Elk jaar De IJsheiligen zijn Sint Mamertus, Sint Pancratius, Sint Servatius en Sint Bonifatius. Zij vieren hun naamdagen op achtereenvolgens 11, 12, 13 en 14 mei. IJsheiligen is ook één van de oudste en wellicht het bekendste begrip uit de volksweerkunde. De eerste berichten over deze ‘strenge heren’ dateren van rond het jaar 1000. De IJsheiligen ontlenen hun reputatie aan het gevaar van koud voorjaarsweer voor het gewas, dat in deze tijd in volle bloei staat. Een late vorstnacht kan nu veel schade aanrichten.

Het is echter niet zo dat tijdens de IJsheiligen de kans op een overgang naar koud weer groter is dan op andere dagen in het voorjaar. Abrupte veranderingen in temperatuur, die onder andere het gevolg zijn van het nog relatief koude zeewater, zijn kenmerkend voor dit hele jaargetijde en kunnen ook in juni nog voorkomen. Wel neemt na half mei de kans op vorst sterk af en aan het eind van deze maand zijn temperaturen onder nul heel uitzonderlijk. In dat opzicht markeren de IJsheiligen meestal de overgang naar een periode met een meer zomers karakter.

Jef Geeraerts (1930-2015)

2015 Overlijden in Gent van Jef Geeraerts (85), Vlaams schrijver en journalist. Hij schreef vooral misdaadromans en ook toneel- en hoorspelen. Zijn meeste verhalen zijn in de ik-vorm geschreven. Hij schreef enkele tientallen romans, waaronder Ik ben maar een neger, Schroot, De fotograaf, Zand, Diamant, Goud, Het Rashomon-complex, De coltmoorden, Dossier K. en De zaak Alzheimer die in 2003 werd verfilmd door Erik van Looy. Martin Campbell bracht in 2021 een Amerikaanse versie uit.

Geeraerts werd overladen met prijzen: Prijs van de Provincie Antwerpen voor het beste literaire debuut voor Ik ben maar een neger (1964), Arkprijs van het Vrije Woord (1967), Driejaarlijkse Staatsprijs voor verhalend Proza (1969), enz. De planetoïde 13027 Geeraerts (1989 GJ4), ontdekt op 3 april 1989 door Eric Elst op de European Southern Observatory is naar Jef Geeraerts genoemd.

Maar in 2020 schrapten de juryleden Gangreen van Jef Geeraerts uit de literaire canon van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren. Woke, weet je.

Willy Corsari (1897-1998)

1998 Overlijden in Amstelveen van de honderdjarige Willy Corsari, auteursnaam van Wilhelmina Schmidt, Vlaams-Nederlandse schrijver en cabaretier. Ze schreef vele tientallen verhalen, toneelstukken, hoorspelen, detectives, meisjesboeken, liedjes en romans, waaronder Mondscheinsonate, Voetstappen op de trap, Doden dansen niet, Spelen met de dood. Haar werk werd vertaald in het Afrikaans, Deens, Duits, Engels, Frans, Fries, Hongaars, Ivriet, Noors, Spaans, Tsjechisch en Zweeds.

1988 Overlijden in Moskou van Kim Philby (76), Brits dubbelspion die als mol van de Sovjet-Unie infiltreerde in de geheime dienst MI6 van het Verenigd Koninkrijk. Hij werd ’the Third Man’ genoemd, nadat hij zijn collega-spionnen Guy Burgess en Donald Maclean in 1951 naar Moskou had helpen ontsnappen. Hij schreef zijn autobiografie: My silent war.

Hanna Verboom (°1983)

1983 Geboorte in Vilvoorde van de Vlaamse actrice en presentatrice Hanna Verboom. Ze groeide op in Kenia, Oeganda en Soedan, haar ouders waren ontwikkelingswerkers. Op de Nederlandse tv presenteerde ze Top of The Pops (BNN), speelde in de soap Jong Zuid, de serie De co-assistent (NET5) en de films Snow Fever, Deuce Bigalow: European gigolo, Feuten, Bluf, Quiz, Finn, Gone back. Ze is medeoprichtster van de organisatie ‘Get It Done’ (2007), die via crowdfunding kleinschalige hulpprojecten in het buitenland financiert.

1976 Overlijden in Helsinki van Alvar Aalto (78), was een Fins architect en industrieel ontwerper. Aalto was een van de eerste en meest invloedrijke architecten van de moderne beweging in Scandinavië. De Technische Universiteit van Helsinki heet sinds 2010 de Aalto-Universiteit., waarvan de rechtsopvolger sinds 2010 Aalto’s naam draagt. De meeste van zijn gebouwen bevinden zich in verschillende plaatsen in Finland, in Duitsland en in de Verenigde Staten.

Aalto’s ontwerpen worden gekenmerkt door hun tijdloos en harmonisch functionalisme. Typisch voor Aalto zijn ruimtes die in elkaar overvloeien, gebogen muren en de ingenieuze toepassing van verschillende materialen, zoals hout, gewapend beton, staal, in hetzelfde gebouw. Daarnaast werd hij bekend vanwege zijn ontwerpen voor glaswerk en meubels, zoals het bekende krukje nr. 60 van Ikea. Eigentijds design uit… 1932.

1964 Oprichting van het Front Démocratique des Francophones (FDF). De rechtstreekse aanleiding voor de oprichting was de nieuwe taalwetgeving van 1963: de vastlegging van de taalgrens, de regeling inzake faciliteiten, het taalgebruik in bestuurszaken. In Franstalige kringen stuitte die op zeer veel ongenoegen. Vooral in Brussel zou de taalwetgeving objectief in het voordeel gaan spelen van de Nederlandstaligen, omdat zij in het bijzonder de tweetalige kaders zouden bezetten.

Het FDF nam in 1977 voor het eerst deel aan een nationale regering. Het was een van de zes partijen die het Egmontpact afsloten.

1948 Siam verandert zijn naam in ‘Thailand‘.

Teddy Scholten (1926-2010)

1926 Geboorte in Den Haag van Teddy Scholten, zangeres en presentatrice. Ze won in 1959 het Eurovisiesongfestival met het lied ’n Beetje. Ze overleed in 2010.

1918 Jozef Simons schrijft en componeert het Frontlied in opdracht van de Frontbeweging. Op 11 mei werd het lied ‘met succes’ aangeleerd op de hofstede van Boer Lycke in Eggewaartskapelle, een vergaderplaats van de Frontbeweging. Op 6 juni arriveerden blijkens het dagboek van Jozef Simons 5000 gedrukte exemplaren van het lied op het front. Het bevat het programma van de Frontbeweging: ‘Wij eisen zelfbestuur en Vlaamse regimenten’, terwijl ook geëist wordt dat de vervlaamsing van de Gentse universiteit na de oorlog wordt bestendigd.

1904 De Amerikaanse miljonair Andrew Carnegie schenkt de Nederlandse staat 1,5 miljoen dollar voor de bouw van een Vredespaleis in Den Haag.

1846 De Franse minister van Buitenlandse Zaken François Guizot uit volgende bedreigingen tegen België in de Franse Kamer van volksvertegenwoordigers: ‘Als het zou gebeuren dat er hardnekkige pogingen worden gedaan, met uitzicht op succes, om België dichter in de baan van Duitsland te krijgen, om haar Germaans te maken in plaats van haar onafhankelijk en neutraal te laten; als dat zou gebeuren, dan weten we wat er ons te doen staat. We zullen er ons tegen kunnen verzetten, we zullen het niet nalaten, en we lieten België nooit onwetend… We zullen in staat zijn om dat effectief te verijdelen’.

1672 Het in 1638 geopende (houten) gebouw van de Amsterdamse Stadsschouwburg brandt tot de grond toe af.

330 Byzantium heet vanaf nu Constantinopel, genoemd naar keizer Constantijn de Grote die de stad in gebruik nam als nieuwe hoofdstad van het Romeinse Rijk. Constantijn zocht een stad in het oosten van het rijk, omdat dat gebied steeds belangrijker werd. Later zou de stad haar huidige naam krijgen: Istanboel.

Guy Burgess

25 mei. Net binnen: breuk tussen koning en regering over lot van België

11 mei. Historische dag: FDF opgericht

‘Square John’ Le Carré: een eerlijk man in een wereld vol leugens