Elk jaar In het oude Rome, vooravond van de Lemuria, volgens de juliaanse kalender gevierd op 9, 11 en 13 mei. De Lemuria waren een heidens, religieus feest waarbij men met rituelen de Lemures, ronddolende, al of niet kwaadaardige geesten van overledenen, uit de huizen verdreef. Dit gebeurde onder andere door bonen aan ze te offeren. Tijdens het festival maakten de Vestaalse maagden tevens heilige mola salsa, een zoute cake, van de eerste tarwe van het seizoen. Volgens historici zijn enkele gebruiken van de Lemuria later door de Christenen overgenomen in Allerheiligen.

2007 Formeel einde van de bloedige burgeroorlog in Noord-Ierland met zeker 3600 doden in 30 jaar. Noord-Ierland krijgt weer zelfbestuur binnen het Verenigd Koninkrijk met een regeringscoalitie van protestanten en katholieken. De oude vijanden, de fundamentalistische dominee Ian Paisley en de Sinn Féin-voorman Martin McGuinness worden in het Noord-Ierse parlementsgebouw Stormont beëdigd als premier en vicepremier. De samenwerking is een gevolg van het ‘Goede Vrijdag Akkoord’ uit 1998.

Mieke (°1957)

1957 Geboortedag in Turnhout van de Vlaamse zangeres Mieke (Mieke Gijs). Ze werd in 1973 ‘ontdekt’ door Pierre Kartner. Ze zong onder meer Een kind zonder moeder, Mijn beste vriendin, Charlie Chaplin, Vlinders in je buik, Zomertijd, Het leger van werkelozen en Wat een prachtige dag (met Vader Abraham). En verder Zaterdagavond, Vakantie en Gelukkig zijn (met Dennie Christian).

1949 Oprichting van de Volksunie, in feestzaal Grüter, op de Mechelsesteenweg in Antwerpen. Het gaat hier niet om de bekende partij (1954-2001), maar op een voorloper die eerder in het spoor van Joris van Severen zat dan van het klassieke Vlaams-nationalisme. De enige medestichter die we in beide partijen tegenkomen, is Wim Jorissen. Waarschijnlijk zou de ‘eerste Volksunie’ al lang vergeten zijn, indien de stichtingsvergadering in Antwerpen niet zo dramatisch was geëindigd. Bij het verlaten van de zaal werden de deelnemers plots gewelddadig overvallen door een grote linkse meute onder communistische leiding. Vrouwen noch kinderen werden ontzien en er vielen tientallen gewonden. De politie keek de andere kant op.

Oswald Spengler (1880-1936)

1944 Het Bretoense stadje Bruz, nabij Rennes, waar zich geen enkele Duitse soldaat bevindt, wordt plots aangevallen door een vijftigtal Amerikaanse bommenwerpers: 183 burgers komen om, waaronder 70 kinderen die hun plechtige communie vierden.

1943 August de Wilde, kabinetschef van de Gentse oorlogsburgemeester Hendrik Elias, protesteert op de Algemene Raad van het VNV tegen de onvoorwaardelijke collaboratiepolitiek van het VNV. Moeilijk, want de leider van het VNV is op dat ogenblik diezelfde Hendrik Elias. De Wilde is een overtuigd Heel-Nederlander en verwerpt de VNV-opbodpolitiek tegen de Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap (DeVlag) en de SS. Na verdere botsingen met Elias biedt De Wilde op 16 juli 1943 zijn ontslag aan. De Wilde wordt dan actief binnen de verzetsgroep Nederland Eén! Onder het pseudoniem Marnix schrijft hij pamfletten voor deze dissidente Heel-Nederlandse beweging. Na de bezetting wordt hij wegend collaboratie ter dood veroordeeld. Hij sterft in de gevangenis.

1936 Overlijden in München van Oswald Spengler, auteur van het baanbrekende cultuurhistorische werk De Ondergang van het Avondland.

1912 In Hazebroek (Frans-Vlaanderen) wordt de Schackmeulen, een van de oudste molens uit de streek, afgebroken. Deze molen was in de Schackmeulestraete gelegen, niet zo ver van het kerkhof van Sint-Elooi. Een balk van deze molen is bewaard in het museum van Hazebroek. Daarop staat vermeld: Als God my Schack Meule wil bewaeren van donder, storm, winde. Ziet hier nae honderd jaeren, ye zal my nog vinden. Vernieuwt in het jaer 1548. Ivo Desiderius

Helena Blavatsky (1831-1891)

1891 Overlijden in Londen van Helena Blavatsky (59), geboren Jelena Petrovna von Hahn-Rottenstern, Duits-Oekraïense aristocrate, publiciste en grondlegster van de theosofie. Zij schreef honderden artikelen en een aantal boeken, waarvan Isis Ontsluierd en De Geheime Leer de bekendste zijn. Het laatste boek werd het standaardwerk van de theosofische beweging. Blavatsky was tijdens haar leven de belangrijkste theoreticus van die beweging en Zij was medeoprichter van de Theosophical Society (1875). Blavatsky beschreef theosofie als een synthese van wetenschap, religie en filosofie en stelde dat die gebaseerd was op een oude wijsheidsreligie, die de basis was van de huidige wereldreligies.

1887 Het Leger des Heils start zijn activiteiten in Nederland met een eerste openbare bijeenkomst in Amsterdam. Het Leger des Heils is een protestantse organisatie die op 2 juli 1865 in Londen door William Booth werd opgericht. Het is een sociale, caritatieve en bekeringsformatie. Ze is waarschijnlijk de eerste organisatie die het geüniformeerd belijden van een ideologie in de praktijk brengt en in die zin een voorloper van dit typische verschijnsel uit de jaren 1920 en 1930 in alle Europese landen. Tot op de dag van vandaag dragen de militanten van het Leger zwarte uniformen met kepies en een S op de kraagspiegel. Het Leger des Heils kent dezelfde graden en hiërarchische structuur als elk ander leger. Het wordt geleid door een generaal. De huidige is Brian Peddle, sinds 2018.

1835 De Deense schrijver Hans Christian Andersen publiceert op 8 mei 1835 zijn eerste bundel met sprookjes. De verhalen zijn: De tondeldoos, Kleine Claus en Grote Claus, De prinses op de erwt en De bloemen van kleine Ida

Henri Dunant (1828-1910)

1828 Geboorte in Geneve van de Zwitserse bankier en schrijver Henri Dunant. Hij richt in 1863 het Internationale Rode Kruis op en kreeg daarvoor in 1901 de eerste Nobelprijs voor de Vrede. Hij overlijdt in 1910.

1794 De scheikundige en mathematicus Antoine de Lavoisier, een van de vaders van de moderne chemie, wordt door een Franse revolutionaire rechtbank veroordeeld en geguillotineerd: ‘De Republiek heeft geen nood aan geleerden’, oordeelt het tribunaal.

1654 De Vrede van Westminster wordt ondertekend, einde van de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog.

1561 Overlijden in Constantinopel van de Kortrijkse arts, botanicus en humanist Willem Quackelbeen (44). In 1554 vergezelt hij Ogier van Busbeke als lijfarts naar Turkije. Quackelbeen legt zich voornamelijk toe op de studie van de flora van de landen die hij bereist. Een jaar later reist hij met Busbeke terug naar Constantinopel waar hij aan de pest overlijdt.

1479 Geboorte in Ninove van Jan de Spauter ofte Johannes Despauterius, Vlaams humanist. De geboortedatum is onzeker, maar zijn verdienste niet: hij is de auteur van een Latijnse spraakkunst die tussen de zestiende en begin negentiende eeuw meer dan 400 herdrukken kende en doorheen West-Europa als standaardwerk werd beschouwd. Despauterius is ook hevig tekeer gegaan tegen het slechte Kerklatijn. Zo is Miserere Nobis foutief want miserere staat met de genitief, dus is Miserere Nostri correct; zo ook is Credo in unum Deum foutief en moet het zijn Credo uni Deo, in de datief en zonder voorzetsel. Zoals we weten heeft hij dit foutieve gebruik niet kunnen uitroeien! Hij overlijdt in het Frans-Vlaamse Komen in 1520 of 1521. Het was wachten op Jaak Peersman, classicus en historicus, die in 2020 een eerste biografie over Despauterius publiceerde.

1360 Met het Verdrag van Brétigny worden delen van Frans-Vlaanderen (Kales, Gizene en het Ponteland) afgestaan aan de Engelsen.

Pierre Kartner

8 mei. Historische dag: eerste Noord-Ierse regering onder Goede Vrijdag-akkoord gevormd

19 februari. Net binnen: Pim Fortuyn geboren

De kras op het blazoen van Mies Bouwman