Het wordt oorlog, beste medeburgers, bereid u voor! De Russen gaan Oekraïne platwalsen en kijken dan begerig uit naar het volgende Europese hapje. In mijn jonge tijd – ik spreek over de jaren ’80, toen de Berlijnse Muur nog stevig stond- ging het over de plaatsing van kruisraketten met kernkoppen in Europa en ook in België.

Er was toen, vooral onder de jeugd, nogal wat weerstand tegen die plaatsing. Zonder succes, want terwijl het parlement over de kwestie debatteerde waren de raketten al onderweg. Ze liggen er in Kleine Brogel nog altijd, van nooit weggeweest. Zelf deed ik vervangende burgerdienst, ja, ik beken, ik was een van die hippies die ‘gewetensbezwaren’ inriep om niet vroeg te moeten opstaan. Uiteindelijk viel die Muur vanzelf, en stoemelings, zonder dat er een schot werd gelost.

Revanche

Sergeant Xavier Waterslaeghers: in de 90’s waren militairen sullige zatlappen met niks om handen.

Nu, veertig jaar later, na de brave Gorbatsjov, de dementerende Boris Jeltsin, de dolle 90’s en veel dagschotels bij Pascale, zijn de Russen helemaal terug. Uit op revanche, tegen een NAVO die ondertussen in hun achtertuin zit, en onder leiding van een ex-KGB-er die van democratische – en trouwens ook andere – scrupules absoluut geen last heeft: Vladimir Poetin. Hij vond de koude oorlog opnieuw uit, die met de dag warmer wordt, want op een goeie 2000 km van hier wordt er echt slag geleverd.

Meteen wordt er ook in paniek vastgesteld dat we, dankzij dat zogenaamde vredesdividend, geen leger van betekenis hebben en dat, om een hooggeplaatste legerpief te citeren, we na een uur oorlog ‘met stenen zullen moeten gooien’.

Meteen wordt er ook in paniek vastgesteld dat we, dankzij dat zogenaamde vredesdividend, geen leger van betekenis hebben en dat, om een hooggeplaatste legerpief te citeren, we na een uur oorlog ‘met stenen zullen moeten gooien’. De NAVO-norm voor defensie-uitgaven werd in 2006 vastgesteld op minimaal 2% van het BBP. De meeste Europese landen halen dat niet, en zij die het wel halen, zoals Polen, Letland, Estland en Litouwen, zijn niet toevallig de buren van mijnheer Poetin. België bengelt helemaal onderaan, met een schamele 1,18 procent, niet eens genoeg om het ijzer dat we wel hebben deftig te onderhouden.

We moeten overschakelen naar een oorlogseconomie, orakelen nu zelfs de grootste vredesduiven. Een oorlogseconomie, weet iemand wat dat echt is? Uiteraard, meer geld voor defensie en bewapening. En als het toch wat moet kosten, dan liefst huisgemaakt spul, dat levert nog werkgelegenheid op en het maakt ons minder afhankelijk van het buitenland.

Lege rekken

Zo gezegd zo gedaan, alle handen helpen. Of zoals president Kennedy het ooit in volle koude oorlog formuleerde: ‘Ask not what your country can do for you – ask what you can do for your country’. Patriottisme wordt eindelijk weer een echte deugd, en de overheid neemt het industrieel apparaat stevig in handen om prioriteiten te stellen. Vergeet het kapitalisme en de vrije markt, vergeet al die domme luxespullen, first things first. Een fabriek die eerst badpakken fabriceerde kan ‘in ’s lands belang’ gesommeerd worden om uniformen te maken. Ook logistiek verandert er wat, en zal het verkeer er ietwat anders uitzien: militairen en vrachtwagens in kakikleur domineren het straatbeeld, de levering van uw nieuwe wasmachine kan wachten. Als die überhaupt nog beschikbaar is.

Een chronisch tekort aan verbruiksgoederen wordt onvermijdelijk: u koopt iets als het er is, niet als u er zin in hebt. De rantsoenbonnen duiken weer op, heden nu ook als app beschikbaar.

De consumptie evolueert naar beschikbaarheid van het allernoodzakelijkste, wat misschien voor sommigen onder ons wel eens een goede ontwenningskuur zou zijn. Colruyt, of nog eerder Aldi, wordt de norm, maar altijd met een hoeveelheid lege rekken. Een chronisch tekort aan verbruiksgoederen wordt onvermijdelijk: u koopt iets als het er is, niet als u er zin in hebt. De rantsoenbonnen duiken weer op, heden nu ook als app beschikbaar. Alles wordt duurder en schaarser, wat onvermijdelijk een zwarte markt in het leven roept. Globale verarming is onvermijdelijk, en wie daarover knorrig doet, is een inciviek.

Wat ons op het volgende aspect brengt van de oorlogseconomie: de staat wil ook opnieuw controle op wat er gezegd, geschreven en zelfs gedacht wordt. Propaganda en overheidscommunicatie worden cruciaal, ook daar kunnen heel wat mensen aan de slag. Tegelijk wordt er censuur ingevoerd op ‘onvaderlandslievende’ opinies die het moreel kunnen ondergraven. Kliklijnen voor het aangeven van subversief gedrag of defaitisme worden het nieuwe normaal. Overigens kunnen er overal spionnen zitten, vertrouw best zelfs uw familie of buren niet meer. De media worden nauwlettend in het oog gehouden, het best verschijnt er maar één krant meer, het Staatsblad. En ten allen tijde geldt het motto: ‘de vijand leest mee’.

‘Kraft durch Freude’

De actie van Maggie De Block ‘Stik je eigen masker’ was productief én moreel opbeurend.

De oorlogseconomie impliceert dus ook een oorlogscultuur van het verplichte optimisme, de verbondenheid, en campagnes die het moreel oppeppen. Vrijheid doet er even helemaal niet toe. Mensen moeten leren in de pas lopen, positief participeren en medeburgers terechtwijzen die dat niet doen. De Covid-crisis die in 2020 uitbrak, was een bescheiden repetitie voor de oorlogscultuur waarin vrijheden vervangen worden door burgerplichten, en de overheid voor u beslist. Waarbij gezondheidsminister Maggie De Block vrouwen op een zeker moment zelfs aanraadde om, bij gebrek aan mondmaskers, hun beha’s in twee te knippen. Wat ze ook prompt deden.

De Covid-crisis die in 2020 uitbrak, was een bescheiden repetitie voor de oorlogscultuur waarin vrijheden vervangen worden door burgerplichten, en de overheid voor u beslist.

Vandaag klinkt de roep om een herinvoering van de dienstplicht almaar luider, want kanonnenvlees zullen we nodig hebben. Hoe zit het trouwens met onze fysieke conditie en mentale weerbaarheid? Hierover heb ik eigenlijk alleen maar goed nieuws. Met een pintje in de hand en een stevig bordje chips aanschouwt de Vlaming reality TV rond steenhard trainen en overleven, genre Kamp Waes (goed voor bijna 2 miljoen kijkers) en zijn VTM-tegenhanger Special Forces. Alle media zijn dol op deze geteleviseerde opstap naar de morele herbewapening en verslaan de esbattementen uitvoerig. Let vooral op drilinstructeur Fly van Kamp Waes: hij wordt de nieuwe nachtmerrie van de Russen.

Daarmee is Vlaanderen alvast toonaangevend in de productie van kijkcijferkanonnen. En als dat allemaal niet helpt, is er nog de ultieme strategie waar we een eeuwenoude expertise in hebben: het op een akkoordje gooien met de vijand.

Covid-crisis

Ten oorlog!

De wereld na Trump en Merkel