Bauwens en Maddens: ‘Opkomst N-VA heeft voor grotere communautaire polarisering gezorgd’

Twintig jaar na de oprichting van de N-VA is het politieke landschap sterk veranderd. In deze aflevering van Doorbraak Radio gaan Pieter Bauwens en Bart Maddens dieper in op de twintigste verjaardag van de grootste partij van het land en hoe sterk hun invloed is op de Vlaamse en Belgische politiek.

Twintig jaar N-VA

N-VA heeft de afgelopen twintig jaar een indrukwekkend parcours afgelegd. De Partij heeft het Vlaamse politieke landschap doen kantelen en heeft er een vaste plek verworven, zegt Bauwens. ‘Ze zijn erin geslaagd hun stempel op de politiek te drukken.’ Niemand zag een grote toekomst weggelegd voor de N-VA maar door het politieke talent van Bart De Wever en enkele andere kopstukken is de partij niet meer weg te denken. Door het Vlaamse partijsysteem revolutionair te veranderen heeft N-VA ook het Belgische systeem veranderd, zegt Maddens. De drie traditionele partijen, die ook aan de overkant van de taalgrens vertegenwoordigd zijn, hielden het Belgische systeem in stand. ‘N-VA, die de grootste partij in Vlaanderen is geworden zonder een tegenhanger in Wallonië te hebben, heeft de band tussen de twee partijsystemen doorbroken.’

De opkomst van N-VA heeft wel voor een grote communautaire polarisering gezorgd binnen Vlaanderen, zegt Maddens. Bovendien was de Volksunie altijd kleiner dan N-VA maar werd er institutioneel gezien wel meer gerealiseerd. ‘Voor de Volksunie was het ook makkelijker om communautair gezien zaken te realiseren doordat er een breder draagvlak was voor meer Vlaamse autonomie.’ Een consensus vinden over welke richting een nieuwe staatshervorming uit moet is door de jaren heen steeds moeilijker geworden, benadrukt Bauwens. Ook binnen de N-VA zelf zijn hier meerdere ideeën over.

De rol van CD&V

De afgelopen decennia is ook de rol van CD&V in het politieke landschap sterk veranderd, vinden Maddens en Bauwens. De meeste partijen evolueren weg van het centrum, wat de democratie boeiender maakt en de kiezers voor een duidelijke keuze plaatst, maar ook minder ruimte biedt aan een centrumpartij zoals CD&V. ‘De partij is gedoemd om te verdwijnen.’ De vele CD&V-burgemeesters en de sterke lokale verankering van de partij heeft de opgang van de N-VA niet kunnen ondermijnen.

Een grotere Vlaamse bewustwording?

Er werd lang gedacht dat de opgang van N-VA hand in hand zou gaan met de neergang van Vlaams Belang maar de afgelopen verkiezingen hebben aangetoond dat dit niet zo is. N-VA is onder druk van Vlaams Belang juist meer naar het midden opgeschoven, zegt Bauwens. Is de Vlaamse bewustwording door de jaren heen dan groter geworden? Die vraag valt moeilijk te beantwoorden. Bovendien stemt niet iedereen met dezelfde overtuiging op N-VA. Niet alle kiezers van N-VA zijn uitgesproken voor meer Vlaamse autonomie. De idee dat de huidige Belgische constructie niet werkt is wel meer doorgesijpeld in de publieke opinie, vindt Maddens. ‘De grote onverschilligheid tegenover België is zowel een verdienste van N-VA als van Vlaams Belang.’

Als Bart De Wever de architect wil worden van de Vlaamse autonomie dan is 2024 zijn laatste kans, vindt Maddens. Zijn voorzitterschap kan niet eindeloos verlengd worden. Indien het de Vlaamsgezinde partijen in 2024 niet lukt om grote hervormingen door te voeren dan zal het bovendien eerder de richting uitgaan van een grote Belgische restauratie, denkt Maddens. ‘De 200^ste verjaardag van België in 2030 dient dan als orgelpunt.’

Het coronabeleid

Een onderwerp dat nog steeds op de voorgrond speelt is het coronabeleid. De meningen, zowel in de politiek als in de publieke opinie, lijken steeds meer verdeeld. Het beleid waar we nu naartoe evolueren is eigenlijk het slecht mogelijke beleid, vindt Maddens. ‘Vaccinatie is niet verplicht maar er worden wel allerlei maatregelen genomen zodat zoveel mogelijk mensen zich laten vaccineren.’ Dat beleid is verwerpelijk, benadrukt Maddens. De vrijheid om niet voor vaccinatie te kiezen bestaat enkel op papier want kiezen voor de vrijheid om geen vaccin te nemen betekent in de praktijk het opgeven van andere vrijheden. ‘De enige rationele keuze is uiteraard om voor een vaccin te kiezen maar het weigeren van een vaccin is wel een recht dat gerespecteerd moet worden.’

Auteur artikel: Rani De Leeneer