De zesdelige televisieserie A Man in Full, gebaseerd op het gelijknamige boek van de Amerikaanse schrijver Tom Wolfe, is een cynische kijk op mannelijkheid zoals de titel In alles een man laat vermoeden. Macht, succes en erkenning zijn mannelijke aspiraties die al snel kunnen omslaan in wanhoop.

Heeft de bekende Amerikaanse schrijver van cultromans als The Bonfire of the Vanities (1987) en A Man in Full (1998) ooit het werk wat onze Nederlandse dichter en toneelschrijver uit Amsterdam, Gerbrand Adriaenszoon Bredero (1585-1618), gelezen? Je zou het wel vermoeden want wie ‘het kan verkeren’ zegt, zegt er automatisch ‘zei Bredero’ bij.

Om te weten wat Bredero daarmee bedoelt, lees je best twee strofen uit zijn beroemde gedicht Boerengezelschap. In strofe VI wordt er nog ‘edronken’, ‘ezongen en ‘edangst’ en al twee strofen verder trok boer ‘Arend het ierste mes mit nog een boer vijf zes’.

Satirische romans

Wat heel vrolijk begint, eindigt meestal catastrofaal en dat is nu precies het hoofdthema van Tom Wolfes twee satirische romans. Zo verdient beurshandelaar Sherman McCoy uit The Bonfire of the Vanities miljoenen dollars in Wall Street. Hij is een ‘master of the universe’ die echter met zijn maîtresse een verkeerde afrit neemt en in de South Bronx belandt waar ze een zwarte jongeman omverrijden.

De val van de bankroete vastgoedmagnaat Charlie is de motor die deze serie voortstuwt

In A Man in Full is de financiële hybris van de schatrijke vastgoedmakelaar Charlie Croker de oorzaak van zijn ondergang: zijn wereld stort in elkaar wanneer zijn schuldeisers plots hun geld terugvorderen. Niet echt vrolijk als boodschap en dat is dan ook de reden waarom de tv-versie van Charlie Crokers ondergangsverhaal begint met een spoiler van jewelste: de overleden Charlie vertelt ons dat je toch iets wezenlijks moet nalaten na je dood.

Wat volgt gaat dan over Charlie’s nalatenschap en die bizarre openingsscène heeft zowat hetzelfde effect op ons als het sarcastische verhaal dat de vermoorde scenarioschrijver vertelt in het zwembad van de Hollywoodklassieker Sunset Boulevard: ‘Eindelijk lig ik in het zwembad dat ik altijd al gewild heb.’ De val van de bankroete vastgoedmagnaat Charlie is de motor die deze serie voortstuwt.

De ‘saddlebags’-scène

De scène waarin zowel Charlie’s vechtlust als zijn breekbaarheid duidelijk zichtbaar is, is de ‘saddlebags’-scène. Charlie heeft net zijn zestigste verjaardag gevierd met een flamboyante party waar de Canadese countryzangeres Shania Twain speciaal voor hem You’re Still the One zingt.

Het zal wel niemand verwonderen dat velen een zoveelste Trump-allegorie ontwaren

Als voormalig gevierde voetbalster leeft Charlie op grote voet ondanks de financiële problemen die op de loer liggen. Een doorn in het oog van hen die azen op zijn imperium en hem het vuur aan de schenen leggen tijdens een vergadering met zijn schuldeisers.

Terwijl de spanning stijgt, begint Charlie hevig te zweten, wat leidt tot grote zweetplekken onder zijn armen — spottend ‘saddlebags’ genoemd, een metafoor voor de last die hij draagt. Het toont aan hoe de eens zo machtige en zelfverzekerde zakenman nu worstelt met de mogelijkheid van een publieke en vernederende ondergang. Het zal wel niemand verwonderen dat velen hier een zoveelste Trump-allegorie ontwaren.

Failliet van de Amerikaanse droom

Ook hier verkent Tom Wolfe de thema’s macht, hebzucht, status, hypocrisie en de teloorgang van de Amerikaanse droom, niet meer in Wall Street maar in de vastgoedmarkt van Atlanta. Ook nu weer vinden critici dat het medium film tekortschiet tegenover de originele romans: film ziet veel, maar doorziet weinig.

De bestseller The Bonfire of the Vanities werd een box-office-ramp door een frappante miscasting van Tom Hanks, Melanie Griffith en Bruce Willis. Tom Hanks, de belichaming van de ‘all American’ jongen, is vooral bekend om zijn vertolking van personages die Amerikaanse idealen van goedheid en heldendom belichamen. Waarom nu precies hij de rol van de arrogante, ambitieuze en egoïstische Sherman McCoy vertolkt, blijft een raadsel.

Dat is zeker niet zo voor Charlie Croker, schitterend vertolkt mét ‘southern drawl’-accent door Jeff Daniels, die zowel Charlies arrogantie als diens kwetsbare persoonlijkheid geloofwaardig neerzet. Diane Lane en Lucy Liu leveren ook sterke bijdragen als respectievelijk Crokers ex-vrouw en vriendin.

Scenarist David E. Kelley van Big Little Lies had wel wat meer afleveringen mogen voorzien om Tom Wolfe, de scherpzinnigste chroniqueur van zijn tijd, te verfilmen. Een gemiste kans voor een Succession-opvolger.

Tom Wolfe

A Man in Full: gemiste kans voor een nieuwe ‘Succession’-serie

13 februari. Net binnen: Robert Senelle overleden, onderwees de koning over de ‘Belgische constructie’