Kathleen Depoorter: ‘Volksgezondheid is precisiewerk en dat mis ik in de beleidsnota’

In precoronatijden was iedereen in de gezondheidszorg het erover eens dat er belangrijke hervormingen nodig zijn. Deze konden toen al niet te lang meer wachten. Tijdens deze coronacrisis werd het nog duidelijker dat er wel wat schort binnen de bevoegde departementen en hun onderlinge samenhang. Kersvers federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke gaf hierover vorige week zijn beleidsnota. In deze aflevering van Doorbraak Radio gaat Kathleen Depoorter, Kamerlid voor N-VA en apotheker, dieper in op deze beleidsnota en haar inhoud.

Geen communautair luik

In de eerste plaats was Depoorter ontgoocheld dat de nota helemaal geen communautair luik bevat. ‘De Vlaming heeft nog nooit zo Vlaams-nationalistisch gestemd en daar is absoluut geen rekening mee gehouden.’ Het is nochtans nodig om te communautariseren, zegt Depoorter. In Vlaanderen is er meer een traditie binnen de eerstelijnszorg dan in Wallonië. Men wilt deze eerstelijnszorg over heel België versterken. Maar het is een ander startpunt voor de verschillende regio’s, zegt Depoorter.

De N-VA voorzag in zijn akkoord met de PS een splitsing van de budgetten voor gezondheidszorg. ‘Dan hadden we een beleid op maat kunnen vormen in elke regio.’ Door de verschillende tradities en gewoonten was dit nodig volgens hen. Dit zou onder andere meer integratie van de eerstelijnszorg betekenen in Vlaanderen. Nu moet Wallonië die inhaalbeweging maken vooraleer we in Vlaanderen kunnen beginnen met het versterken van deze lijn, zegt Depoorter. ‘Bij een splitsing hadden we toch wel een zeer gericht gezondheidsbeleid kunnen voeren.’ Nu moet de federale minister met één Vlaamse en zes Franstalige evenknieën een gemeenschappelijk beleid proberen vormen.

De patiënt ontbreekt

De beleidsnota blinkt enerzijds vooral uit in vaagheid, zegt Depoorter, en anderzijds in ambitie waarvan je zegt, waar willen ze nu heen? ‘Volksgezondheid is precisiewerk en innovatief werk en dat mis ik echt wel in de nota.’ Als laatste en belangrijkste mist Depoorter vooral de focus op de patiënt. Als we gaan kijken naar dit beleid, dan kunnen we dat vanuit de overheid, de zorgverstrekkers of vanuit de visie van de patiënt doen. In een modern gezondheidszorgbeleid moet dat juist veel meer vanuit de patiënt, zegt Depoorter.

‘Je kan als overheid voor veel middelen en voorzieningen zorgen, uiteindelijk moet je die patiënt mee krijgen in het verhaal.’ We moeten kijken naar zijn noden, naar de doelstellingen en naar hoe we de patiënt meer kunnen betrekken, zegt Depoorter. Zorgverstrekkers moeten de middelen hebben om met patiënten hun gezondheidsdossier te kunnen bekijken. ‘Dat is iets wat hier heel erg mist.’

Gezondheidsgeletterdheid en interculturele verschillen

Er staat één zinnetje in de beleidsnota over de patiënt. Met name over zijn gezondheidsgeletterdheid. Dat verwijst naar het feit dat de patiënt zich meer bewust moet worden van zijn of haar gezondheidszorg. ‘Patiënten begrijpen vaak niet goed wat de status van hun gezondheid eigenlijk is en waar het naartoe gaat.’ Het is als zorgverstrekker al heel moeilijk om te weten op welke structuren je allemaal beroep kan doen, zegt Depoorter. Als patiënt is het dan nog eens zo moeilijk. Op dit begrip zal volgens de beleidsnota meer gefocust worden.

Interculturele verschillen zijn ook een bepalende factor voor die gezondheidsongeletterdheid. ‘Het is niet evident als je geen Nederlands kan om je weg te vinden in het Vlaamse gezondheidssysteem.’ Dat is zoals bij vele zaken, zegt Depoorter. Interculturele verschillen starten bij de taalkennis. Binnen de gezondheidszorg worden op dat vlak wel inspanningen gedaan. Bijvoorbeeld met interculturele bemiddelaars. ‘Maar wanneer de basis er gewoon niet is — het kennen van de taal van je streek — wordt alles een beetje moeilijker.’ Hoe ga je dan bijvoorbeeld de coronamaatregelen begrijpen, zegt Depoorter.

Grote budgetstijging

Er wordt rekening gehouden met een stijging van de uitgaven. De groeinorm wordt opgetrokken van 1,5% naar 2,5%. Wat dus een pak meer is. ‘Premies aan het zorgpersoneel horen daar ook bij. Maar deze zijn niet structureel en dus zeer kortzichtig.’ Die structurele aanpak is veel belangrijker om mee mensen aan het bed van de zieke te krijgen, zegt Depoorter. ‘De regering klopt zich op de borst voor de extra uitgaven. Maar deze waren net als andere maatregelen al beslist in het parlement.’

Er zou meer instroom komen in de zorg met een betere en eerlijkere verloning, zegt Depoorter. Bovendien wordt er gefocust op meer opleidingen om de juiste classificaties te verkrijgen bij het zorgpersoneel. Er was al een besparing op de geneesmiddelensector ingeschreven. De regering doet daar nog een extra besparing bij, zegt Depoorter. ‘Dat zal veeleer met de kaasschaaf zijn dan een gerichte, functionele besparing.’ Ze moeten eerder naar efficiëntiewinsten zoeken in het medicatiebeleid. Zoals betere opvolging van de therapietrouw, zegt Depoorter. Maar haar grootste bezorgdheid blijft het motiveren van het zorgpersoneel. ‘De laatste maanden is er in de ziekenhuizen en woonzorgcentra wel enorm veel van hen gevraagd. En dat verdient een duidelijk beleid.’

Redacteur: Pieter-Jan Volkaert

Beluister ook onze andere podcasts: