De Pano-reportage over het OCMW van Anderlecht maakte golven tot in het federale parlement. Daar mocht ontslagnemend minister Karine Lalieux (PS) onder een spervuur van verontwaardigde vragen komen uitleggen hoe het komt dat er journalisten van de VRT nodig waren om aanhoudende mistoestanden bloot te leggen.

Pano toonde aan hoe twee jongeren zonder enig onderzoek een leefloon kregen waarop ze geen recht hadden. Het personeel is overwerkt, wat systematische enquêtes onmogelijk maakt. Met een vals adres is het blijkbaar niet moeilijk om een toelage te bekomen. Dat trekt onvermijdelijk mensen van ver buiten Anderlecht aan met slechte bedoelingen. Op het internet worden adressen met dat doel verkocht.

Akouz: socialisme is cliëntelisme

Lalieux liep op eieren, omdat belangrijke leden van haar partij betrokken zijn, en omdat uit de reportage bleek dat politieke inmenging de regel is in Anderlecht. Mustapha Akouz, de vorige OCMW-voorzitter, gaf zelf toe dat hij fier is op wat hij zonder schaamte ‘cliëntelisme’ noemt. Vlamingen begrijpen dat niet, suggereert hij, maar als socialist wil hij mensen in nood helpen. Akouz lijkt in een andere wereld te leven, waar politieke inmenging en eigen electoraal succes belangrijker zijn dan goed bestuur.

Lalieux had de ondankbare taak om de hete kastanjes uit het vuur te moeten halen in het parlement. De echte baas van de Brusselse socialisten liet niet van zich horen. Dat past geheel in de stijl van Ahmed Laaouej, die achter de schermen aan de touwtjes van zijn marionetten trekt. Waarom zou hij iets zeggen waar hij geen belang bij heeft? Bovendien kwam de reportage van een Vlaamse zender, a priori verdacht volgens Laaouej, omdat alle Vlamingen agenten zijn van Bart De Wever en het slecht menen met Brussel.

Wat de journalisten blootlegden past perfect in een systeem dat de PS cultiveert met als eerste regel: het plaatsen van betrouwbare socialistische pionnen op cruciale plaatsen

Hij zal ook wel op het juiste moment gespeelde verontwaardiging opvoeren en eisen dat wat fout loopt in Anderlecht rechtgezet wordt. Maar als de Pano-reportage er niet was geweest, zou er niets veranderd zijn. Want wat de journalisten blootlegden past perfect in een systeem dat de PS cultiveert met als eerste regel: het plaatsen van betrouwbare socialistische pionnen op cruciale plaatsen. In Anderlecht speelde Akouz jarenlang die rol, maar hij werd door Laaouej opzijgezet en beloond met een parlementair mandaat.

Spin in midden van het net

De oude OCMW-voorzitter moest plaats ruimen voor een jongere PS-kracht, Lotfi Mostefa. Stadskrant Bruzz wijdt een uitgebreide enquête aan hem en komt tot de conclusie dat hij als mannetje van Laaouej de echte sterke socialistische spin is in het centrum van het Anderlechtse net. In de Franstalige pers zoekt men tevergeefs naar diepgaande analyses van het Brussels politiek systeem.

Geen toeval dat Mostefa elk interview aan Pano weigerde en ook geen antwoord gaf aan verschillende verzoeken van Bruzz. Waarom zou hij? Godfather Laaouej zou hem dat nooit toegestaan hebben. Die vindt natuurlijk dat zijn vazal absoluut geen belang heeft in te gaan op vragen van Vlaamse media en zich niet mag laten verleiden tot compromitterende uitspraken zoals zijn voorganger Akouz dat deed in de uitzending.

Ondertussen is Lotfi Mostefa op weg naar een schepenambt. Hij haalde meer stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen dan zijn partijgenoot en burgemeester Cumps. Laaouej ziet Mostefa als een wissel op de toekomst. Waarschijnlijk mikt hij op 2030 om burgemeester te worden van Anderlecht. Laaouej droeg Mostefa op om in volksbuurten tegen het mobiliteitsplan Good Move te ageren. Er wordt ook van hem gezegd dat hij, zoals zijn baas, duidelijk communautaristische stellingen verdedigt, zoals bij het debat over onverdoofd slachten en hoofddoeken aan het loket. Dit is een lijn die bij de twee verkiezingen dit jaar de positie van de PS versterkt heeft.

Eeuwige status quo

Verwacht dus niet dat er iets zal veranderen in Brussel. Dat zal Laaouej niet toestaan. Hij weet dat het status quo hem eindeloze mogelijkheden biedt om de macht van zijn partij voor decennia te bestendigen en uit te breiden. Daarom sprak hij zich al virulent uit tegen een fusie van de politiezones. Onderwerpen als het samenvoegen van de negentien OCMW’s of een aantasting van de gemeentelijke autonomie zijn volledig onbespreekbaar voor de baas van de Brusselse socialisten. Zulke plannen zouden een aantasting van het socialistische machtsnetwerk betekenen. Te veel politieke benoemingen op belangrijke posten zouden verloren gaan. Hoezeer de PS niet wil dat er ook maar iets verandert aan de Brusselse structurele lasagne, bleek ook al bij de (mislukte) poging van de partij om het Brusselse verbod op cumul van een gemeentelijk en parlementair mandaat terug te draaien.

Goed en efficiënt bestuur, daar is het de PS niet om te doen. Wel om zoveel mogelijk macht te verwerven en te behouden. Men kan alleen maar de toekomstige minister-president David Leisterh (MR) veel succes wensen om daartegen in te gaan en van Brussel een modelgewest te maken.

Lotfi Mostefa

De almacht van de PS in Brussel