Peter De Roover: ‘Geen overheidstaak om op te treden tegen haatspraak’

Iedereen is het ermee eens dat de vrije meningsuiting een basisconcept is in onze samenleving. Zijn er grenzen? In deze aflevering van Doorbraak Radio geeft Peter De Roover, voorzitter van de N-VA-kamerfractie, zijn analyse.

De vrije meningsuiting is één van de pilaren in onze samenleving, zegt De Roover. ‘In onze driftige sociale mediawereld is er soms wel wat meer nood aan nadenken alvorens te spreken, maar op het ogenblik dat iemand een mening heeft opgebouwd, dan hoort hij die op tafel te gooien.’ Wie zijn mening openbaarmaakt, moet natuurlijk ook klaar staan voor reacties. Een vrij debat kan niet beperkt worden door te zeggen dat je je beledigd voelt. Doorheen de geschiedenis zijn er heel wat voorbeelden van meningen die op zere tenen getrapt hebben, maar waarna bleek dat deze opinies toch niet zo verkeerd waren, benadrukt De Roover. Er is geen weegschaal voor wat wel en niet mag gezegd worden. ‘De vrije meningsuiting blijft het uitgangspunt in onze Westerse democratie.’

De grens voor beperkingen

Het belang van de vrije meningsuiting betekent niet dat er geen grens is. Zoals ieder recht, moet er een afweging worden gemaakt ten opzichte van andere rechten, benadrukt De Roover. ‘Oproepen tot geweld is bijvoorbeeld een grens, al was dat doorheen de geschiedenis niet altijd het geval.’ Het is een conservatief standpunt om te zeggen dat er geen geweld gebruikt mag worden om de bestaande orde omver te werpen. In onze samenleving zijn er ondertussen immers andere middelen om het beleid van koers te wijzigen, dan het gebruik van geweld.

Mag een imam tijdens het vrijdaggebed verkondigen dat homoseksuelen zondig leven? Volgens De Roover moet dat kunnen, zonder op te roepen tot geweld. Wel moet er debat gevoerd worden over hoe we omgaan met steunbetuigingen aan terreur of initiatieven om onze democratie te veranderen. ‘Dan gaat het niet meer over de vrije meningsuiting maar over de bescherming van ons democratisch stelsel.’

De anti-discriminatiewetten, een brug te ver?

Voor De Roover is aanzetten tot geweld de absolute grens van de vrije meningsuiting. De vage anti-discriminatiewetten die spreken over aanzetten tot haat gaan wel een brug te ver. Haat is immers een gevoel en is niet strafbaar, maar aanzetten tot haat en dus tot iets dat op zich niet strafbaar is, is dat plots wel. Dat leidt tot problemen. Uitlatingen van haat los je niet op door deze te verbieden. ‘Die gedachtenwereld is er nu eenmaal en als samenleving moeten we deze niet verstoppen maar daar antwoorden op bieden.’

Het spandoek van Voorpost ‘Stop islamisering’ moet volgens De Roover kunnen. Dat zou tot een debat moeten leiden. ‘Door het verbieden van dat spandoek geraken we geen stap verder.’ De veroordeling van Jeff Hoeyberghs is echter een ander voorbeeld, omdat in dat vonnis meerdere elementen aanwezig waren, zegt De Roover. ‘Er waren indicaties dat er wel opgeroepen werd tot geweld.’ De Roover sluit niet uit dat Hoeyberghs de grens van de vrije meningsuiting wel degelijk overschreden heeft. Maar zijn mening over vrouwen, zonder op te roepen tot geweld, zouden wel binnen de vrije meningsuiting moeten vallen. De Roover is geen voorstander van haatspraak, maar hij vindt niet dat het aan de overheid is om hierin op te treden. ‘De samenleving moet optreden tegen haatspraak, maar het is niet aan de overheid om pastoor te spelen.’

De impact van Big Tech-bedrijven

De invloed die sociale media, zoals Facebook en Twitter, hebben op het filteren van bepaalde meningen staat de afgelopen tijd onder discussie. De Digital Service Act, een verordening die de Europese Unie momenteel aan het uitwerken is, zet bedrijven zelfs aan om aan censuur te doen. De logica in de nieuwe verordening is dat sociale media kunnen bestraft worden wanneer ze bepaalde content niet van hun kanalen halen. De overheid zet bedrijven dus aan om aan censuur te doen, zegt De Roover. ‘Hierdoor ontstaat er een samenwerking tussen overheden en Big Tech-bedrijven die optreden als rechter.’

Redacteur artikel: Rani De Leeneer