politieke lijn bepaalden.

1890 Ernest Renan (1823-1892) publiceert L’avenir de la science (De toekomst van de wetenschap), een werk geschreven in 1848-1849, dat hij opdroeg aan de voormalige leermeester uit zijn jeugd, de oriëntalist Eugène Burnouf (1801-1852).

Dante Gabriel Rossetti (1828-1882)

1882 Overlijden in Birchington-on-Sea (Kent) van Dante Gabriel Rossetti (53), Engels dichter en kunstschilder. Samen met William Holman Hunt en John Everett Millais stichtte hij de Pre-Raphaelite Brotherhood. Deze Prerafaëlieten lieten zich inspireren door de Middeleeuwse Italiaanse schilderkunst van voor Rafael (1483–1520). In 1860 trouwt Rossetti met Elizabeth Siddal, zijn favoriete model, die al twee jaar later stierf. Ook na haar dood zou zij onderwerp van zijn schilderijen en gedichten blijven. Zijn latere jaren werden overschaduwd door zijn drugsverslaving en een toenemende geestelijke achteruitgang.

1865 Geboorte in Kruszewnia, nabij Posen in Pruisen (nu Poznán, Polen), van de befaamde generaal Erich Ludendorff. Na de Eerste Wereldoorlog geeft hij het völkische tijdschrift Ludendorffs Volkswarte uit, dat in het Derde Rijk al onmiddellijk in 1933 wordt verboden. Hij overlijdt in 1937 op de leeftijd van 72.

1838 Op Trafalgar Square in Londen wordt de National Gallery geopend.

1835 Geboorte in Brussel van Leopold II van Saksen-Coburg-Gotha. Na de dood van zijn vader in 1865 wordt Leopold II de tweede Belgische koning. Hij is een uitgesproken tegenstander van democratische stromingen in het algemeen en van het socialisme in het bijzonder. De nieuwe koning heeft slechts een passieve kennis van het Nederlands en is onder andere daarom niet geliefd in Vlaamse kringen. Zijn zoon, kroonprins Boudewijn, daarentegen geniet wel veel populariteit in Vlaanderen, vooral toen hij tijdens de Guldensporenslagherdenkingen in 1887 een toespraak in het Nederlands hield. Mogelijks neemt Leopold II om die reden daarna de studie van het Nederlands opnieuw op en houdt hij vanaf 1890 sporadisch toespraken in het Nederlands.

Ook op politiek vlak laat hij vanaf 1891 af zijn passieve houding enigszins varen. Zo ontvangt hij het bestuur van het Nationaal Vlaams Verbond (in 1891) en de leiding van de Vlaamse Katholieke Landsbond (in 1892). Uit bepaalde uitspraken blijkt dat hij zeker niet onsympathiek stond ten opzichte van de Vlaamse Beweging, maar over zijn precieze houding ten aanzien van de taalwetgeving is nauwelijks iets bekend.

Zijn bekendste daad als koning is de kolonisering van Congo. Hij had grote interesse in Centraal-Afrika, maar zet zelf nooit een voet in Congo. In 1885 wordt het zijn ‘privé-kolonie’ waar een schrikbewind werd gevoerd met volkerenmoord, slavernij, ontvoeringen, martelingen en onthoofdingen. Zie Vandaag van 10 juni 2022.

Na veel internationale kritiek gaf Leopold in 1909 de kolonie noodgedwongen over aan de Belgische staat. Dit kwam het bestuur van het land ten goede. Er werd geïnvesteerd in onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur en economie.

Leopold II overlijdt in 1909 en wordt opgevolgd door zijn neef Albert I.

1834 Na een rechtszaak wegens het misdrijf van ‘coalitie’, zeg maar het oprichten van een vakbond, komen de zijdebewerkers van Lyon (les canuts) voor de tweede keer in opstand. De revolte, die vijf dagen duurt, wordt in bloed gesmoord: bij de opstandelingen vallen minstens 170 doden.

Engelbert Sterckx (1792-1867)

1832 De gewezen pastoor-deken van Antwerpen Engelbert Sterckx (1792-1867), een Vlaams-Brabander, volgt in Mechelen aartsbisschop François de Méan de Beaurieux op, een Luikenaar. Op 13 september 1838 wordt Sterckx benoemd tot kardinaal. Tot 1839 is hij primaat der Nederlanden, daarna primaat van België. Tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830) treedt Sterckx verzoenend op tussen de katholieke kerk en de regering. Na de Belgische afscheiding speelt hij eenzelfde bemiddelende rol in de relatie tussen katholieken en liberalen. ‘Sterckx had een zekere sympathie voor de activiteiten van Vlaamsgezinde collegeleraars of -directeurs als Jan-Baptist David. Hij kan gerekend worden tot de Vlaamse katholieke traditionalisten, die de Nederlandse volkstaal als een instrument voor een godsdienstig-morele opvoeding van het volk zagen en die hiermee tegelijk een Belgisch-nationaal gevoel wilden creëren’ (Nico Wouters).

1819 In de l’Escouffiauxmijn, bij Wasmes (Henegouwen), vallen 91 doden door mijngas.

Andreas Hofer (1767-1810)

1809 Op initiatief van Andreas Hofer, een charismatische wijn- en paardenhandelaar, komt Tirol in opstand tegen de Frans-Beierse bezetting. De opstand, in wezen een boerenrevolte, richt zich vooral tegen de geplande onderdrukking van lokale tradities en vrijheden. Het leven van Hofer, die het jaar daarop in Mantua wordt terechtgesteld, inspireert al snel literatuur, theater en zang.

1241 Ramp in Liegnitz (Silezië). De Mongolen, die al in 1238 Moskou hebben overweldigd en Polen en Hongarije aanvallen, verpletteren hertog Hendrik van Silezië en zijn leger van Duitsers en Polen. Het Mongoolse leger zet zijn opmars richting de Boven-Donau verder, verovert Krakau en vervolgens Breslau.

491 Dood in Constantinopel van de Oost-Romeinse keizer Zeno. Na lange tijd tegen de Goten te hebben gevochten, verzoent hij zich met hun vorst Theodorik Strabo, die hij belast met de herovering van Italië om daar opnieuw een rijk te stichten.

Engelbert Sterckx

2 november. Historische dag: Britse Balfour Declaration legt de basis voor het Joods-Palestijnse conflict

9 april. Net binnen: Leopold II geboren, leerde uit noodzaak Nederlands