Hoe verging het het confederalisme na het congres te Kortrijk van 2001? Over Innesto, Eric Van Rompuy en confederalisme. Positief confederalisme, wat houdt dat in? Kolder, binnen historische krijtlijnen.

Voor de haan kraait zal je het confederalisme drie keer verloochenen

‘Jezus antwoordde aan Petrus: ‘Ik verzeker je, deze nacht zul je, nog voor de haan gekraaid heeft, mij driemaal verloochenen’ (Mattheüs 26:34, en tevens Marcus 14:30, Lucas 22:34, Johannes 13:38). Driemaal verloochenen, het staat in de 4 evangeliën.

Zo verging het ook het confederalisme uit het programma van 2001. Een eerste maal werd het verloochend bij de regeringsvorming na de verkiezingen van 2007. Een tweede maal in 2008, door een regering op de been te houden zonder meerderheid in de Nederlandse taalgroep. Een derde keer bij de regeringsvorming in 2011 toen opnieuw een regering zonder meerderheid in de Nederlandse taalgroep werd gevormd.

Driemaal kraaide de haan. Men kon hem horen van Opgrimbie tot De Panne. En de leeuw? Die zweeg van schaamte, van De Panne tot Opgrimbie.

Maar berouw komt na de zonde. In november 2013 verklaren Hilde Crevits en Wouter Beke dat de regering na 2014 een meerderheid moet hebben in de Nederlandse taalgroep. Zo’n verklaring na 5 jaar zonde. Wie vergeeft die mensen dit?

Innesto, enerzijds weg confederalisme, maar wat anderzijds?

Het zou een mooie quizvraag kunnen zijn: hoeveel maal komt het woord confederalisme voor in de door CD&V goedgekeurde congrestekst op het Innesto-congres van 15-17 november jl? Een lezer van een van de Belgische kwaliteitskranten zal ongetwijfeld in de val trappen: 10 keer, 20 keer, 55 keer, … De Doorbraaklezer evident niet. Hij kent intussen CD&V. Inderdaad, waar het woord confederalisme in het verkiezingsprogramma van 2010 nog twee keer werd gebruikt, is het confederalisme volledig afwezig in de nieuwe-scheuten-tekst. Confederalisme is blijkbaar voor CD&V een oude rank, maar alvast geen nieuwe scheut.

Wat staat er dan wel in de parabel van de nieuwe scheuten? Wel, iets wat verdacht veel lijkt op ‘enerzijds’ ‘anderzijds’. Men leest er namelijk: ‘Dat de Vlaamse regering (enerzijds) inzet op de nieuwe bevoegdheden en dat ze (anderzijds), zonder wat goed werkt af te schaffen, alternatieven onderzoekt. De verschillende beleidsniveaus hoeven elkaar (enerzijds) daarin niet te beconcurreren, maar gaan (anderzijds) door samen te werken na hoe voor elk beleidsdomein op de meest efficiënte manier beleid gevoerd kan worden’ (Innesto, verzen 3916-3918). De woorden tussen haakjes werden door de perfide auteur van dit stukje toegevoegd, maar geef toe, ze hadden er evengoed kunnen staan. En, soms staan ze er ook zo. Neem bijvoorbeeld de verzen 1013 tot 1015, waar men leest: ‘CD&V zet prioritair in op efficiëntiewinsten en besparingen bij de overheid zodat de toename van de kosten enerzijds beperkt wordt en anderzijds kan worden gefinancierd met vrijgekomen middelen’. Of de verzen 1866-1867: ‘De stad wordt gekenmerkt door een spanning tussen enerzijds het beleidsniveau van de stad in haar geheel, en anderzijds de dynamieken van de verschillende buurten en wijken’. En er zijn nog voorbeelden …

En toen betrad Petrus de kansel

Maar dan betreedt de rots die CD&V de sleutels van het koninkrijk moet geven (vrij naar Mattheus 16:18-19) het spreekgestoelte. We horen Kris Peeters prediken: ‘Beste vriendinnen en vrienden; om al die redenen negeren wij het cynisme en het negativisme. Wij stoppen niet bij het benoemen van de problemen, maar formuleren er ook krachtige antwoorden voor. Wij kiezen voor verantwoordelijkheid én verbondenheid. Voor economische groei én sociale rechtvaardigheid. Voor de uitgestoken hand in plaats van de gebalde vuist. Voor de zekerheid van de vooruitgang in plaats van de chaos van de blokkering. Voor een positief confederalisme in plaats van een verdoken ‘conseparatisme’’.

‘Positief confederalisme’. Dit lijkt verdacht veel op het ‘positief federalisme’ van de liberalen. Van geen van beide begrippen bestaat immers een definitie. Zelfs geen begin aan definitie. Meer nog: ‘enerzijds’ is er geen definitie en zelfs ‘anderzijds’ ook niet.

Wat het positieve confederalisme van CD&V inhoudt, is het best bewaarde geheim sedert het oude testament. Het is zoals de heilige graal uit het apocriefe evangelie van Nikodemus, niemand weet wat die graal echt is. En men zoekt er al eeuwen naar, zonder deze te vinden.

Confederalisme van een achternonkel

Toen Kris Peeters de woorden ‘positief confederalisme’ uitsprak, zal menigeen bij het horen van het eerste woord gedacht hebben aan Eric Van Rompuy. Misschien kan deze doorwinterde, gepokte en gemazelde CD&V-er licht verschaffen in de duisternis? Misschien heeft hij de heilige graal zelfs gevonden?

De Van Rompuy’s zijn voor Vlaams-Brabant, wat de familie De Clerck is voor Kortrijk: een oude rank met vele scheuten. Eric is de broer van Herman, de Europese president. Hij is de schoonbroer van Geertrui, de Vlaamse schepen uit de Sint-Genesius-Rode. Eric Van Rompuy is ook de achternonkel van Peter, de zoon van Herman. Lezers die niet vertrouwd zijn met het Kieswetboek vragen zich waarschijnlijk af wat een ‘achternonkel’ is. Wel, een achternonkel, dat is een gewone nonkel die bij de lijstvorming werd voorbijgestoken door zijn neef. Nu is het algemeen bekend dat Peter de lijst voor het Vlaams parlement trekt. Eric krijgt niet eens de tweede plaats, want dat moet een vrouw zijn. Verdorie! Wat een ondankbaarheid! Geen minister in 2004 en nu zelfs niet eens lijsttrekker. ‘My last five years’ stelde hij in 2009. Zal Eric gedwongen worden om woord te houden?

Ooit sprak Eric Van Rompuy welhaast revolutionaire taal. Ja, U leest goed ‘revolutionaire taal’. Zo bijvoorbeeld tijdens de crisis van 2007: ‘De instellingen zullen daveren op hun grondvesten, maar zonder Big Bang komt er geen New Deal. Deze crisis kan leiden tot een catharsis’ (sic). Het lijkt wel een citaat uit de Apocalyps. Van die Big Bang is er niet veel in huis gekomen, men was er bij CD&V te bang voor. De catharsis kwam er niet. De New Deal al evenmin. En Eric, die keerde zijn kar.

Recent geeft Eric Van Rompuy een nieuwe definitie aan het confederalisme. Hij stelt dat de zesde staatshervorming voor hem confederalisme is. ‘Hiermee geven wij uitvoering aan de resoluties van het Vlaams Parlement uit 1999. Dat is confederalisme voor ons. Maar N-VA vindt dat allemaal peanuts. Zij predikt separatisme’, leest men nu op zijn webstek. Indien de zesde staatshervorming confederalisme is, dan is voortaan een mug een olifant , een goudvis een walvis en een kat een Bengaalse tijger.

Eén ding staat wel vast. Aan het ritme waarmee CD&V het confederalisme aan het verwezenlijken is, zal dit nooit gerealiseerd zijn voor het laatste oordeel.

Wat zal de toekomst bieden?

En wat zou de toekomst ons te bieden hebben? Ik weet het niet, in tegenstelling tot zij die nu pagina’s krantenpapier vullen met voorspellingen. Maar ik heb een dolle fantasie en zie volgend scenario voor ogen.

Enkele weken voor de verkiezingen van 25 mei 2014 zal Marc Eyskens de pers samenroepen voor een belangrijke mededeling. De financiële markten zullen zwart zien van het volk, want die markten luisteren naar Eyskens. De culturo’s aller landen zullen zich verenigen, om te luisteren naar hun collega kunstschilder. De kranten staan er vol van.

VRT organiseert een speciale editie van Terzake. Dave Sinardet, Paul De Grauwe en nog enkele BVRT-ers zitten klaar in de studio om duiding te geven. Marc Reynebeau, Mia Doornaert en Rik Torfs zijn in allerijl op weg naar de studio. Andere duiders waren blijkbaar weer eens te lui om zich naar de VRT-studio te verplaatsen.

In afwachting dat Marc Eyskens het woord neemt, vraagt Annelies Beck aan Paul De Grauwe wat hij van dit initiatief vindt. ‘Das heel goe’ antwoordt De Grauwe, ‘zolang we maar nie besparen, is alles goe’. ‘Quid N-VA?’, voegt Dave Sinardet er fijntjes aan toe. ‘Inderrrrrrdaad’ besluit Annelies Beck.

Dan is het zover. Om 5 voor 12, op 13 mei 2014, neemt Marc Eyskens het woord. Statig en pienter kijkt hij de zaal in en peroreert: ‘Voor waar ik zeg U’.

De zaal is muisstil. Een engel fladdert voorbij met onder de vleugel een met bladgoud belegd exemplaar van het Vlinderakkoord. Eyskens geniet zichtbaar van het impact van zijn eerste woorden. Zijn guitige oogjes spuwen vuur. Een duivels glimlachje siert zijn weledel gelaat.

En dan … voorspelt Marc Eyskens een glansrijke verkiezingsoverwinning van Kris Peeters en CD&V op Bart De Wever en zijn N-VA. Met luide stem verkondigt hij het visioen dat hem op 1 april in zijn slaap werd geopenbaard: ‘En ik zag een engel afkomen uit den hemel, hebbende den sleutel des afgronds, en een grote keten in zijn hand. En hij greep den Antwerpschen draak, de oude slang, welke is de duivel en satanas, en bond hem duizend jaren. En wierp hem in den afgrond, en sloot hem daarin, en verzegelde dien boven hem, opdat hij de volken niet meer verleiden zou, totdat de duizend jaren zouden geëindigd zijn’ (Apocalyps 20:1-3).

En toch, wat het commentariaat ook moge duiden en analyseren, hoezeer men ook zal dreigen met de Apocalyps (Europa, financiële markten, spread met Duitsland, bankencrisis, blokkering, …), op 25 mei 2014 zal het de kiezer zijn die de kaarten legt. Gelukkig zijn er nog verkiezingen, want die willen sommigen ook al aan banden leggen. ‘Tegen verkiezingen’, om de democratie te redden … het is te Belgisch om waar te zijn.

Dit is het derde en laatste deel. Klikken voor deel 1 en deel 2.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>

Nikodemus

Confederalisme volgens Lucas, Petrus en Judas