Wat een land: dwaasheid en hoop in de Wetstraat

Noël Slangen duikt in Wat een land diep in de politieke malaise van België en schetst een scherpzinnig beeld van de uitdagingen waarmee onze samenleving en haar leiders worden geconfronteerd. Nu de gemeenteraadsverkiezingen op handen zijn, is zijn werk relevanter dan ooit.

De Belgen zijn ontevreden, schrijft Slangen. Hij stelt vast dat veel burgers vinden dat zowel de staat van ons land als de politici die het besturen tekortschieten. Belastingen zijn er immers in overvloed, resultaten en verantwoordelijkheid bij zij die beslissen niet.

Centrumpartijen in moeilijkheden

Zulke beschuldigingen kan uiteraard eender wie uiten en zijn daarom niet altijd gegrond, maar Slangen is de eerste de beste niet. Hij werkte jaren als communicatieadviseur voor de overheid, politieke partijen en internationale bedrijven.

Intussen schrijft hij regelmatig columns voor Het Laatste Nieuws en Het Belang van Limburg en onderwijst hij studenten als gastdocent aan verschillende universiteiten. De man kent de klappen van de zweep.

Sinds de eeuwenwisseling zijn het vooral de centrumpartijen die voor stemmen moeten vechten, schrijft Slangen. De secularisering en het veranderende partijbeleid deden CD&V de das om en ook Open VLD belandde bij de verkiezingen van 9 juni in moeilijkheden. Verdeeldheid binnen de partij deed de liberalen naast de zetels grijpen waarop zo hard werd gehoopt.

Voor de socialisten is dat anders: de plotse terugkeer van stemmenkanon Conner Rousseau redde Vooruit nog net van een diepe val in de afgrond. Toch zijn ze volgens Slangen vervreemd geraakt van de arbeidersklasse, die ze beweren te vertegenwoordigen. De socialist lijkt niet langer de ‘man van het volk’ te zijn, hij die strijdt voor gelijkheid en solidariteit.

Extremen schieten vooruit

Intussen schieten de extremen vooruit. Eerst in de peilingen, later in de media en intussen ook in de stemresultaten. Vlaams Belang boekte stevige vooruitgang — hoewel misschien niet zoveel als gehoopt was — en ook PVDA mocht bij de afgelopen verkiezingen een positief resultaat optekenen.

‘Een politieke impasse’, noemt Slangen die situatie, die niet te negeren valt, maar volgens hem niet kan worden opgelost met Vlaamse onafhankelijkheid. Daarvoor doet de Vlaamse regering het immers ook niet goed genoeg en zij die ervoor stemmen worden aangespoord door emotie, niet door logica, vindt hij.

Stevige hervormingen daarentegen, waarbij verschillende bevoegdheden worden herbekeken, en een herfederalisering kunnen wel soelaas brengen. Rekening houdend met alle belangen van de verschillende landsdelen weliswaar.

Nog verder

Noël Slangen gaat in Wat een land op zoek naar de knoop in het weefwerk van ons land. Hij vraagt zich af hoe het zover kon komen en bekijkt van dichtbij waar wij als burgers en samen met onze leiders vandaag staan. Van het kiessysteem over de regelneverij tot de ministeriële kabinetten: niets ontsnapt aan zijn aandacht.

Dat doet de ex-communicatieadviseur niet zonder kritische noot. Politici richten zich vandaag te weinig op beloftes die financieel haalbaar zijn. En het volk weet dat intussen, waardoor het vertrouwen in en de geloofwaardigheid van de politiek stilaan verloren gaat.

Wat een land gaat over particratie, politiek talent, spartelende overheidsdiensten en de strijd tussen ideologie en steekvlampolitiek. Het is een kritisch maar hoopvol betoog over wat er fout zit in dit land en waarom partijen opnieuw moeten inzetten op het algemeen belang. Een aanrader.