Het gesluierde leven van een tienermeisje in Iran: Shohreh Feshtali

Shohreh Feshtali (1970) vluchtte in 1993 vanuit Iran naar Nederland. Zij leefde dus de eerste negen jaar onder het bewind van de sjah (tot 1979). De volgende veertien jaar onder het bewind dat Ayatollah Khomeini introduceerde. Dat wil zeggen: een theocratisch schrikbewind. In Nederland bouwde zij vanaf 1993, toen zij 23 was dus, een nieuw bestaan op. Onlangs verscheen haar autobiografische roman die tevens haar debuut is. De roman behandelt de jaren die zij leefde onder het bewind van de islamisten.

Aanpassing aan het regiem

Feshtali’s Gesluierde jaren: verloren vrijheid – verborgen liefde geeft een prachtig portret van het leven onder de theocratische dictatuur die in Iran in 1979 gevestigd werd en die tot op de dag van vandaag weet stand te houden. Het gaat over een tienermeisje, Shohreh, de schrijfster zelf dus, dat probeert haar leven te leiden zonder zich aan te passen aan de nieuwe onmogelijke eisen van een vrouwvijandig regiem.

Zij ontwikkelt daarmee ook een enigszins stroeve relatie met haar ouders die tot meer aanpassing geneigd zijn. Haar vader, hoewel geen islamist, bekleedt een belangrijke bestuurlijke positie waardoor hij zijn gezin redelijk kan beschermen tegenover de islamisten. Maar toch blijft het leven voor iedereen een hel.

Wreedheid jegens dat wat het leven waard maakt

Uit het boek van Feshtali komt, gaande het verhaal, een beeld naar voren van de ongelooflijke wreedheid van de huidige Iraanse machthebbers. Maar het geeft ook een portret van hun rare extreem-puriteinse opvattingen die elk normaal contact tussen jongens en meisjes onmogelijk maakt. Dat laatste zou men als het hoofdthema van het boek kunnen identificeren.
In 50 korte hoofdstukken vertelt Feshtali het verhaal van de jonge Shohreh. Dat wil zeggen over haar contacten met jongens, haar liefdes en de frustraties die zij oploopt in een cultuur waar alles wat het leven het leven waard maakt (liefde, menselijk contact, vriendschap) verboden is.

Maar dan blijkt, in dit spannend geschreven verhaal, aan het einde van het boek nóg een thema op te duiken. De Grote Leidsman voor de islamisten, hun God, blijkt ook Zélf direct in deze wereld in te grijpen met een daad van vernietiging. Hij bewijst daarmee een voorbeeld te zijn voor diegenen die in Zijn naam regeren. Feshtali’s Gesluierde Jaren is daarom niet alleen een getuigenis van de wreedheid van de Iraanse mollah’s, maar ook van de grote Grote Roerganger zelf.