Verschillende vooraanstaande economen, waaronder Nout Wellink en Stanley Druckenmiller, maken zich zorgen om de huidige inflatiecrisis. Zij voorspellen een nog lang voelbare inflatie, een ineenstortende huizenmarkt en een besteedbaar inkomen dat flink terugloopt. Eén ding is zeker: een bijzondere periode ligt in het verschiet, en er is nood aan een daadkrachtig beleid dat in staat is om de negatieve spiraal, die momenteel op de economische markten heerst te keren.

Nout Wellink uit zijn zorgen

Nout Wellink, oud-president van De Nederlandsche Bank (DNB), uit bij De Telegraaf zijn zorgen rond het voortbestaan van het huidige economische systeem. Hij is bijzonder somber, en denkt dat de inflatie nog lang voelbaar zal zijn. ‘Het Centraal Planbureau denkt dat de inflatie volgend jaar onder de 3 procent uitkomt. Nou, vergeet het maar. Kijk maar eens hoelang de hoge inflatie aanhield na de oliecrises in de jaren zeventig’, luidt het. Volgens Wellink zetten de blijvend stijgende prijzen de besteedbare inkomens onder druk. Bovendien kan de hoge hypotheekrente tot een prijzenval van de huizenmarkt leiden, aldus de oud-president.

Tijdens de oliecrisis in de jaren zeventig kende de inflatie enorme pieken en dalen. Zo stond het inflatiepeil soms drie jaar of meer hoog, om dan terug te vallen en opnieuw nog hoger te pieken. Volgens Wellink gaat de inflatie pas over enkele jaren opnieuw naar 3 à 4 procent dalen. Bovendien zal de gemiddelde prijsstijging de komende jaren hoger zijn.

ABN Amro, de op twee na grootste bank van Nederland, voorspelt volgend jaar een prijsdaling van de huizenmarkt met ongeveer 2,5 procent. Wellink denkt dat dat door de hoge hypotheekrente veel hoger zal zijn. Bovendien heeft de lage rente volgens hem jarenlang verdoezeld dat er in de eurozone te veel schulden werden gemaakt.

Besteedbaar inkomen loopt terug

Het besteedbaar inkomen loopt flink terug door de hoge inflatie. Dat komt omdat mensen dingen die ze minder nodig achten uitstellen. Zo kwamen er bijvoorbeeld vorig kwartaal via het bekende Just Eat Takeaway (JET) wereldwijd 235 miljoen maaltijdbestellingen binnen, maar in hetzelfde kwartaal vorig jaar waren dat er 266 miljoen.

De hoge rente raakt bovendien de waarde van bedrijven. Zowel investeerders, als consumenten houden de hand in de knip en daardoor komen sommige marktspelers onder druk te staan. Zo stijgen de voedselprijzen bijvoorbeeld sneller wanneer de dieselprijzen toenemen. Een toename van dieselprijzen zorgt immers dat onder andere het voedseltransport duurder wordt, waardoor ook de voedselprijzen verhoogd worden.

Bijzondere periode in het verschiet

Volgens Stanley Druckenmiller, een bekende Amerikaanse investeerder, komt er een bijzondere periode aan. De markt wordt immers steeds onstabieler door onder andere de blijvende prijsstijgingen (omdat ondernemers lagere marges hebben). Er heerst in de Verenigde Staten, maar ook in Europa, schaarste door bedrijven die omvallen, wat op haar beurt weer duurdere producten met zich meebrengt. Kortom, de economie bevindt zich in een negatieve spiraal.

Druckenmiller stelt dat wanneer de inflatie boven 5 procent stijgt, de rente ook boven 5 procent moet stijgen om de inflatie terug te dringen. Het huidige inflatiepeil in België is niet minder dan 11,27 procent dus zou volgens Druckenmiller ook de rente tot dat niveau moeten stijgen. (Cijfers gebaseerd op de Consumentenprijsindex; nvdr) Gigantische rentestijgingen brengen economische malaise met zich mee, maar los daarvan is er op dit moment zoveel schuld dat de vraag is of een dergelijke rentestijging überhaupt zelfs kan.

Griekenland

Een te hoge rente gecombineerd met een enorme schuldenberg kan fundamentele problemen doen ontstaan bij veel landen. Een dergelijk scenario speelde zich bijvoorbeeld af tijdens de Griekenlandcrisis. De Griekse overheid bleek toen jarenlang de financiële cijfers vervalst te hebben. Het land werd op het laatste nippertje gered door het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Unie.

In een Griekenlandscenario maar dan in héél Europa, lopen we het risico op een blijvende hoge inflatie of verschillende landen die omvallen. Toch ijvert Druckenmiller voor hogere rentestijgingen. Hij wijst ter ondersteuning naar de jaren ’70, waar men ook door een dergelijke zware periode gekomen is.

De printer staat nog steeds aan

Ondanks de enorme inflatie en de voortdurende verarming van de spaarders, staat de printer nog steeds aan. Staatsobligaties rollen er vrolijk uit. Eigenlijk moeten we op deze moment de staatsschulden afbouwen, door bijvoorbeeld de overheid te laten besparen. Paul Magnette liet echter alvast weten aan dergelijk spelletje niet mee te doen.

De laatste dertig jaar werden schulden vooral afgebouwd door middel van besparingen, hervormingen en een soepel monetair beleid om de pijn te verzachten. Na 2008 resulteerde dat in het zwakste economische herstel in de moderne geschiedenis, meer ongelijkheid, en de laagste rentevoeten van de voorbije 700 jaar. Het medicijn slaat niet langer aan.

Er werden recent proefballonnetjes opgelaten, zoals het schrappen van overheidsschulden op de balans van de centrale banken, of herfinanciering via eeuwigdurende leningen. Daar lijken de geesten niet rijp voor. Met de ultra-lage rentevoeten gingen we de voorbije jaren almaar meer richting financiële repressie.

inflatiecrisis

Volgens oud-president van De Nederlandsche Bank zal inflatie nog lang voelbaar zijn