Elk jaar In het oude Rome werden op deze dag op de Aventijnheuvel (mons Aventinus) de zuidelijkste van de zeven heuvels van Rome, offers gebracht aan de godin Diana. Zij was godin van de jacht (Diana Venatrix), van de wilde natuur, van de geboorte (Diana Lucina) en van de maan (Diana Lucifera, lichtdragende Diana). Volgens de Romeinse historicus Titus Livius werd haar verering door Latijnse plebejers in Rome ingevoerd. Daarom was ze ook de beschermgodin van de plebejers en tevens van de slaven. Op de Aventijn was door de Romeinse koning Servius Tullius een beroemde tempel gebouwd, de Aventina, waar zij als beschermgodin van de Latijnse stedenbond werd vereerd.

2010 De Kamer van Volksvertegenwoordigers keurt unaniem een wetsvoorstel goed voor het verbod op het dragen van een boerka, een nikab of andere kledij waarbij het aangezicht bedekt wordt.

1989 In Alphen aan den Rijn (Zuid-Holland) wordt het archeologische themapark Archeon geopend.

1980 Overlijden in Tucson (Arizona) van Jesse Owens (66), Afro-Amerikaans atleet die op de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn vier gouden medailles won.

Renate van der Zalm (°1972)

1972 Geboorte in Brasschaat (Antwerpen) van Renate van der Zalm, Vlaams-Nederlandse presentatrice, te zien in onder meer Yorin travel, Look around you, Maxximaal, de Megatop 100, Reisgids, 112 extra, Go Travel en de talkshow Helder (2008). Daarna stopt ze met haar televisiewerk.

1971 De Amerikaanse luitenant William Calley wordt veroordeeld tot levenslang voor het bloedbad dat hij liet aanrichten onder de bevolking van het Vietnamese dorp My Lai op 16 maart 1968. Toen werden meer dan 300 ongewapende dorpelingen afgeslacht. Calley krijgt echter gratie en wordt al in 1974 vrijgelaten. Hij werd wel oneervol ontslagen uit het leger.

Caroline Tensen (°1964)

1964 Geboorte in Haarlem van Caroline Tensen, presentatrice, omroepster en columniste. Ze was te zien in Topkok, Je leven in de steigers, Hotel Big Brother, Wie ben ik?, Wie is wie, Hitbingo, Liefde op het eerste gezicht, Het spijt me, Eén tegen 100, Babyboom, DNA onbekend, Zo vader, zo puberzoon, enz.

1959 De 14de Dalai Lama, Tenzin Gyatso, krijgt vanwege de bezetting van Tibet door China, politiek asiel in India.

1948 Geboorte in Amsterdam van de fluitist, zanger en componist Thijs van Leer, thuis in alle genres, klassiek, rock en jazz. Bekende nummers van hem zijn onder meer House of the king en Hocus pocus. Soloalbums: Introspection-serie, From the basement, Renaissance, Bolero. Hij stapte eind jaren 1990 over op religieuze muziek. In 2002 raakte hij gedeeltelijk verlamd in zijn gezicht waardoor hij geen fluit meer kon spelen.

1943 Massaal geallieerd luchtbombardement op woonwijken in Rotterdam. De vergissing kost ruim 300 mensen het leven, naast 400 gewonden en 2500 verwoeste woningen.

1917 Einde van het Deense bestuur over de Maagdeneilanden (Deens West-Indië). Ze waren op 12 december 1916 door Denemarken voor 25 miljoen dollar aan de Verenigde Staten verkocht. In de eerste dertig jaar van de kolonie St. Thomas bestond een groot gedeelte van de blanke bevolking uit Nederlandstaligen, meestal afkomstig uit Zeeland en West-Vlaanderen. Ondanks de officiële Deense overheid, was de taal die de overheid gebruikte tot in de tweede helft van de achttiende eeuw het Nederlands. De aan het Nederlands gerelateerde taal, het zogenaamde ’Negerhollands’, ontstond waarschijnlijk aan het begin van de 18de eeuw. Van deze taal zijn verscheidene achttiende-eeuwse teksten overgeleverd. In 1833 verscheen het laatste gedrukte werk in deze taal, een vertaling van Samuel Lieberkühn’s Die Geschichte unsers Herrn und Heilandes Jesu Christi aus den vier Evangelisten zusammen gezogen , waarvan tweeduizend exemplaren zijn uitgedeeld aan de bevolking van Afrikaanse herkomst. De laatste spreekster van de taal, Alice Stevens, is overleden in 1987.

1930 Aankomst in Namen van de dienstplichtige Joris De Leeuw. Onder de indruk van Herman Vos’ oproep aan Vlaamse dienstplichtigen om, naar aanleiding van de Belgische eeuwfeesten, Franse bevelen naast zich neer te leggen, deelt De Leeuw schriftelijk mee aan de minister van Landsverdediging dat hij dit in praktijk zal omzetten. Als hij de daad bij het woord voegt, wordt hij op 6 mei 1930 onder beschuldiging van dienstweigering voor de Luikse krijgsraad gebracht die hem veroordeelt tot een gevangenisstraf van drie en een halve maand.

Zijn proces en veroordeling leiden tot grote verontwaardiging langs Vlaamse zijde, waar al grote ontevredenheid heerst over het uitblijven van de uitvoeringsbesluiten van de legertaalwet van 1928. Onder de druk van de Vlaamsgezinde pers, manifestaties en een Kamerinterpellatie van Herman Vos komt het wel tot een vrijspraak van De Leeuw (augustus 1930), maar de invoering van het Nederlands als beveltaal in het leger wordt verder vertraagd.

1807 Geboorte in Meulebeke (West-Vlaanderen) van Jozef Toussaint, Vlaams taalstrijder, orangist en socialist. Ten tijde van het Verenigd koninkrijk der Nederlanden (1815-1830) werkt Toussaint als gemeentesecretaris van Koolskamp. Bij de ‘Belgische Revolutie’ wijkt Toussaint uit naar Brussel, waar hij op 15 oktober 1830 in een republikeinse club de Vlaamse taalrechten verdedigt. In pamfletten eist hij onder meer algemeen stemrecht en verzet hij zich tegen de jakobijns geïnspireerde staatscentralisatie.

In 1831 wordt hij aanhanger van het ‘utopische’ socialisme van Claude Henri de Saint-Simon (1760-1825). Toussaint was geschokt door de sociale ellende van de lagere klassen. Aan hun primaire noden en behoeften moest in strikte distributieve rechtvaardigheid worden voldaan. Ook dat was een taak voor bewuste Vlaamse intellectuelen, die deze sociale problematiek moesten beseffen en medewerken aan de verheffing van dit ongeletterde Vlaamse ‘proletariaat’.

Toussaint was de auteur van één van de vroegste publieke protesten tegen de verfransingspolitiek van de regering, via een ingezonden brief gepubliceerd op 5 november 1830 in L’Emancipation en later overgenomen in het Antwerpsch Nieuwsblad, Den Postryder van Antwerpen en Den Vaderlander (Gent). In dit laatste blad publiceerde hij in 10 juli 1832 ook nog een ‘Oproep tot de Vlaamse Jongelingen’ om zich in te zetten voor hun eigen taal. Hij wordt nog volksvertegenwoordiger voor Tielt (1840-1850) en notaris te Elsene.

Josph Haydn (1732-1809)

1732 Geboortedag in Rohrau (Neder-Oostenrijk) van de Oostenrijkse componist Joseph Haydn, grondlegger van de Weens-klassieke stijl. Hij componeert 18 opera’s, 106 symfonieën, talrijke pianowerken en twee oratoria: Die Schöpfung en Die Jahreszeiten. Maar het meest bekend is zijn muziek voor de Duitse nationale hymne Deutschland über alles. In Oostenrijk zijn verschillende musea gewijd aan het werk en leven van Haydn. In Rohrau staat zijn geboortehuis, nu museum. Zijn laatste woning in Wenen, het Haydn-Haus, is een van de oudste musea van Wenen.

Jesse Owens

25 mei. Net binnen: breuk tussen koning en regering over lot van België

31 maart. Historische dag: Joris De Leeuw dienstweigeraar