Het daghet inden Oosten

Frans Vandenbosch is niet de eerste de beste als het op China aankomt. Sinds 2008 woonde en werkte hij in de automobielindustrie in China, waar hij zich bekwaamde in de Chinese taal en cultuur. De auteur kent dus iets van China – in tegenstelling tot vele bezoekende journalisten – en is niet verlegen om wat controversiële ideeën mee te geven.

‘Zakelijk China, scherp in beeld gebracht’ is een mengeling geworden van een feitencollectie en een meningenboek. In 27 hoofdstukken behandelt de auteur zowat alle aspecten van het ‘Chinese leven’ met veel cijfers, anekdotes, voorbeelden en meningen. Culinair, godsdienst, taal, nieuwjaar, communisme, censuur, Tibet, Trump, Brexit, zakendoen, uitvindingen,… één na één passeren ze allemaal de revue. Allemaal uitermate herkenbaar voor wie in China gewoond of gewerkt heeft, maar dikwijls verrassend voor wie China alleen van de televisie kent.

Tibet en Brexit

Mainstream kan je het boek niet noemen: de auteur is onder de indruk van China en duidelijk niet onder de indruk van Westerse politici en journalisten die – zonder veel van het land te kennen – de bekende clichés voortkauwen. De auteur schuwt daarbij de controversie niet. In Tibet wordt door de Chinezen zwaar geïnvesteerd en wat persvrijheid betreft, heeft ook België nogal wat lessen te leren. Chinezen zijn statistisch gezien een stuk slimmer dan Vlamingen en Brexit geeft de Britten eindelijk de kans om de kansen te grijpen die de Chinezen hen bieden. Iets wat Vlaanderen ook dringend zou moeten leren. Aan feiten, anekdotes en meningen geen tekort in dit boek.

Verloren continent

China kijkt nogal neerbuigend naar Europa, het ‘verloren continent’, dat onvermijdelijk op de terugweg is en zijn rol in de wereld uitgespeeld ziet. Misschien niet helemaal onterecht: China heeft een efficiënte overheid, een uitstekende infrastructuur, weinig immigratieproblemen, een verstandige en hardwerkende bevolking, een lage kost voor sociale zekerheid, veel geld, interesse voor technologie en een enorm vertrouwen in de toekomst. En daarmee kunnen ze de problemen veel beter de baas dan de Europese landen, die moeten ‘pompen of verzuipen’.

Het boek vormt daarom wat welkom tegengewicht voor de vele ‘politiek correcte’ boeken over China die in de boekwinkels opduiken. Toch blijft de lezer een tikkeltje op zijn honger zitten. Wat kunnen wij doen om met dat China-gegeven ons voordeel te doen? Afgezien van het ophouden met het debiteren van clichés, krijgen we niet de antwoorden en voorstellen waar je op zou kunnen hopen. 

Maar misschien is dat wel voor een volgend boek.