Ook al moesten de bioscopen in 2020 in België dankzij (!) Covid-19 bijna een half jaar dicht blijven en werd het Filmfestival afgelast, toch was het hoegenaamd geen karwei om een elftal films te selecteren die er echt toe doen en die elke rechtgeaarde filmliefhebber zou moeten hebben gezien!

Identiteit

Hoofdfiguren uit de meeste geciteerde films willen als individu hun ding kunnen doen. Als een vorm van zelfrespect. Dat vechten komt pas tot rust met het vinden van een identiteit, het waar maken van een droom, het met zichzelf vrede hebben. Of ze worden door de omstandigheden gedwongen hun overlevingsinstinct te ontwikkelen. Hun onschuld of naïviteit evolueert tot zelfredzaamheid, om tenslotte zelf tot wraakengel uit te groeien! Onrecht bestraft zelden zichzelf. Al zou genade er beter op zijn plaats zijn!

De meeste films kregen hier op doorbraak.be een recensie de dag van hun Belgische première. Veel kijkplezier!

BEANPOLE/UNE GRANDE FILLE

Nobelprijswinnaar Svetlana Alexievitch verzamelde de bijzonder pijnlijke, schrijnende (en te weinig bekende) ervaringen van de ruim één miljoen vrouwelijke frontsoldaten van het Rode Leger tijdens WO II in haar werk De oorlog heeft geen vrouwengezicht. Daaruit distilleerde de Russische cineast Kantemir Balagov een machtig verhaal over twee hartsvriendinnen die in het naoorlogse – de eerste herfst na het einde van WO II, in 1945 – en door honger geteisterde Sint-Petersburg de gevolgen van de oorlogsjaren met vallen en opstaan te boven willen komen. Een ode aan de veerkracht van deze jonge vrouwen. Met een interieurfotografie waarvoor men te rade is gegaan bij Hollandse meesters zoals een Vermeer en een Rembrandt.

BABYTEETH

Verfrissende tragikomedie waarin de Australische cineaste Shannon Murphy Mila portretteert, een meisje van zestien dat tot over haar oren verliefd wordt op een jongen met een drugprobleem terwijl ze zelf ook ziek is. Toch doet het meisje er alles aan om met volle teugen van het leven te genieten en het letterlijk en figuurlijk kleur te geven. Gebaseerd op een theaterstuk (maar dat is er niet aan te zien) weet de debuterende de juiste balans te vinden tussen tragiek en humor.

A HIDDEN LIFE

Waargebeurd anti-oorlogsverhaal waarvoor maestro Terrence Malick zich inspireerde op het leven van Franz Jägerstätter, een jonge boer die met vrouw en kinderen woont in Sankt Radegund, een idyllisch dorpje in de Oostenrijkse bergen. Na de Anschluss wordt hij verondersteld dienst te nemen in het leger en het nazi-leger trouw te zweren. Als diepgelovige christen en overtuigde pacifist weigert hij en blijft hij dat weigeren ook al komt hij in de dodencel van een gevangenis terecht. Malick laat deze ultieme, consequente verzetsdaad cultureel-filosofisch en bijzonder lucide becommentariëren. Meesterlijk drama.

HOUSE OF THE HUMMINGBIRD

De introverte Eun-hee is in het Seoul van 1994 amper 14 jaar oud. In het verstikkende Zuid-Koreaanse maatschappijmodel annex onderwijssysteem en gezinsleven poogt het meisje haar uniek tekentalent te laten gedijen en haar eigen weg te gaan. De debuterende cineaste boetseerde haar eenzaam gevecht dankzij haar lerares/studente Chinees tot een heerlijk ontwapenend meisjesportret.

THE PAINTED BIRD

Eigenwijze en toch vrij getrouwe adaptatie van het omstreden boek De geverfde vogel van de Pools-joodse schrijver Jerzy Kosinski. De Tsjechische filmer Vaclav Marhoul filmde in zwart-wit deze gruwelijk mooie parabel over een jongetje van 6 jaar dat alleen in het leven komt te staan en aan een gevaarlijke dooltocht ‘terug naar huis’ moet beginnen. Het jongetje wordt nu eens aanzien voor de duivel, dan weer geëxploiteerd, verstoten, vervolgd, bijna vermoord en misbruikt. In een onbestemd oorlogsgebied evolueert hij van pure onschuld, slachtoffer en ooggetuige tot iemand die gaandeweg – hoewel intussen wel stom geworden – zichzelf weet te redden, tot een kereltje dat zelfs wraak neemt. Goedheid en genade zijn slechts schaars. Tot de jongen uiteindelijk zichzelf en zijn identiteit terugvindt.

CORPUS CHRISTI

Ongemeen boeiende, op ware feiten gebaseerde kroniek van de Poolse filmer Jan Komasa. Hij volgt een jonge delinquent die, pas vrij, zich in een afgelegen dorp uitgeeft voor een katholieke priester en er de plaatselijke pastoor gaat vervangen. Zijn inspirerende woorden maken hem niet alleen populair, maar missen hun heilzame uitwerking niet op de dorpsgemeenschap die met een trauma worstelt.

OFFICIAL SECRETS

Razend spannend politiek docudrama waarvoor de filmmaker Gavin Hood zich liet leiden door het boek The Spy who Tried to Stop a War van Marcia & Thomas Mitchell. En door wat de Britse klokkenluider Katharine Gun overkwam toen zij een geheim memo naar de pers lekte. Daaruit bleek dat de Amerikaanse samen met de Britse geheime dienst op een illegale manier op leden van de VN-Veiligheidsraad druk poogde uit te oefenen om zo steun voor de zeer omstreden invasie in Irak af te dwingen. Een onverkwikkelijk verhaal waarvan de impact amper tot het Europese continent is doorgedrongen. Een onwaarschijnlijke spionagethriller in de beste traditie van het genre met bovendien interessante discussiestof voor een les in persvrijheid.

HONEYLAND

Pittoreske, indringende Noord-Macedonische documentaire van het duo Tamara Kotevska en Ljubomir Stefanov die drie jaar lang in een bergdorpje filmden en zo 400 uur beeldmateriaal verzamelden. Een vrouw leeft er samen met haar stokoude, blinde moeder in harmonie met de natuur en met haar wilde bijen waarvan ze de honing op de plaatselijke markt gaat verkopen. Tot er een druk Turks gezin in de buurt komt wonen dat de honing gaat exploiteren en de natuur uitput. Een innig mooie fabel over liefde, hebzucht en duurzaamheid.

DER FALL COLLINI

Historische puzzelfilm die de Duitse cineast Marco Kreuzpaintner puurde uit de gelijknamige roman van Ferdinand von Schirach. Hij laat zijn film beginnen met een brutale moord op een oude man, een grootindustrieel. De dader – die weigert te spreken – krijgt een jonge advocaat toegewezen die in het verleden van dader en slachtoffer begint te spitten. Dat brengt hem tot in Italië tijdens WO II, wat dan weer aanleiding geeft tot een intrigerend rechtbankdrama.

1917

Virtuoze oorlogsfilm van Sam Mendes waarin twee naïeve Britse soldaten op het hoogtepunt van de Groote Oorlog in 1917 op oorlogspad worden gestuurd met een onmogelijke missie. In een race tegen de tijd moeten zij dwars door vijandelijk gebied een boodschap afleveren aan een compagnie onder wie de eigen broer van een van hen. Mendes laat het tweetal door een camera op de voet volgen ‘in real time’ – in one take (of toch zo ongeveer) – en heeft met het oog op deze avontuurlijke dodenrit stof gehaald bij de verhalen van zijn grootvader. Een huzarenstuk in alle opzichten.

RICHARD JEWELL

Verbijsterend drama en eveneens waar gebeurd, een kolfje naar de hand van acteur-regisseur, good old Clint Eastwood, 90 jaar jong intussen. Al van in het begin voel je sympathie van de maker voor Richard Jewell, de veiligheidsagent die in de zomer van 1996 tijdens de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Atlanta een achtergelaten rugzak vol explosieven ontdekt. Hij is de held van de dag tot hij plotseling door de media wordt aanzien als de dader: ‘Hij zou zichzelf op deze manier in de belangstelling hebben gebracht!’ De brave man, nog slechts gesteund door zijn moeder, gaat vervolgens door een hel, van hero tot nog minder dan zero! Een reflectie over de mythe van de Amerikaanse held.

Václav Marhoul

De elf beste films van 2020

The Painted Bird