De coronamaatregelen zijn streng en dienen onverminderd gehandhaafd, wie zal dat betwisten. Toch hangen er wat losse eindjes aan het pakket do’s en don’ts, en die gaan, hoe kan het anders, over de liefde. Zoals het Covid-19-virus maar aan één ding denkt, namelijk zich reproduceren, is ook heel ons biologisch systeem gericht op voortplanting, ook al hebben we daar middeltjes tegen gevonden. Dus blijft het bloed kruipen waar het niet lopen kan.

Helaas: mag niet, verboden liefde, de ophokplicht geldt. Al is de overheidscommunicatie dubieus, omdat de verantwoordelijken uiteraard zelf ook hormonaal gestuurd worden. Voor Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) mogen niet-samenwonende geliefden elkaar ontmoeten. Maar niet te ver, niet ‘aan de andere kant van het land’. Hoe ver dan? Jan Jambon, sinds een jaar gescheiden en op vrijersvoeten, zwijgt wijselijk.

Over dan maar naar het Crisiscentrum. Woordvoerder Yves Stevens nuanceert over het soort relaties die gepermitteerd zijn: ‘serieuze’ contacten, tussen mensen die elkaar al jaren kennen, moeten mogen kunnen, maar geen verliefd pubergedoe alstublieft. Dat is nochtans een tegennatuurlijk standpunt, want bij een koppel dat elkaar al tien jaar kent is de urgentie veel lager dan bij de puberale hitte. Viroloog-staatshoofd Marc Van Ranst is duidelijker: liefde is een niet-essentiële verplaatsing. Maar ook hij schijnt een oogje te willen dichtknijpen voor ‘partners die al jaren een vaste relatie hebben’. En dus voor alle duidelijkheid niet onder één dak wonen. Hoe die vastigheid zal bepaald worden, het is een raadsel, laat de politieman zijn neus maar gebruiken. En wat met getrouwden die er een geheime liefde op nahouden?

Verboden liefde

Publiek domein

Tristan en Isolde in een Wagneriaans decor (August Spieß, 1881)

Deze tegenstelling tussen de ‘volwassen’, toegelaten liefde die bijna een routine wordt, en de verboden, passionele ‘jonge’ hartstocht is opmerkelijk en enigszins puriteins. Pubers beleven de liefde op een manier die niet te vergelijken valt met de rijpere ‘relatie’ die sociaal aanvaardbaar is. Het zijn pure hormonenbommen die geen boodschap hebben aan een oproep tot ‘gezond verstand’. Ik wil daarbij nog aanstippen dat het covid-19 zelf als een afrodisiacum werkt, gezien net het verbod het appetijt verhoogt.

In de ware liefde is namelijk alles ‘essentieel’. En met ‘jong’ bedoel ik niet strikt de leeftijd maar de intensiteit. Onlangs hield de politie in Bilzen een vrouw van dertig uit Lanaken tegen, op weg naar haar minnaar in Hoeselt. Dat is 15km en helemaal niet ‘de andere kant van het land’. Desalniettemin: geen essentiële verplaatsing en 250 euro boete. Waarom zei ze toch niet gewoon dat ze op weg was naar de supermarkt?

Dan pakken Karsten en Inga het sluwer aan, zie foto bovenaan. Hij Duitser, zij Deense, ontmoeten elkaar dagelijks aan de gesloten grens voor een kop koffie of iets sterkers. Geen dag kunnen ze zonder. Pas op: het gaat hier om krasse tachtigers die zich als tieners gedragen. Fenomenaal. Raken ze elkaar ook maar aan, dan staat de Polizei klaar om ze op te pakken. Vroeger moest je voor zoiets naar het theater of de opera.

Zo komen we bij de kunst aller kunsten en het groot Wagneriaans liefdesdrama. In het tweede bedrijf van Tristan en Isolde doen beiden een niet-essentiële verplaatsing naar het bos, omdat de liefdesdrank hen zwaar te pakken heeft. Uiteraard worden ze daar betrapt door een zekere Melot die vandaag Marc Van Ranst kon heten, en zegevieren de moraal en de hygiëne. Isolde was namelijk uitgehuwelijkt aan koning Marke en werd niet verondersteld om te dollen met een niet-vaste partner. Onnodig te zeggen dat zowat iedereen dood gaat op het einde.

Corona-Verona

Uwe Hermann

Het originele balkon van Julia in Verona

Dat brengt ons naadloos bij het volgende koppel, Romeo en Julia. Weer gaat het over een verboden liefde, dit keer omwille van twee vijandige families. Belangrijk: Shakespeare voert de twee geliefden op als prille pubers, Julia zou net geen 14 jaar oud zijn. In de beroemde balkonscène geeft de auteur duidelijk een hint dat social distancing gepast is, maar daarna wordt er stevig van bil gegaan in de coulissen. Het ‘drama’ van Shakespeare zit overigens boordevol seksuele allusies en pikante humor. Noteer dat het balkon van een vrouw ook de bijnaam is voor haar boezem. Dat het originele verhaal van Italiaanse makelij is en zich in Verona afspeelt, — een stad die vandaag pal in het middelpunt van de corona-epidemie ligt — geeft er ook een speciale dimensie aan.

Ik besluit waarmee ik begon: 1) De kracht van liefde en begeerte is minstens zo meedogenloos als het coronavirus 2) De onenigheid binnen het federale Crisiscentrum leidt tot een Byzantijnse discussie tussen mensen met elk een eigen privé-leven en 3) De ratio alias het gezond verstand begint op de duur te zoeken naar uitwegen, excuses en alibi’s, zo zitten we nu eenmaal in elkaar. Ondanks alle pogingen om ons in de virtuele realiteit op te sluiten, van videochats tot cyberseks, is het verlangen naar the real thing ontembaar.

En het is dan nog lente. Als dit nog lang duurt voorzie ik opstanden bij de jeugd, omwille van lockdown-maatregelen die vooral bejaarden moeten beschermen. Ze komen toch samen, ik weet het heel zeker, Romeo en Julia laten zich niet opsluiten. Beter is dat jongeren immuniteit kweken, geïsoleerd van de ouderen die al dan niet onder een zuurstofkap terecht komen.

De afplattende curve waar we zo naar snakken als een hondje dat een koekje wil voor goed gedrag, geeft gelukkig ook nog een ander vooruitzicht: de dag dat het crisiscentrum de pandemie officieel voor beëindigd verklaart, wordt er een van wilde feesten, losbandig gedrag, algemene puberale excessen en de meest on-essentiële verplaatsingen. Bevrijdingsfeesten dus, waarin maanden van onthouding en isolement worden ingehaald. Oeps, maar neen, nu al weten de virologen dat het covid-19 ‘een blijvertje’ wordt en dat feesten met veel volk uit onze cultuur moeten. In de eerste plaats het carnaval, dat Limburg, waar het later plaats vindt dan in Aalst, tot fatale besmettingshaard maakte. Ik ken mensen die om die afschaffing niet rouwig zullen zijn.

Yves Stevens

Love is not tourism

‘Ik was zestien toen het virus uitbrak’