Een kogel doorboorde een jaar geleden de onderkaak van de Spaanse kernfysicus en ex-politicus Alejo Vidal-Quadras Roca. Als bij wonder overleefde hij de aanslag in Madrid. Vidal-Quadras zelf wees meteen richting Iran. Vorige week organiseerde de International Freedom of Speech Alliance een online conferentie over het Iraanse staatsterrorisme in Europa en daarbuiten. ‘Dat gevaar wordt zwaar onderschat’, klonk het. De conferentie kunt u herbekijken op X.

Vidal-Quadras was van 1991 tot 1996 voorzitter van de Catalaanse afdeling van de conservatieve Partido Popular en werd later ook vicevoorzitter van het Europees Parlement. In 2014 stapte hij over naar de radicaal-rechtse partij Vox, waarvan hij de eerste voorzitter was. Datzelfde jaar nog stapte hij uit de partij.

Vandaag loopt het onderzoek naar de aanslag op de ex-politicus nog verder, maar de link met het Iraanse regime wordt almaar duidelijker. Verdachte van de aanslag is Mehrez Ayari (37), een Fransman van Tunesische afkomst. Begin juni werd hij opgepakt in Nederland. Om Vidal-Quadras uit de weg te ruimen, zouden de Iraanse autoriteiten de ‘mocromaffia’ hebben ingeschakeld. Dat is een criminele organisatie van vooral Marokkanen die actief is in Nederland, België en Spanje. Die zou op haar beurt Ayari hebben gerekruteerd om de moord te plegen.

Zwarte lijst

De vraag blijft waarom Iran het op Vidal-Quadras gemunt had. Blijkbaar stond de ex-politicus door zijn steun aan de oppositie op een zwarte lijst van ‘vijanden van Iran’. En Vidal-Quadras is verre van een alleenstaand geval, zoals Matthew Levitt benadrukte op de conferentie. Levitt is directeur van het Reinhard Program on Counterterrorism and Intelligence aan The Washington Institute for Near East Policy.

‘We hebben een dataset samengesteld van misdrijven door het Iraanse regime in het buitenland zoals moordaanslagen, intimidaties en ontvoeringen van dissidenten. Op dit moment bevat deze maar liefst 450 gevallen. Vidal Quadras zelf sprak klare taal: ‘De wereld moet afstappen van de “appeasementpolitiek” (het vermijden van oorlog door toegevingen te doen aan de andere partij, red.) tegenover Iran. Wie blijft vasthouden aan appeasement, is medeplichtig. We moeten het Iraanse regime hard aanpakken, isoleren en financieel droogleggen. Het Islamitische Revolutionaire Garde Corps (IRGC) moet aangeduid worden als terroristische organisatie.’

Olivier Vandecasteele

Ook de Colombiaanse ex-presidentskandidate Ingrid Betancourt, zelf ooit ontvoerd door de communistische guerillagroepering FARC, was aanwezig op de conferentie. ‘Onder invloed van Iran staan vrouwenrechten overal ter wereld onder druk’, benadrukte zij. Betancourt liet zich op de conferentie en ook eerder erg kritisch uit over de ‘ruil’ van de veroordeelde Iraanse terrorist Assadollah Assadi tegen de Belgische ngo-medewerker Olivier Vandecasteele.

Assadi zat achter een verijdelde bomaanslag op een massabijeenkomst van de Iraanse oppositie in Parijs in juni 2018. Om de klus te klaren gebruikte hij een Iraans-Belgisch koppel uit Wilrijk. Drie dagen later werd Assadi opgepakt. Hij werd veroordeeld in 2022. Vandecasteele werd op 24 februari 2022 opnieuw opgepakt in Teheran voor vermeende spionage. Uiteindelijk werd hij via een schijnproces veroordeeld tot 40 jaar cel en 74 zweepslagen. Het was al snel duidelijk dat het Iraanse regime de Belg gebruikte om de terrorist Assadi vrij te krijgen.

EU-terroristenlijst

De dreiging ontgaat Europa gelukkig niet volledig. Het Europees Parlement debatteerde op dinsdag 22 oktober over het door Iran gesponsorde terrorisme. Aanleiding waren berichten dat Iran mogelijk betrokken was bij de explosies en schietpartijen aan de Israëlische ambassades in Stockholm en Kopenhagen door lokale criminele bendes. Ook is er een toename van moordpogingen door Iraanse inlichtingendiensten op Joden en regimecritici in Europa.

Het Europees Parlement is al lang een uitgesproken criticus van het Iraanse geestelijke regime. Europarlementariërs hebben ook opgeroepen om de IRGC daadwerkelijk op de EU-terroristenlijst te plaatsen. Zopas werd overigens bekend dat een lid van de IRGC ook een moordpoging op president Donald Trump gepland had. Maar Iran ontkent.

Toch eindigde de conferentie met een positieve noot: de situatie in Iran is onstabiel en de oppositie is groot, zowel binnen als buiten het land. De jongere generatie pikt het radicale bewind van ayatollah Khamenei niet meer. Verandering is dus mogelijk.

Matthew Levitt

Iraans terrorisme op Europese bodem onderschat