Piet is niet zwart en geen knecht

Onder druk van de Zwarte-Pietdiscussie in Nederland heeft men besloten de oude alom bekende Sinterklaasliedjes te herschrijven, zonder de woorden ‘zwart’ en ‘knecht’. Zo staat te lezen in het Algemeen Dagblad (AD). Alle 1,5 miljoen Nederlandse leerlingen tussen 4 en 12 jaar kunnen de nieuwe liedjes zingen uit de bundel ‘Sinterklaasje, kom maar binnen met je Piet’, van initiatiefnemers Paul Passchier en Thedo Keizer. De bundel komt begin oktober uit en de heren zouden die graag zo ruim mogelijk verspreid zien, een nieuw standaardwerk voor alle lagere scholen in Nederland.

Ouderwets

Aan AD verklaarde Passchier, die al zo’n 20 jaar kinderteksten schrijft (onder andere voor Sesamstraat, Disneyfilms en Woezel en Pip). ‘Het feest is met de tijd meegegaan, maar aan sommige liedjes is sinds 1850 geen letter veranderd.’ Dus weg met straf, zak en roe, de Sint is geen boeman meer, maar een kindervriend en dat moet ook in de liedjes duidelijk worden. Om helemaal politiek correct te blijven mag alles ook gezien worden in het licht van het (in Nederland nog altijd actuele) Zwarte-Pietendebat. En dus moet de grote tekstuele sprong voorwaarts genomen worden.

Zoals dat hoort met een grote sprong voorwaarts moet de hele maatschappij ook onmiddellijk volgen. Dus wie het Sinterklaasjournaal op Nederland graag bekijkt, bereid je voor op de nieuwste politiek correcte Sintliedjes. Maar Passchier stelt in AD de Sintliefhebbers gerust: ‘Want we hebben het niet over zomaar iets hé. Dit is nationaal erfgoed, levend erfgoed. Iedereen heeft  intense herinneringen aan de liedjes, iedereen kent ze. Misschien zijn het wel de eerste liedjes en de laatste liedjes die we in ons leven uit ons hoofd kennen.’ Tot het laatst toe heeft hij getwijfeld. Over zo’n zin als ‘vol verwachting klopt mijn hart’. ‘Dat hadden we eigenlijk al in ‘hoor, mijn hart klopt o zo blij’ veranderd toen ik in de nacht van 1 op 2 september om vier uur wakker schrok. Opeens dat ademstokkende gevoel: dit kan niet. Ik heb de dag daarna de drukproeven en de cd, die al was ingezongen, nog als een haas aangepast. Want die ene zin zit in onze cultuur ingebakken. Hoe vaak mensen ook niet over dit liedjesboek hebben geroepen: “vol verwachting klopt ons hart”.’

Chocolade of kaatseballen

Sommige veranderingen die de streep wel haalden, zijn puur praktisch zegt de tekstschrijver. Zoals de chocomunten in plaats van de kaatsenballen uit ‘O, kom er eens kijken’. ‘Want wie weet nog wat kaatsenballen zijn? Andere ouderwetse dingen hebben we wel laten staan, omdat ze gewoon te mooi zijn. Zoals: ‘makkers, staakt uw wild geraas’. We wilden sowieso niet doorslaan naar het al te moderne. We hebben geen iPhone in de schoen gestopt. De teksten moeten de tand des tijd doorstaan.’ Hier en daar op het net zijn enkele nieuwe teksten te vinden van de liedjes zoals op Elsevier. En dan wordt er vergeleken: ‘Zijn knecht staat te lachen en roept ons reeds toe, wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe,’ wordt nu ‘Kijk, Piet staat te lachen en roept naar de kant: ”Ik heb genoeg lekkers voor heel Nederland!”’

Reacties

Maar ondanks alle voorzichtigheid van de tekstschrijvers zijn de eerste reacties niet allemaal even optimistisch. De makers van het Sinterklaasjournaal reageerden al wel positief, maar kijken de kat nog wat uit de boom om de liedjes al dan niet dit jaar alt e gebruiken. De Pietengilde vindt de aanpassing te vergaand. Het is de Pietengilde die eerder al in hoger beroep ging tegen de uitspraak van de rechter dat Zwarte Piet een kwetsende raciale karikatuur is. Een zaak die lopende is in Nederland. De Zwarte Pieten-voorzitter wil na een rechtelijke uitspraak graag het gesprek aangaan met alle partijen. Volgens de voorzitter van de gilde wordt Nederland door de veranderingen van de liedjes ‘op zijn ziel getrapt.’ Ook op twitterend Nederland loopt de discussie over de ‘infantiele politiek correcte’ nieuwe liedjes.

Vlaanderen?

Benieuwd of en hoe dat in Vlaanderen ontvangen zal worden, want Sint brengt niet alleen pakjes in ‘heel Nederland’, ook in Vlaanderen komt de goedheilig man langs, voorlopig nog met Zwarte Piet. En onze kinderen zingen dezelfde liedjes. Daar hebben onze verlichte Nederlandse tekstschrijvers duidelijk niet aan gedacht.

Boeiende tijden. Zullen de nieuwe liedjes gezongen worden? Hoeveel, waar en door wie? Krijgen we nu rivaliserende groepen? Een Sint die boos wordt als de ouderwetse tekst wordt gezongen, of omgekeerd? Krijgen de makers de steun van de overheid en worden de nieuwe liedjes op school aangeleerd? Krijgen we dan discussies tussen ouders en kinderen? Moeten we nu Sabam betalen aan de twee tekstschrijvers voor elk gezongen Sinterklaasliedje? Afwachten hoe maakbaarheid de maatschappij is, of hoe krachtig tradities zijn. Misschien toch eens een boekje lezen daarover. Op het einde rest de vraag: wie krijgt lekkers en wie de roe?

Foto © Reporters