‘Ons asielsysteem wordt op grote schaal misbruikt.’ Dat toeterde Het Nieuwsblad op zijn website van het weekend 30 april.

Waarom lanceerde de emeritus professor Marc Bossuyt, voormalig commissaris-generaal voor de vluchtelingen, zijn bevindingen dan niet vroeger (toen hij nog een academische functie bezat en professioneel actief was voor de overheid), meer bepaald tijdens zijn actieve loopbaan? Dan zou zijn mening allicht zwaarder gewogen hebben, ook op het beleid en de publieke opinie.

Het antwoord op het voorgaande is allicht duidelijk: hij zou (figuurlijk) aan flarden gescheurd zijn door de politiek correcte wereld, voor wie het niet belangrijk is dat een uitlating gegrond is maar wel of ze getuigt van de correcte oogklepperij die we nu woke noemen.

Stellen dat migranten niet altijd recht in hun schoenen staan, is immers allesbehalve politiek correct. Die mening màg dus niet geuit worden. We kunnen deze ingesteldheid samenvatten als volgt. ‘Rechten voor migranten: al wat je wil! Plichten (zoals waarheidsgetrouw handelen of respect tonen voor degenen die je opvangen): daar doen wij niet aan mee!’

Een historische parallel

In hetzelfde weekend liet La Libre Belgique weten dat ‘Rusland alle leven in de Donbas wil vernietigen’. Wanneer hebben we dat nog voorgehad in onze eigen contreien? Toen de Spaanse pilarenbijter Filips II tijdens de tachtigjarige oorlog de bloedige hertog Alva losliet op de zuidelijke Nederlanden, kregen we van hetzelfde laken een broek.

Filips II regeerde liever over een katholieke woestijn dan een welvarend protestants landsgedeelte. Vladimir Poetin reageert op een gelijkaardige manier. Het kan hem niet schelen dat Oekraïne wordt herschapen in een desolate regio, zolang de weinige overlevenden maar Russisch spreken en verdrinken in de geïmporteerde Russisch-sprekenden.

Zoals deze opiniesite verduidelijkte, toen gericht op het Poetin-regime: vermijd, zowel in het bedrijfsleven als in de politiek om eindverantwoordelijken aan te stellen die de wereld bekijken vanuit een zelfopgezette bril van dwangmatige idées fixes. Dat geldt ook voor nationalisme, religieuze gevoelens, …. Die zijn op zichzelf ok, tenzij die fungeren als oogkleppen en daardoor alle andere bekommernissen verduisteren.

Dat moet je, het koste wat het wel, bestrijden. En dat werd nog eens duidelijk toen Het Nieuwsblad op 18 mei de volgende uitspraak in de mond legde van Petro Porosjenko, ex-president Oekraïne die het het westen aanmaande om Poetin (als toonbeeld van iemand met een bord voor de kop) af te blokken. Zijn mening: ‘Hij is onvoorspelbaar, geloof me. We moeten een hel voor Poetin klaarzetten’.

Als de vos de passie preekt, boer let op uw ganzen

Alle Belgisch nieuwsmedia toeterden het rond: PS-voorzitter Paul Magnette pleit voor staatshervorming: ‘Twee gemeenschappen in Brussel heeft geen zin’.

Tja, wat zit er allemaal achter die ommekeer bij de Waalse socialisten? Alvast geen bekommernis voor goed bestuur. Dat is voor de PS echt teveel gevraagd. Zij verkiezen de huidige stand van zaken, waarin zij zich kunnen vermeien in de hangmat van de transfers. De N-VA-voorzitter had vorige week gezegd dat PS sterk geëvolueerd was naar een confederaal België. ‘Maar dan op een andere manier dan hoe de N-VA dat ziet. Door een betere bevoegdheidsverdeling kan je zowel de gewesten als de federale overheid versterken’, aldus Magnette.

Dat is ontegensprekelijk waar, maar de waarheid ligt traditiegetrouw ergens in het midden. Het gezonde midden tussen een inflatie aan regio’s (maar liefst vier in de ogen van de PS) en het unitaire België van weleer. De PS zou zichzelf niet zijn mocht de hamvraag in hun kringen de discussie niet gesteld worden over: ‘Wat brengt ons het meeste op?’

Federale niveau versterken

Dezelfde krant liet daarbij duidelijk verstaan dat Magnette daarnaast ook het federale niveau wil versterken. ‘Met een duidelijke verdeling van de bevoegdheden is het makkelijker voor de twee niveaus om efficiënt te werken. Met een duidelijk financieel mechanisme kan dat.’

Hier laat de man klaarblijkelijk in zijn kaarten kijken. Je kan de laatste zin verduidelijken door de achterliggende redenering te herformuleren als volgt: ‘De PS staat open voor elke staatshervorming, zolang de financieringsstroom van noord naar zuid onaangetast blijft’.

Beste lezer, ik heb genoeg N-VA-contacten in het nabije verleden gehad om te weten dat die partij niet principieel gekant is tegen een federale kieskring, een idee dat de Vlaamse liberalen nu ook ondersteunen. Maar dan op voorwaarde dat alle grendels komen te vervallen. Een federale kieskring houdt immers in dat alle disproportionele voorrechten (ook degene die Vlamingen toekomen) komen te vervallen.

Geen beschermde vertegenwoordiging dus voor de Franstalige minderheid in dit land. Gedaan met het principe dat er evenveel Nederlandstalige als Franstalige federale ministers moeten aangesteld worden en dat er een taalkundig evenwicht moet zijn in de samenstelling van federale overheidsinstanties.

Vrijheid van religie impliceert niet de vogelvrijheid van de clerus

In een discussie over de houding die de Europese Unie zou moeten innemen ten aanzien van de Russisch-Orthodoxe patriarch (iemand die steevast de Russische invasie in Oekraïne steunt), liet De Standaard van 3 juni weten dat Hongarije (lees: de heer Orban) deze hoge godsdienstfunctionaris blijft steunen, blijkbaar tot grote irritatie van de andere lidstaten van de Unie. De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken duidde dit door te stellen ‘…omdat wij staan op de vrijheid van religie’.

Deze uitspraak demonstreert, meer dan een omstandiger uitleg, hoezeer de ex-Oostbloklanden zijn blijven stilstaan in hun denken over de samenleving. Na het seksuele wangedrag van sommige geestelijken in West-Europa is bij ons het besef gegroeid dat het fungeren als voorganger in religieuze herdenkingen niet impliceert dat je dan vogelvrij bent. Bij overtredingen van regels van gemeen recht kan en moet je nog altijd bij de lurven gevat worden. Dat heeft niks te maken met (een gebrek aan) godsdienstvrijheid.

Hongarije, en vermoedelijk ook andere landen in die hoek van de wereld, zijn nog niet tot dit inzicht geraakt. Dat blijft de vraag oproepen of het wenselijk is om landen toe te laten als nieuwe lidstaat, zolang hun visie op de wereld decennia achteroploopt in vergelijking met het oude kern-Europa.

Dat geldt inderdaad voor de (vogel)vrijheid van religieuzen, maar ook voor het principe van de scheiding der machten en voor het inzicht dat corruptie de samenleving ernstig schaadt. Nog werk aan de winkel in die landen dus. In die zin is het verstandig een mogelijke uitbreiding van de Europese Unie met argusogen te bekijken. Eerst intern orde op zaken stellen en pas dan kan er gepraat worden over een mogelijke uitbreiding. En dan nog zal er moeten opgelet worden…

Europa is, meer dan een territoriaal gegeven, een idee. De Britse historicus en intellectuele duizendpoot Peter Watson beschouwde het idee ‘Europa’ als een van de allerbelangrijkste uit de wereldgeschiedenis.

Fillips II

Tussen neus en lippen

Lachen is gezond en vooral subversief: Walter van den Broecks Uilenspiegel