De Europarlementariërs (dus de leden van het Europees Parlement) namen op dinsdag 5 juli 2022 een positief advies aan over de toetreding van Kroatië tot de eurozone. Daarmee bereikt Kroatië de laatste horde om zich lid van de eurozone te mogen noemen. Het land hoopt op 1 januari 2023 de twintigste lidstaat van de eurozone te kunnen worden.

Het positieve advies van het Europees Parlement moet nu naar de individuele eurozone-lidstaten gezonden worden. Zij moeten hun definitieve toestemming geven voor de invoering van de euro in Kroatië.

539 stemmen voor de toetreding

Het Europees Parlement nam het positieve verslag, opgesteld door Siegfried Mureșan, aan met maar liefst 539 stemmen voor, 45 stemmen tegen en 48 onthoudingen. In dat verslag staat dat Kroatië aan alle criteria voldoet om de euro in te voeren.

Rapporteur Siegfried Mureșan zei over Kroatië het volgende: ‘The reforms undertaken by the Croatian Government in the last years have strengthened the economy and paved the way for Croatia joining the common currency. It is clear that becoming a member of the euro is the right decision for the country, its businesses and citizens, as well as various sectors of its economy, such as tourism. Croatia becoming the 20th member of the euro area is good for the European Union as well: it shows the viability and trust in our common currency.’

(‘De hervormingen die de Kroatische regering de afgelopen jaren heeft doorgevoerd, hebben de economie versterkt en de weg vrijgemaakt voor de toetreding van Kroatië tot de gemeenschappelijke munt. Het is duidelijk dat toetreding tot de euro de juiste beslissing is voor het land, zijn bedrijven en burgers, en ook voor verschillende sectoren van zijn economie, zoals het toerisme. Dat Kroatië het twintigste lid van de eurozone wordt, is ook goed voor de Europese Unie: het toont de levensvatbaarheid van en het vertrouwen in onze gemeenschappelijke munt.’)

Laatste loodjes

Het positieve advies van het Europees Parlement is een van de laatste stappen van het toetredingsproces van Kroatië. Eerder al werd een aanbeveling van de lidstaten en van de Raad goedgekeurd. Ook de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie oordeelden dat Kroatië aan de vereiste criteria voldoet om de euro in te voeren. De Europese Raad besprak de kwestie in zijn bijeenkomst op 23 en 24 juni 2022.

Eurozone

De Eurozone wordt gedefinieerd als: ‘de zone die bestaat uit de negentien EU-lidstaten die de euro hebben ingevoerd als wettig betaalmiddel. Deze lidstaten voeren gezamenlijk het eurobeleid. De landen waar de euro wel als betaalmiddel geaccepteerd wordt, maar die geen lid zijn van de Europese Unie, behoren niet tot de eurozone.’ Ze werd ingevoerd door het Verdrag van Maastricht, waarmee ook de Europese Unie werd opgericht.

Kenmerkend aan landen die deel uitmaken van de eurozone is hun gemeenschappelijke munt. Die munt zorgt ervoor dat er binnen de eurozone geen rekening gehouden moet worden met wisselkoersen. Een wisselkoers geeft de waarde van één munt in een andere munt weer, en die kan stijgen of dalen. Een van de negatieve effecten van handel tussen twee landen met verschillende munten, is dat producten duurder of goedkoper kunnen worden naargelang de wisselkoers verandert (zie hieronder). En dat zorgt voor onzekerheid.

Eurozone versus Europese Unie

Opgelet, ‘eurozone’ en ‘Europese Unie’ zijn geen synoniemen. Niet alle landen die lid zijn van de Europese Unie maken gebruik van de euro. (De Europese Unie heeft overigens 27 lidstaten, maar van die 27 lidstaten maken — voorlopig — slechts negentien landen deel van de eurozone.) Anders uitgelegd: alle landen die in de eurozone zitten horen wel bij de Europese Unie, maar niet alle landen in de Europese Unie gebruiken de euro als officiële munteenheid.

Eurozone (blauw)

Gevolgen gemeenschappelijke munt

In een samenwerking tussen negentien verschillende landen, zijn er altijd economisch sterkere en zwakkere lidstaten. Wanneer een land economisch sterk is (omdat haar economie beter functioneert), verhoogt zij haar internationale concurrentiepositie ten opzichte van de anderen. Zij kan immers beter, goedkoper, sneller en efficiënter produceren. Aangezien zij meer en betere producten heeft, zal de vraag naar die producten toenemen.

Als de vraag naar producten toeneemt, zal ook de vraag naar de munt toenemen, en zo stijgt de koers van die laatste. Maar als er een gemeenschappelijke munt is, is dat verschil verdwenen. Zowel de zwakke als de sterke lidstaten zullen dan dezelfde wisselkoers ten aanzien van landen buiten de eurozone hanteren. Zo is de wisselkoers voor Frankrijk en Duitsland (twee lidstaten van de eurozone) gelijk ten aanzien van Japan (geen lidstaat eurozone). Aangezien de eurozone zowel economisch sterkere als zwakkere lidstaten bevat, wordt de euro gevormd als een soort ‘gemiddelde’ van de wisselkoersen tussen al haar lidstaten.

Zoals hierboven vermeld, leidt handel tussen twee landen met verschillende munten soms tot onzekerheid over de wisselkoers. Die wisselkoers evolueert immers op en neer, en zorgt ervoor dat de prijs van producten duurder of goedkoper wordt. Dat probleem verdwijnt als een gemeenschappelijke munt ingevoerd wordt, net als de nood om geld te wisselen. Op die manier verdwijnt de handelsonzekerheid voor een groot stuk.

Bijzonderheden in het verslag

Het Europees Parlement nam het positief advies over de toetreding van Oekraïne tot de eurozone aan, maar toch vallen enkele bijzonderheden op. Zo benadrukte zij dat Kroatië, ondanks het feit dat de beoordeling van de gereedheid van Kroatië plaatsvond tegen de achtergrond van de covid-19-pandemie, de hoge inflatie en de oorlog van Rusland tegen Oekraïne, nog steeds klaar is om de euro in te voeren.

Bovendien verwacht het Europees parlement dat Kroatië — en dan vooral haar regering — inspanningen blijven doen om te zorgen voor prijsconvergentie. Men wil immers kunstmatige prijsverhogingen vermijden. Wel benadrukten de Europarlementariërs dat Kroatië bij de invoering van de euro een hoger niveau van prijsconvergentie met de eurozone heeft dan andere lidstaten.

Siegfried Mureșan

Wordt Kroatië de twintigste lidstaat van de eurozone?