Bert Wollants: ‘Vervuiling en subsidiëring gascentrales komen in ieders energiefactuur’

Energie is momenteel een veel besproken onderwerp in de Vlaamse media. We zien de energieprijzen die de pan uit swingen, internationale conferenties met ontelbare beloftes hieromtrent en een steekspel tussen de verschillende regeringen in dit land. In deze aflevering van Doorbraak Radio gaat Bert Wollants, lid van de federale Kamer voor de N-VA, dieper in op dit beleidsdomein. Hij is specialist in alles wat betreft energie en blijft hierover maar al te graag op nagels kloppen in de Kamer. Daarin volgt hij als oppositielid zeer nauw op wat de Vivaldiregering hieromtrent voor ons allemaal gepland heeft.

Sluiting van de kerncentrales

Een eerste belangrijke zaak is de sluiting van de kerncentrales waarover eind november een beslissing zou vallen. ‘Het is een heel moeilijke zaak om ze te sluiten omdat je vandaag eigenlijk niet zeker bent op welke manier dat we onze elektriciteit dan zouden produceren.’ Dat is de vraag, zegt Wollant, willen we dat risico we nemen. ‘Nu willen ze de kerncentrales sluiten en pas een oplossing daarvoor voorzien het jaar nadien.’ Dat geeft me niet al te veel vertrouwen of dat wel goed komt, aldus Wollants. De energievoorziening komt op deze manier zeker in het gedrang voor ons als consument

Is deze sluiting dan wat de mensen in Vlaanderen zouden willen? Want vandaag leveren kerncentrales koolstofvrije energie aan een relatief lage prijs. ‘Die willen ze dan vervangen met gascentrales die moeten gesubsidieerd worden en die dan ook nog eens CO2 uitstoten.’ Op hetzelfde moment leggen diezelfde federale ministers dure verklaringen af over het klimaat op COP26 in Glasgow. ‘Dan vraag je je wel af, wat willen we hier nu mee en waarom zouden we dit doen.’

Milieuvriendelijke energie

Flexibiliteit is zeker nodig wanneer we over het gebruik van hernieuwbare en milieuvriendelijke energie spreken. Maar het blijkt wel dat die gascentrales toch geen milieuvriendelijke oplossing zouden zijn. Dat is nu net het grote probleem volgens Wollants. ‘De voorstanders daarvan die dus tegen kernenergie zijn zeggen dat deze centrales enkel zouden draaien wanneer het echt nodig is.’ Maar in realiteit zouden die gascentrales zeker de eerste jaren bijna volcontinu draaien. Willen we hier nu mee vooruit en welk probleem lossen we hiermee op? Daarom wil Wollants de kwestie herformuleren naar een puur politieke kwestie. Die partijen daarachter willen volgens hem absoluut de oude belofte aan hun kiezers om de kerncentrales te sluiten vervullen. Wat men er dan voor in de plaats krijgt. ‘Ik vrees dat diezelfde kiezers daar niet zo blij mee zijn.’

De gascentrales in kwestie zouden ook geld ontvangen van de overheid wanneer ze juist niet draaien. Er is net een veiling georganiseerd om capaciteit te verkopen in de vorm van gascentrales. Dat wil zeggen dat een centrale altijd geld zou krijgen wanneer ze niet draait om beschikbaar te zijn in de voorziene capaciteit, zegt Wollants. ‘Voor zo een grote gascentrale sprak men over bedragen tot 60 miljoen euro per jaar puur om er te zijn.’ Daarnaast verkopen deze centrales en hun beheerders hun stroom nog altijd. ‘Dat maakt dat bepaalde installaties naast hun gewone winsten elk jaar ook nog eens een forse vergoeding zullen ontvangen.’ Tot zover zelfs dat ze meer zouden ontvangen dan wat de centrale heeft gekost, zegt Wollants. ‘Daar zijn toch heel wat vragen bij te stellen.’

Groene energie

Groene energie was de bedoeling maar dit lijkt toch een enorme meerkost te worden wat door de bevoegde minister niet is gezegd. ‘Op dit moment is dat absoluut zeker zo.’ Wanneer er een groot aanbod is aan zonne- en windenergie, zijn de prijzen daarvoor relatief laag. Een probleem is er wanneer er geen groot aanbod is van deze energiesoorten wat in de natuur vaak voorkomt. ‘Dan zien we onmiddellijk hoe die prijzen in de markt omhoog schieten omdat er dan andere technologieën moeten gebruikt worden om dat goed te maken.’ Dat maakt het duur, zegt Wollants, die alternatieven om het verschil dicht te rijden. ‘Dan is er de vraag of die gascentrales wel een goed alternatief zijn.’ Er is enerzijds de vervuiling die in tijden van klimaatcrisis zeker discutabel is. Dan komt er nog bij dat deze centrales gesubsidieerd worden en de kosten van de vervuiling voor de maatschappij. ‘Beiden zullen rechtstreeks worden doorgerekend in de elektriciteitsprijs van de consument.’

Op internationale conferenties discussieert de regering mee om de uitstoot drastisch te verlagen maar tegelijk neemt ze een beslissing die deze uitstoot weer de lucht inpompt. ‘Dat betekent dat er op heel wat andere gebieden zal moeten bespaard worden wat zeer tegenstrijdig is in dit verhaal.’ In Glasgow verklaarde minister Khattabi van Ecolo dat de steun voor fossiele energie moet worden afgebouwd. Op exact hetzelfde moment zegt haar collega in de regering dat we honderden miljoenen euro’s moeten spenderen aan fossiele energie. ‘Ja je kan die twee toch heel moeilijk samennemen.’

Redacteur: Pieter-Jan Volkaert