Is Joe Biden werkelijk dé uitdager van de zittende president Trump? Hebben de Democraten écht de blunderende boomer uit Delaware afgevaardigd naar het debatpodium om een potje verbaal te worstelen met de grofgebekte vastgoedmagnaat uit Queens?

Geen man van vlees en bloed

Amerikanen kozen in de voorverkiezingen voor de man die Biden was, niet voor de kandidaat die steeds vaker lijkt te verdwalen op het campagnepad. Uncle Joe is niet zozeer een man van vlees en bloed, maar een herinnering. Niet alleen aan de gezellige senator die verhalen vertelde over zijn bescheiden afkomst en die interpersoonlijke relaties boven ideologie plaatste, maar ook aan een gevoel van normaliteit en rust. En die herinnering moet – net als de man zelf – in leven worden gehouden. Niet alleen om de door progressief Amerika gehate president uit het Witte Huis te verdrijven, maar ook om het cliëntelisme in Washington D.C. opnieuw welig te laten tieren.

Ambitieuze politici hebben immers hun karretje vastgehaakt aan dat van de voormalige vicepresident. Dit is uiteraard niets nieuw: favoritisme en politieke klantenbinding zijn zo Amerikaans als appeltaart. Maar het amper verholen aasgiergedrag van jongere, meer lucide, progressieve sterren zou lachwekkend zijn mocht het tezelfdertijd niet intriest zijn. Joe Biden heeft nog één laatste rol te spelen op het Amerikaans politiek toneel, en dat is het aanduiden van zijn opvolger.

Schaduwpresident

Het vicepresidentschap is – in tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden – niet het tweede belangrijkste ambt in de Amerikaanse politiek. Qua politiek gewicht rangschikt het ergens tussen dat van voorzitter van de studentenraad van de lokale high school en hondenvanger. Maar de schijn van relevantie en een mooi bureau in het Witte Huis volstaan voor politici waarvan de carrière elk opwaarts potentieel ontbreekt. De A List – senators uit en gouverneurs van electoraal relevante staten – verkiezen eigenlijke macht boven ceremonieel aanzien.

Niet nu Joe Biden de vaandeldrager van de Democratische partij wordt. Er bestaat geen twijfel dat iedere senatrice onmiddellijk zou laten vallen waarmee zij bezig is om haar naam te zien prijken naast die van Biden. (Biden heeft aangekondigd een vrouw als running mate te kiezen.) En naar wie zal men in de hoofdstad aandachtiger luisteren dan naar de wettelijke troonopvolgster van de man die ten tijde van zijn beëdiging de oudste president zal zijn – 9 jaar ouder dan de oudste president tot dusver, Donald J. Trump? Het vicepresidentschap biedt zo een uitgelezen kans om vanaf dag 1 op te treden als schaduwpresident en bij vroegtijdig overlijden van de president, zonder slopende verkiezingscampagne, als 47ste president van de Amerikaanse Republiek te worden beëdigd.

Vehikel voor de media

Maar in de tussentijd moet de Democratische Partij afrekenen met het feit dat zij een wandelend lijk nomineerde voor het presidentschap. De zwakste kandidaat sinds, wel,… hun vorige kandidaat. Wie nog ontkent dat Biden slechts een schim is van de man die hij ooit was doet dit uit politieke overwegingen. De mainstream media in de VS nemen het voortouw in deze ‘Bescherm Joe’ operatie. In interview na interview worden de nieuwe lieveling van de redactieraden soft balls toegeworpen – eenvoudige, kritiekloze vragen die het journalistenberoep onwaardig zijn. Biden is immers ook het vehikel voor nieuwsankers, opiniejournalisten en columnisten die het huidige staatshoofd bespot, beschimpt en gemarginaliseerd heeft.

De media zullen daarom van nu tot november functioneren als persoonlijke bodyguard van de Democratische presidentskandidaat. Het meest wansmakelijke voorbeeld is de onderdrukking van de aantijgingen van Tara Reade, een voormalig stafmedewerkster van toenmalig senator Biden. Zij beschuldigde hem van verkrachting.

Dat Biden deze beschuldiging sinds het begin ontkende is eigenlijk maar half waar. Een ontkenning impliceert immers dat hij geconfronteerd werd met de beweringen van Reade. Quod non. Dit gebeurde voor de eerste keer op 1 mei in een interview op MSNBC, meer dan één maand (!) na de eerste berichtgeving.

‘Bescherm Joe’ operatie

De situatie met Reade is slechts het meest recente en flagrantste voorbeeld van de ‘Bescherm Joe’ operatie. Een subtieler maar alomtegenwoordig voorbeeld vormen de interviews met Biden. De interviewers doen denken aan apetrotse ouders die hun kroost de hemel in prijzen omdat ze voor de eerste keer binnen de lijntjes kleurden. Op een schaal van 1 tot 10 zijn de verwachtingen voor Biden negatief. Ieder TV-optreden waarin hij een ietwat coherente gedachtegang formuleert wordt omschreven als een win.

‘The soft bigotry of low expectations’ noemt men dit in de VS. Het gaat om het niet verwachten dat iemand aan dezelfde verwachtingen voldoet als anderen omdat men ervan uitgaat dat die verwachtingen te hoog gegrepen zijn voor de persoon in kwestie. Joe Biden zou beledigd moeten zijn door de kinderlijke manier waarop de media met zijn kandidatuur omgaan. De Amerikaan trouwens ook.

Woke Joe

De paniek achter de schermen beïnvloedt dan ook de agenda van de Bidencampagne. Niemand – inclusief de Amerikanen die de zittende president verafschuwen – is enthousiast over zijn kandidatuur. Het Democratische electoraat keek naar de overige kandidaten en zag een goedprater van communistische dictaturen, een onervaren burgemeester wiens belangrijkste wapenfeit de heraanleg van de stoepen in South Bend was en een Afro-Amerikaanse Hillary Clinton, maar dan minder joviaal. De herinnering aan Joe Biden volstond om hen terug te sturen naar respectievelijk Vermont, Indiana en Californië. Maar de zittende president van de Verenigde Staten electoraal uitschakelen? Dat is een ander paar mouwen.

Daarom slaat het campagneteam van Biden wild om zich heen om het ontbrekend enthousiasme op te wekken. Zijn geloofwaardigheid onder de radicaal-linkse vleugel van de partij wil hij opkrikken door lippendienst te bewijzen aan de ideeën van zijn voormalige rivaal, Bernie Sanders. Om aan te tonen hoe woke hij is, liet hij ook al weten dat hij een Afro-Amerikaanse vrouw zal nomineren voor het Hooggerechtshof. De belofte dat hij een vrouwelijke running mate zou kiezen volstond klaarblijkelijk niet. Linkse buzz words als health care justice, environmental justice en racial justice zijn de speeches van de voormalige vicepresident binnengeslopen.

Parodie van het origineel

Maar Biden spreekt de radicaal-linkse lingo niet als moedertaal. Hij is een parodie van het origineel. Geen BernieBro (of Sis) neemt hem serieus. Maar door zijn verwoede pogingen om een plaatsje aan de tafel van de cool kids te bemachtigen, ondergraaft hij zijn eigen voornaamste (en enige) argument voor zijn verkiezing, namelijk dat een president Biden een terugkeer naar de status quo ante bellum betekent. Geen door ideologie gedreven revolutie maar een pragmatische chief executive die met beide partijen werkt om incrementele vooruitgang te verzekeren.

Maar door voetje te vrijen met Elizabeth Warren, Bernie Sanders en de identiteitsstrijders van de partij, riskeert hij zijn eigen, natuurlijke basis van zich te vervreemden: blanke, oudere centrumkiezers en arbeidersgezinnen. Een Biden die op hetzelfde élan voortgaat dreigt niet enkel door Donald Trump niet serieus te worden genomen, maar alle geloofwaardigheid onder brede lagen van de bevolking te verliezen. Biden waait met de wind mee, steeds bereid om zijn overtuigingen aan te passen om verkozen te geraken. Maar ‘niet Donald Trump zijn’, zal onvoldoende zijn om de huidige president uit het Witte Huis te verdrijven.

Joe Biden moet opnieuw iemand worden. De herinnering aan wie hij was zal niet volstaan. De resterende goodwill vanwege het Amerikaanse volk zal de komende maanden debat per debat, advertentie per advertentie en tweet per tweet door de Republikeinse kandidaat verpulverd worden. Biden moet zichzelf definiëren, herintroduceren. Het lijkt hem evenwel aan vechtlust te ontbreken om dit te doen. Bijnamen als Sleepy Joe, Creepy Joe en Quid Pro Quo Joe geraken ingeburgerd. De karaktermoord is in volle gang. En Biden, die zit erbij en kijkt ernaar.

Aantijgingen

Ook Tom Lanoye deed aan raciale stereotypering

Wie neemt Joe Biden nog serieus?

#MeToo: Media negeren aantijgingen tegen Biden