Van voormalig Amerikaans president Harry Truman kennen we de beroemde uitspraak: ‘If you want a friend, get a dog’. Als we sommige waarnemers mogen geloven kunnen we die wijsheid zonder problemen toepassen op de werkvloer. Vorige week konden we in de Morgen namelijk lezen dat de beste collega op vier poten rondloopt. De titel van dat artikel suggereert zelfs dat ‘haast iedereen’ nu een kantoorhond wil.

Dat laatste was jammer genoeg weer eens een mooi voorbeeld van clickbait: een misleidende sensationele titel die erop gericht is het artikel aan te klikken. Maar dat spoort niet helemaal of vaak zelfs helemaal niet met de inhoud van het artikel. Het verschijnsel is intussen zo algemeen in onze media dat er nog weinig misbaar over wordt gemaakt.

Thuiswerk

Waar komt die kantoorhond nu plots vandaan? Volgens de Harvard Business Review moeten we de oorzaak zoeken in het ‘terug naar kantoorbeleid’ van de voorbije jaren. Covid had ervoor gezorgd dat mensen verplicht moesten thuiswerken. Sommigen beviel dat zo dat ze nadien niet meer terug wilden naar kantoor. Gezien de huidige schaarste op de arbeidsmarkt diende de werkgever soms te onderhandelen over de voorwaarden waaronder men toch bereid zou zijn om terug te keren. Tijdens die gedwongen thuiswerkperiode hadden velen een hond in huis gehaald. Die wilden ze dan ook meenemen naar kantoor. Anders bleven ze liever thuiswerken. Een nieuwe trend is geboren. En zoals alle human resourcestrends komt ook deze uit de VS.

Intussen is er al heel wat wetenschappelijk werk verricht over de rol van de hond (of bij uitbreiding een huisdier) op de werkvloer en die rol is, wat dacht u, zeer positief. Uiteraard moet je hier rekening houden met het feit dat dergelijke studies dikwijls worden uitgevoerd door onderzoekers die persoonlijk een grote voorstander zijn van honden op de werkvloer. De kans op confirmation-bias (je hebt enkel oog voor de positieve effecten en je negeert de negatieve) is redelijk groot.

Minder stress

Wat levert het onderzoek nu op? Tussen honden en mensen zijn er gelijkaardige hechtingsprocessen als tussen ouder en kind. Wie in contact komt met een levende omgeving (dieren of natuur) plukt daar ook mentaal de vruchten van, heel belangrijk in deze tijden waar mentaal welzijn zo prominent hoog op de beleidsagenda staat. En wie zich beter in zijn vel voelt, presteert ook beter op de werkvloer.

Meerdere studies geven aan dat honden op de werkvloer bijdragen aan een aangenamer sociaal klimaat. Het reduceert de stress en bevordert de interactie en het onderling vertrouwen op de werkvloer. Labotests zouden zelfs aangetoond hebben dat een team in het gezelschap van een hond betere beslissingen neemt dan een team zonder. Ook de balans tussen werk en privé verbetert. Want werknemers die hun hond thuis moeten achterlaten voelen zich schuldig en dat kan wegen op hun productiviteit …

Ook voor werkgevers die misschien wel openstaan voor het idee maar niet weten hoe eraan te beginnen is er goed nieuws. Er bestaat in België nu al professionele begeleiding hoe je dergelijk beleid kunt implementeren met aandacht voor het welzijn van zowel werknemers als hun harige collega’s. Want het aantal problemen dat moet worden opgelost is legio. Hoeveel honden kunnen er tegelijk mee naar kantoor? Zijn alle hondenrassen toegelaten? Wanneer is er sprake van discriminatie? Hoe pas je het kantoor het best aan als er een hond rondloopt? Wat met de hygiëne?

Allergisch

Ik kan me voorstellen dat er lezers zijn die bij het lezen van het voorgaande zenuwachtig op hun stoel beginnen te schuiven. Prima als een werkgever en de werknemers op dit punt initiatieven nemen en onderling tot een akkoord komen – wie ben ik om hier een oordeel over uit te spreken – maar als maatschappelijk verschijnsel zijn er wel enkele vragen te stellen.

Niet elke werknemer is dol op honden, niet privé en zeker niet publiek.

Zo stel ik me vragen bij de veronderstelde positieve effecten. Voor bijna alle positieve effecten zijn er zonder twijfel ook negatieve. De meest voor de hand liggende is dat niet elke werknemer dol is op honden, niet privé en zeker niet publiek. Het is niet voor niets dat er in heel wat publieke plaatsen een hondenverbod is of dat honden aan de leiband moeten. Meer nog, een niet onaanzienlijke groep is afkerig en zelfs bang van honden. Sommigen zijn zelfs letterlijk allergisch voor honden en/of katten. Nu een (psychologisch) veilige en hygiënische werkplek zo belangrijk is geworden, zou dit toch een zwaarwegend argument moeten zijn.

Ik ben dus niet zeker dat honden op de werkvloer het netto welzijn verhogen. Ik ben ook niet zeker of het de productiviteit verhoogt. De positieve effecten die in labotesten werden vastgesteld kunnen gemakkelijk teniet worden gedaan als je bovenstaande elementen in calculeert.

Dieren inclusie

Een van de grote nadelen van kantoren dezer dagen is ook dat je als werknemer veel te gemakkelijk wordt afgeleid. Je bent minder in staat tot ‘deep work’. De aanwezigheid van honden op de werkvloer is dan wellicht geen voordeel. Zelfs een grote believer moest in de Morgen toegeven dat uit een rondvraag in het bedrijf bleek dat de tegenstand groter was dan gedacht.

Ik vraag me ook af of het echt nodig is dat kantoren meer en meer op privéruimtes beginnen te lijken. Net in tijden waar thuiswerk meer ingeburgerd is geraakt, zou je je kunnen voorstellen dat kantoren zich net meer moeten gaan onderscheiden van privéruimtes. Want waarom zou je anders naar kantoor gaan? Dat bedrijven die openstaan voor honden op de werkvloer per definitie aantrekkelijker zijn lijkt me dan ook niet voor de hand te liggen.

Wat de hele discussie in elk geval bewijst, is dat het met de kwaliteit van de arbeid in het algemeen veel beter gesteld is dan veel doemdenkers willen doen geloven. Als het al of niet meebrengen van een hond naar kantoor een ernstig issue is, dan leid ik daaruit af dat de meeste andere issues al prima geregeld zijn…

De case leert ook dat het begrip ‘noden van de werknemer’ een immer evoluerend, zeg maar uitbreidend begrip is. Dat is des te belangrijker in tijden waar er sprake is van quasi volledige werkgelegenheid. Het begrip ‘inclusie’ (iedereen hoort erbij) wordt nu geruisloos uitgebreid naar sommige categorieën dieren. Dat laatste spoort dan weer met het groeiend belang van dierenrechten. Het ziet er dus wel naar uit dat het begrip ‘kantoorhond’ iets meer is dan een snel voorbijgaande gril. Of je dat nu leuk vindt of niet.

kantoorhond

Wil je een goede collega? Neem een hond.