Wat we donderdagavond 10 november meegemaakt hebben in de Brusselse Noordwijk is het samenkomen van twee problematieken: er is enerzijds de opvolging van geradicaliseerden, zeg maar extremistische moslims (al dan niet teruggekeerd uit Syrië), anderzijds de verloedering van de buurt van het Brusselse Noordstation, door sommige grapjassen ook wel het Moordstation genoemd. In de 35 jaar dat ik in Schaarbeek woon is de toestand nog nooit zo ernstig geweest als vandaag.

Om te beginnen zitten we al met een geografische eigenaardigheid: het Brusselse Noordstation ligt op het grondgebied van drie gemeenten, namelijk Brussel Stad, Sint-Joost en Schaarbeek. Maar terwijl Sint-Joost en Schaarbeek tot de politiezone Schaarbeek/Sint-Joost/Evere behoort, is Brussel Stad een onderdeel van de politiezone Brussel-Stad/Elsene. Het Brussels Gewest, dat qua oppervlakte de stad Aalst is x 2, beschikt zo maar eventjes over zes verschillende politiezones. Het is één van de vele redenen van de veiligheidsproblemen in de hoofdstad. Indien we de Brusselse logica zouden toepassen op Aalst, dan zou de carnavalsstad over drie politiezones moeten beschikken, wat gelukkig niet het geval is.

De Noordwijk

Het Noordstation, dat langs de buitenkant aartslelijk is, is nu ook aan de binnenkant een ramp geworden wegens de zware renovatiewerken die er nu aan de gang zijn. Het station, dat bekend is bij veel pendelaars (en niet verward mag worden met het eigenlijke station van Schaarbeek, dat in een aangename buurt ligt) heeft een voor- en een achterkant, of een west- en oostkant, zo u wil.

De westzijde, waar zich de hoofdingang bevindt, geeft zicht op de eigenlijke Brusselse Noordwijk. Die voormalige woonwijk werd in de dolle jaren ’70 platgegooid omdat er een autostrade en World Trade Centers moesten komen. Wegens de immobiliëncrisis in die jaren is de autostrade er echter nooit gekomen (oef !), en de vele voorziene buildings al evenmin. En ook al is de Noordwijk nu grotendeels volgebouwd (met Proximus, FOD Economische Zaken, Vlaamse Gemeenschap, Staatsveiligheid, etc.), decennialang was dat stuk Brussel braakland, met alle onveiligheidsproblemen van dien.

Aarschotstraat en Brabantstraat

Maar de onveiligheidsproblemen situeren zich nu vooral aan de oostkant. Zeg maar in de Aarschotstraat en de Brabantstraat, en de straatjes ertussen, tot aan het armtierige Liedtsplein, verzamelplaats voor lege bierblikjes. De Aarschotstraat is de hoerenbuurt. Op het einde van die straat is een rood licht, op de hoek met de Koninginnelaan (Avenue de la Reine). Het is daar waar Yassine Mahi de Waalse politieman heeft vermoord.

Klein vraagje : wat doet een radicale moslim eigenlijk in een prostitutiestraat? Prostitutie was toch een typisch kenmerk van de decadente westerse maatschappij? De Brabantsraat is dan weer een (hoofdzakelijk) Marokkaanse winkelstraat. In de Aarschot/Brabantstraat is het, ook al zal het sommigen misschien verbazen, overdag relatief veilig. Maar de problemen situeren zich ’s avonds na sluitingstijd van de winkels (+/- 19u.), en ’s morgens voor openingstijd.

Overdag loopt er voldoende volk op straat, zodat er enige sociale controle is. Gezellig kan men de Brabantstraat echter niet noemen. Ze bestaat uit winkels waar men de meest denkbare en ondenkbare goedkope brol en kitsch kan kopen, de bediening in veel winkels is ronduit boertig, alle snacks zijn banaal en compleet voorspelbaar, het volk dat er rondloopt heel proletarisch. Je verlaat met plezier pakweg het station van Leuven om de Bondgenotenlaan in te trekken, maar het Brusselse Noordstation verlaten geeft toch een ander gevoel.

Een slechte nieuwe Belg

Jarenlang had het Brusselse Zuidstation een slechte reputatie, nu heeft het Noordstation die rol overgenomen. Elke morgen komt de vuilkar langs in de Brabantstraat, maar voor die komt is het een chaos van jewelste : sluikstorten, winkeliers die zich niet houden aan de afvalregels, kartonnen dozen die rondslingeren, vuilniszakken die niet goed afgesloten zijn, kraaien die vuilniszakken openen, etc. Het contrast met de Nieuwstraat, de ooit prestigieuze winkelstraat die op een paar honderd meter van de Brabantstraat ligt, is opvallend, want in de Nieuwstraat ligt er ’s avonds en ’s morgens geen troep van afval.

‘Manque d’éducation’, gebrek aan opvoeding, weet mijn Turkse haarkapper mij te vertellen over de vuiligheid in de Brabantstraat. De brave man heeft de gewoonte zij mening ongedwongen te verkondigen, zonder zich ook maar een jota aan te trekken van het politiek correcte evangelie. Ongetwijfeld een slechte nieuwe Belg.

De hoofdstad van Europa

Wie ’s avonds na 19u. in de Brabantstraat en omgeving ronddwaalt, weet wat te verwachten: alcoholisten, drugsverslaafden, drugverkopers, illegalen, daklozen, zwervers, hoerenlopers, transitmigranten, vechtersbazen, bedelaars en ga zo maar door. Is dat nu de hoofdstad van Europa, vraag je je dan af ? Telkens ik daar rondloop moet ik denken aan de romans van Emile Zola (1840-1902). Het contrast met de beelden op tv van de Kortrijkse wijk waar de zielige justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) woont, is onbeschrijflijk. Het is gewoon een andere wereld.

’s Avonds in het Noordstation aankomen met de trein om 22 of 23 uur, en dan te voet naar het centrum van Schaarbeek, waar ik woon, doe ik al een paar jaar niet meer, want gewoon te gevaarlijk. Net zoals zovele andere mensen uit mijn wijk neem je de trein tot het verder gelegen Brussel Centraal, en neem je daar dan een bus naar Schaarbeek.

Alles dicht tussen 1 en 6.

Voor 9 uur ’s morgens wandel ik ook niet meer in de Noordwijk om mijn krant te kopen in het Noordstation, want je wordt vaak lastiggevallen. Vaak in het Arabisch overigens, ook al kan men toch aan mijn gezicht zien dat ik een ‘belgo-belge’ ben, zoals de autochtone Belgen vaak genoemd worden. Ik neem dan ook de fiets om een krant te kopen in het station, wat niet wegneemt dat je zelfs al fietsend nog vaak te horen krijgt ‘Monsieur, vous n’avez pas 1 euro?’. In de wijk, in de buurt van de sexshop/sexcinema waar de Brabantstraat en Aarschotstraat samenkomen, is een lokaal politiestation. Wie dacht dat de nabijheid van een politiestation een garantie is voor meer veiligheid, vergist zich.

Als reactie op de moord op de politieagent heeft dienstdoend burgemeester van Schaarbeek (de echte baas van Schaarbeek is minister in de regering van het Brussels Gewest) Cécile Jodoigne (Défi, dat is de nieuwe naam voor het FDF) besloten dat alle commerciële activiteiten in de Noordwijk tussen 1 uur ’s nachts en 6 uur ’s morgens moeten stoppen. Cafés en sexwerkerskoten dicht dus. Lachwekkend. Ofwel is dit een maatregel tegen de radicalisering (wat het uiteraard niet kan zijn, je vermindert de radicalisering niet door de Noordwijk tussen 1 en 6 uur op slot te doen), ofwel is dit een maatregel tegen de groeiende onleefbaarheid in de wijk. Maar in dat laatste geval rest wel de vraag waarom men heeft gewacht op de moord op een politieagent om die maatregel te nemen, want de problemen in de Noordwijk zijn ondertussen toch al een paar jaar bekend ?

Beleidsniveaus

Schaarbeek wordt bestuurd door een coalitie van Lijst van de Burgemeester (Défi en onafhankelijke Franstalige liberalen), Ecolo, Groen en Open Vld, met PS en de MR in de oppositie. Voor de Schaarbeekse Open Vld is wat er in de Noordwijk gebeurt een ver-van-mijn-bed-show, want de kiezers en leden van de Open Vld wonen allemaal in de betere buurten, dus niet in de Noordwijk. Voor Groen en Ecolo zijn preventie, straathoekwerk, gemeenschapswachten en integratieprojecten dé oplossing voor alle problemen. Dat we na een paar decennia van dergelijke politiek nog geen stap verder staan in de Noordwijk, maar er zelfs op achteruit zijn gegaan, wil de linkse kerk maar niet zien. En dat we er met een softie politiek alleen niet zullen geraken, kan of wil men ook maar niet begrijpen.

Een andere van de reeks oorzaken van de vele problemen in de wijk is het gebrek aan communicatie tussen de verschillende beleidsniveaus. De opdeling van het Brussels Gewest in 19 gemeenten maakt een coherent optreden in de Noordwijk, waar verschillende gemeenten aan elkaar grenzen, onmogelijk. En toen een paar jaar geleden de situatie in het Noordstation onhoudbaar werd wegens de toevloed van transitmigranten, weigerden de gemeente Schaarbeek en het Brussels Gewest te onderhandelen met bevoegd staatssecretaris Theo Francken (N-VA), omdat die van de verkeerde partij was, ook al hebben de Franstalige politici in Brussel de mond steeds vol over samenwerkingsfederalisme. En ook al wist en weet ieder zinnig mens dat om de Noordwijk terug leefbaar te maken, overleg tussen de verschillende beleidsniveaus noodzakelijk is.

Leefbaar maken betekent ook dat het respect voor politie, brandweer en medische interventiediensten wordt hersteld. De haatcampagne van de Ecolojongeren tegen de politie (zie illustratie) kan alleen maar bijdragen tot een sfeer waarin geweld tegen politie gelegitimiseerd wordt.

Geradicaliseerden

Het minste wat men kan zeggen is dat de Belgische staat niet in staat is, of onwillend, om gesignaleerde en geregistreerde moslimradicalen, goed op te volgen. Het is dan ook onverantwoord dat eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) zo veel mogelijk weduwen van Syriëstrijders wil laten terugkeren naar België. Omdat er geen Belgen meer naar Syrië trekken om daar te gaan vechten, en we de indruk hebben dat de burgeroorlog in Syrië voorbij is (wat maar gedeeltelijk klopt), en het nog lang geleden was dat er nog eens een aanslag in België was gepleegd, dachten de verschillende overheden dat opvolging en begeleiding van geradicaliseerden niet meer prioritair was. Het is een zeer pijnlijke vergissing gebleken.

Allahoe akbar (God is groter), riep de geestesgestoorde Yassine toen hij de politieman neerstak. Vreemd toch dat geestesgestoorden nooit op het idee komen christelijke, joodse, hindoeïstische, boeddhistische of atheïstische slogans te schreeuwen als ze iemand vermoorden.

Brabantstraat

Vuilkar voor de rechter

Hoe de wijk rond het Schaarbeekse Noordstation al jaren verloedert