In 2010 stalkte Lee Cain de leider van de Conservative Party. De verkiezingscampagne van dat jaar was volop aan de gang en waar David Cameron ging, dook Lee Cain op. Hij deed dat als een gele kip in opdracht van de linkse krant The Daily Mirror. Lee Cain moest de Tory’s erop wijzen dat ze laf waren op de belangrijkste beleidsdomeinen of in het Engels: ‘they were chickening out’.

Succesvol duo

Lee Cain zat mee in de cockpit van de Vote Leave-campagne tijdens het brexitreferendum van 2016. Het brein van de hele campagne was Dominic Cummings. Toen Boris Johnson in de zomer van 2019 de nieuwe premier werd van het Verenigd Koninkrijk nam hij het brexitteam van 2016 mee naar het hart van de Britse macht. Cain en vooral Cummings worden als de belangrijkste architecten gezien van de opmerkelijke verkiezingsoverwinning van Johnson van net geen jaar terug. ‘Let’s get Brexit done!’ luidde de slogan en die schonk de Conservatives een verkiezingsoverwinning die sinds Margaret Thatcher niet meer gezien was. Cains en Cummings’ strategie trok heel wat linkse kiezers uit het noorden van Engeland aan. Cain met zijn Labourachtergrond en de uit Noord-Engeland afkomstige Cummings wisten perfect welke toon de Tory’s dienden aan te slaan om door de fameuze ‘Red Wall’ van het Noorden te breken.

De COVID-19-crisis veranderde alles voor Downing Street. De politiek sterke Boris Johnson verloor de controle over de gebeurtenissen. Voorbije week nam Lee Cain ontslag als communicatieadviseur van de Britse premier. Het was het resultaat van een machtsstrijd binnen Downing Street. Wie heeft het mediabeleid in handen en meer nog, wie heeft de teugels van het beleid in handen? Lee Cain maakte kans om de nieuwe kabinetschef van de premier te worden. Maar dat botste op hevig verzet. Onder meer de partner van Boris Johnson, Carrie Symonds, zag de benoeming niet zitten. In plaats van Cain nam Boris Johnson een oud-BBC-journalist aan, Allegra Stratton. Stratton is goed beviend met Symonds.

Interne machtsstrijd

Carrie Symonds, zelf ooit communicatiechef geweest van de Tory’s, stoorde zich mateloos aan de wispelturige aanpak van het duo Cummings/Caine. Het team rond Cummings noemde Symonds steevast de ‘Nut Nuts Princess’. Ze zou volgens hen gek zijn, enorm ijdel en op een eekhoorn lijken. De paaizieke Johnson had minstens evenveel schuld aan de wispelturigheid. Boris Johnson wil door iedereen graag gezien worden en praat bijgevolg alle fracties in zijn partij naar de mond.

Symonds blokkeerde de benoeming van Cain als kabinetschef. Lee Cains ontslag lokte een nieuw ontslag uit. Dominic Cummings, de ‘genius’ achter Boris’ succes, verliet op een theatrale manier Downing Street. Hij stapte door de iconische voordeur met een verhuisdoos in de hand. Volgens bronnen uit de omgeving van Johnson zou Cummings niemand boven hem dulden die niet trouw is aan Cummings. De benoeming van Allegra Stratton zou een einde maken aan de grote invloed van het ‘Vote Leave’-brein. Vele commentatoren beschouwen Carrie Symonds als de grote winnaar van deze politieke machtsstrijd.

Scheve relatie

VK-correspondent voor De Volkskrant Patrick van IJzendoorn weet: ‘Besturen bleek moeilijker te zijn dan campagne voeren. Het Britse coronabeleid werd gekenmerkt door verkeerde inschattingen, holle slogans, dubieuze modellen en vriendjespolitiek bij aanbestedingen. Bovendien ondermijnde Cummings zijn eigen lockdown door tegen de regels in met zijn gezin op pad te gaan. Conservatieve Lagerhuisleden zagen het met toenemende radeloosheid aan. Vooral het door Cummings gepropagandeerde lockdownbeleid ligt zeer slecht in deze kringen.’

Het is uitzonderlijk dat een conflict rond de benoeming van een kabinetschef zoveel aandacht vangt. Het ontslag van Cummings is minstens even belangrijk als de benoeming van een nieuwe kabinetsploeg. Nogal wat Conservatives zijn eigenlijk blij met het opstappen van Cummings. De politieke adviseur stak zijn lage dunk van de Tory’s nooit onder stoelen of banken. Cummings en de parlementaire fractie van de Conservatives, het boterde niet ook al hadden heel wat parlementairen hun zitje te danken aan zijn slimme verkiezingscampagne.

Naar een andere koers?

Zijn vertrek brengt volgens verschillende Tory’s de ‘goede oude Boris’ terug. De grappige, charmante Boris die de natie voor de coronacrisis keer op keer kon charmeren. Een parlementair merkte echter op: ‘Johnson waait met elke storm mee, de man heeft totaal geen politiek kompas.’ De timing van het machtconflict is minstens even opmerkelijk als het conflict zelf. De Britten staan op een zucht van de deadline voor een definitief brexitakkoord, de Britse werkloosheid scheert hoge toppen, de staatsschuld stapelt zich op en het VK zit in lockdown door Corona. Deze zwaar inhakkende crisis heeft absoluut geen behoefte aan een dergelijke politieke crisis.

In de Verenigde Staten dient zich inmiddels een nieuw bestuur aan onder leiding van Joe Biden. Die kijkt helemaal anders aan tegen de brexit dan president Donald Trump. Volgens insiders zou Johnson zelf blijven geloven in een brexitdeal, al bereidt het VK zich voor op geen akkoord. Het ontslag van Cain en Cummings kan een ommekeer betekenen in de benadering van het volledige Britse kabinet. Daar lijkt de EU alvast vanuit te gaan. Een deal wordt weer een klein beetje meer mogelijk. Het ontslag voorspelt dus een grondige ‘reshuffle’ van de Britse regering aan.

Ongetwijfeld lopen verschillende politici zenuwachtig door de gebeurtenissen. Lee Cain kan zijn kippenkostuum terug opdiepen uit de verkleedkoffer. De peilingen wijzen op een hernieuwd succes voor Labour, de belangrijkste oppositiepartij. En de Tory’s zijn als de dood voor het verlies van hun machtspositie.

Patrick van IJzendoorn

Een wereldburger en de ‘citizens of nowhere’

Kiest Boris Johnson voor een andere aanpak?