Renaud Witmer is de CEO van Sogepa, het Waalse openbare investeringsfonds. Over enkele maanden zal hij zijn functie neerleggen om de Brusselse ziekenhuiscluster, bestaande uit het Erasmusziekenhuis, het Jules Bordet Instituut en het Kinderziekenhuis, te leiden.

Meer België

In een lang interview in de krant L’Echo van 18 december gaf hij zijn oordeel over het Waalse herstel: ‘Wallonië staat machteloos. Met de bedragen die in de plannen worden vrijgemaakt in verhouding tot het BBP, kan geen kanteleffect worden bereikt. Welke impact hoopt u te hebben met een plan van drie miljard? Dat is amper 600 miljoen per jaar. Wanneer men de Waalse bedragen optelt bij die van Europa en de federale regering, wordt het menens. (…) Wallonië betaalt de prijs voor het feit dat het een kleine arme regio in een klein land is. (…) Soms heb ik de indruk dat het Gewest een verantwoordelijkheid te dragen krijgt die het niet alleen kan dragen. De overheid kan niet als enige verantwoordelijk zijn voor het economisch herstel. En het Gewest alleen zal niet in staat zijn om herstel te bewerkstelligen.’

Volgens Renaud Witmer is er zeker meer België nodig om ervoor te zorgen dat de geïnvesteerde middelen meer gewicht in de schaal leggen. Er is ook meer federale solidariteit nodig: ‘Je hoeft maar naar de overstromingen te kijken om te zien dat die middelen er niet waren. De federale regering heeft een lening verstrekt. Het is triest!’ (nvdr: 1,2 miljard over een periode van 15 jaar, zonder aflossing gedurende de eerste 5 jaar en met een rentevoet die in overeenstemming is met de marktrente).

Het feit dat in een federale staat een van de deelstaten gedwongen is een lening te vragen aan de centrale regering in geval van een ernstige natuurramp, illustreert het alomtegenwoordige karakter van dit land.

Non-land

‘Een klein land’, zegt Renaud Witmer. Meer een non-land, zoals Talleyrand in 1832 tegen de prinses van Lievin zei: ‘Tweehonderd protocollen zullen nooit een natie maken; dit België zal nooit een land zijn; het kan geen stand houden.’ Een kunstmatige constructie, geboren uit diplomatiek gekibbel. Zou het onafhankelijke Koninkrijk België iets anders kunnen zijn dan een soek?

Dit gekibbel beschreef graaf Albert du Bois heel goed in 1903: ‘Belgen! (…) Zij die leven in de cirkel die het verstrooide potlood van een of andere Palmerston (nvdr: Brits Eerste Minister) in 1831 in Londen tekende op een kaart van Europa, zijn “Belgen”! Dat is hoe je een volk creëert! Dat is hoe je een natie vormt! Dat is hoe je een land creëert! (…) Om honden in hondenshows te parkeren, let men tenminste op hun rassen en soorten; maar om mensen in kuddes “belastingbetalers” te parkeren, moet men niet zo nauw kijken. Het is genoeg om drie miljoen individuen van de ene soort en drie miljoen individuen van een andere soort te nemen. Je zegt tegen hen: “Probeer elkaar niet te veel op te eten. Jullie zijn een natie. Jullie zullen Belgen heten” — en de arme beesten gehoorzamen gehoorzaam aan de naam die hun gegeven is!’

Mentaliteitsverandering

Albert du Bois, geboren te Ecaussinnes in Henegouwen, was destijds secretaris van de Belgische Legatie in Parijs. In zijn boek Belges ou Français? pleitte hij openlijk voor de inlijving van de Waalse provincies bij Frankrijk. Dit leidde tot zijn pensionering op 31-jarige leeftijd. Negen jaar later, in 1912, was het de beurt aan Jules Destrée, ook een Hennuyer, om zijn beroemde Brief aan de Koning te sturen: ‘Laat mij u de waarheid zeggen, de grote en gruwelijke waarheid: er zijn geen Belgen. (…) Nee, Sire, er is geen Belgische ziel. De samensmelting van Vlamingen en Walen is niet wenselijk, en indien wij die zouden wensen, moeten wij toch vaststellen dat zij niet mogelijk is.’

Ondanks zes institutionele hervormingen sinds 1970 is de kloof tussen Noord en Zuid nog even diep als voorheen. Vlaanderen is een natie geworden en streeft naar confederalisme. De centrale macht zou daardoor tot een lege huls zou worden gereduceerd. Dit is de voorlaatste stap voordat het deze centrale macht overbodig acht en onafhankelijk wordt.

Maar laten we teruggaan naar Renaud Witmers observatie. Het aantal Waalse herstelplannen is ontelbaar. Maar het herstel is er nog steeds niet. En het Gewest bevindt zich nu in een begrotingssituatie die zijn minister-president zelf, Elio Di Rupo, als abysmal bestempelt. Wallonië heeft niet meer België nodig, maar een radicale mentaliteitsverandering.

Rode octopus

‘Wij maken beleid in het algemeen belang’, herinnerde de Gaulle zijn ministers. Sinds de invoering van de regionalisering in 1980 wordt het beleid van het PS-belang hoofdzakelijk in Wallonië gevoerd. Elf socialistische minister-presidenten hebben aan het roer gestaan. De rode octopus heeft zijn tentakels zo in alle radertjes van de Waalse motor kunnen steken. Totdat deze het begaf. Ongebreideld cliëntelisme heeft geleid tot een politiek-administratieve hypertrofie, tegen een achtergrond van zich herhalende affaires. En in naam van de bescherming van onaantastbare ‘verworven rechten’ verhindert druk van de vakbonden de tenuitvoerlegging van essentiële hervormingen.

Is het verwonderlijk dat Vlaanderen in een dergelijke context geen financiële solidariteit meer wenst te tonen? Zij weet dat het er niet beter op zal worden met een PS die bedreigd wordt door de opkomst van de PTB. Links en extreem links zijn niet haar ding. Wallonië is vrij om op deze weg verder te gaan, maar niet ten koste van de Vlaamse belastingbetaler en de welvaart van het Noorden! ‘We hebben te maken met twee democratieën‘, zegt Bart De Wever, leider van de Vlaamse nationalisten.

Ontmanteling

Zoals wijlen Robert Deschamps, hoogleraar economie aan de Universitaire Faculteiten van Namen, duidelijk had vastgesteld, leeft Wallonië boven zijn stand en onder zijn kunnen. 324 miljoen is de prijs die het station van Bergen uiteindelijk zal kosten, in plaats van de oorspronkelijk geplande 37 miljoen. Acht jaar te laat en een negenvoudige verhoging van de begroting!

Door het gewest van meet af aan in de Gemeenschap op te nemen, koos Vlaanderen voor zuinigheid met middelen: één regering en één parlement, alle zetelend in Brussel. De Franstalige liberalen waren voorstander van een dergelijke fusie, maar de PS was tegen.

België zal onvermijdelijk doorgaan met de ontmanteling en Wallonië hoeft daar niets van te verwachten. De geloofssprong zal pas komen wanneer Vlaanderen definitief is afgeworpen en de Walen, voor een voldongen feit geplaatst, zullen beseffen dat alleen integratie met Frankrijk hun een stabiele en duurzame toekomst kan garanderen. In Frankrijk moet een getroffen regio geen lening nemen van Parijs!

Palmerston (John Temple)

Wallonië ‘een kleine arme regio in een klein land’

Albert du Bois, een Belgische diplomaat die zich Fransman voelde