De voorbije tijd stond de goede knecht van de Sint in zware stormen. Een stoombootvloot aan kritiek over het zwart zijn van Piet zette de oude traditie onder hevige druk. Althans in Nederland.

‘Kom maar binnen met je Piet’

Speelgoedmakers verwijderen de Zwarte Piet-figuurtjes uit hun aanbod, de Nederlandse Hema wil de knecht minder in de aandacht, zelfs de liedjes met verwijzingen naar de man ‘zo zwart als roet’ worden opgeborsteld. Dit laatste wapenfeit is een overwinning voor de anti-Zwarte Piet-comités. De bekende uitgeverij Ploegsma presenteerde begin september 2014 het nieuwe liedjesboek van de hand van Paul Passcher en Thedo Keizer. Ze hoopten dat hun initiatief, met de welluidende titel ‘Sinterklaasje kom maar binnen met je Piet‘ ingang zou vinden in de Nederlandse scholen. Het Nederlandse Onderwijsministerie schoof de hete aardappel netjes voor zich uit door te verklaren dat het beslissingsrecht bij de scholen zelf komt te liggen. In een gesprek met De Morgen (13/09/2014) vernamen de auteurs dat de titel van het boek voor Vlaanderen nogal vreemd in de oren klinkt. ‘We hebben intussen begrepen dat de titel in België een andere, dubbelzinnige betekenis heeft. Daarom zullen we met de uitgeverij bekijken of er ook een Belgische versie kan komen’. Maar zit men er hier op te wachten?

‘Zie ginds komt de ecologisch verantwoorde boot!’

Raf Rumes, secretaris van het Sint-Nicolaasgenootschap is duidelijk: ‘De liedjes moeten wat ons betreft niet aangepast worden. Het is erfgoed en dat gooi je zomaar niet overboord. De stoomboot is toch ook iets van lang geleden? Daar maak je toch ook plots geen ecologisch verantwoorde boot van.’ De commotie rond Zwarte Piet geniet evenmin het begrip van het genootschap. ‘Elk jaar komen er in Sint-Niklaas duizenden kinderen naar het Huis van de Sint waar ze onder meer Zwarte Piet ontmoeten. De kinderen zien hem als een vriend, hij is al lang geen boeman meer. Racisme is in het kinderfeest veraf.’ Daarbij verwijst Rumes naar de Oostenrijkse traditie waar de Sinterklazen (ze lopen er in groepjes – red.) begeleid worden door Krampus, een angstaanjagende duivelfiguur, en naar Père Fouettard, de ranselende en door kolen zwartgeblakerde knecht in Frankrijk. ‘Voor ons blijft Zwarte Piet zoals hij is.’

Studio 100: ‘Geen aanpassing omwille van politieke discussie.’

Doorbraak legde ook zijn oor even te luisteren bij Studio 100, organisator van onder meer de Sinterklaasshow in het Sportpaleis en bij de VRT, die de grote Ketnetintocht van de Sint organiseert. Beide evenementen vinden plaats in het door Nederlanders geliefde Antwerpen. Hans Van Goethem, VRT-woordvoerder, verwijst naar een oude aflevering van Reyers Laat waarin Bart Peeters, persoonlijke vriend van de Heilige Man uit Spanje, de presentator diets maakte dat Piet zwart is door het roet van de schouw. Die uitleg maakt duidelijk dat het niets met racisme te maken heeft. ‘Alles blijft zoals het is’, aldus de VRT.
Studio 100 reageert bij monde van Leen Blijweert: ‘Onze Grote Sinterklaasshow is intussen een traditie van jaren. Een groot kinderfeest met niets dan blije gezichten, met de goede vrienden Sint en Piet in de hoofdrol. Een traditie die wij gewoon blijven verderzetten, en dus niet aanpassen omwille van een vooral politieke discussie die op dit ogenblik in Nederland aan de gang is. Traditiegetrouw blijven ook de teksten van de sintliedjes ongewijzigd.’

‘Wààànt al ben ik zwart als roet, ‘k meen het wel goed!’, klinkt het binnenkort weer uit menig kindermond. In Vlaanderen is men daar schijnbaar nog van overtuigd. Dus geldt er maar één conclusie: poets je schoentje maar alvast en laat de moderne en – eerlijk gezegd – wat schuine versies van de sinterklaasliedjes nog even achterwege.

Meer over Zwarte Piet weten? Lees hier de recensie van Marcel Bas’ boek.

Foto: (c) Reporters

Thedo Keizer

Zwarte Piet wél welkom in Vlaanderen

Piet is niet zwart en geen knecht