Elk jaar Internationale Dag van de Verpleging, in 1965 ingevoerd door de Internationale Raad voor Verpleegkundigen (International Council of Nurses, ICN). In januari 1974 werd de geboortedatum van Florence Nightingale (zie hieronder op 1820) gekozen om deze speciale dag te vieren. Over de hele wereld wordt er op deze dag bijzondere aandacht besteed aan de bijdrage van verpleegkundigen en verzorgenden aan de gezondheidszorg, aan de voortdurende verbetering van de kwaliteit van de zorg en versterking van de beroepstrots.

Nelly Sachs (1891-1970)

1970 Overlijden in Stockholm van de Zweeds/Duits/Joodse schrijfster Nelly Sachs (78). Ze werd in 1891 in Berlijn geboren uit Joodse ouders. Als ze in nazi-Duitsland een publicatieverbod opgelegd krijgt, kan ze dankzij bemiddeling van de Zweedse schrijfster Selma Lagerlöf naar Zweden uitwijken. In Zweden schrijft ze een tiental boeken. In 1952 wordt Sachs tot Zweedse genaturaliseerd. In 1966 wordt haar, samen met de Israëlische schrijver Shmuel Yosef Agnon, de Nobelprijs voor Literatuur toegekend ‘voor haar excellente lyrische en dramatische schrijven, die het lot van Israël met aangrijpende kracht interpreteert’.

1965 Bondsrepubliek Duitsland en Israël hervatten diplomatieke betrekkingen.

De Berlijnse luchtbrug (1948-1949)

1949 Einde van de Berlijnse luchtbrug. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië moesten Berlijn van eind juni 1948 tot en met 12 mei 1949 via de lucht bevoorraden, omdat de Sovjets de stad hermetisch hadden vergrendeld, wat de voedselbevoorrading onmogelijk maakte. Dit had natuurlijk een voorgeschiedenis. Nadat in de westelijke bezettingszones van Duitsland de D-mark was ingevoerd, voerde de Sovjet-Unie op 23 juni 1948 een eigen munt in voor de Sovjetbezettingszone en heel Berlijn. De westelijke machten besloten dat die munt in West-Berlijn niet geldig was. De Sovjet-Unie reageerde hierop door alle toegangswegen naar Berlijn af te sluiten.

West-Berlijn kon vanaf dat moment niet meer via water, spoor of weg bevoorraad worden. De Britse en Amerikaanse mogendheden zetten hierop een luchttransportsysteem (luchtbrug) op om de sectoren van Berlijn die onder westerse bezetting stonden te bevoorraden. Dit kon omdat Moskou geen zeggenschap had over het luchtruim boven Oost-Duitsland. Soms landde er wel elke 45 seconden een vliegtuig met hulpgoederen voor de twee miljoen inwoners van West-Berlijn. De Sovjets hieven de nutteloos geworden blokkade op 12 mei 1949 op.

1945 Na de dood van August Vermeylen (10 januari 1945) beginnen een aantal Vlamingen van socialistische signatuur te vergaderen in de Socialistische Arbeidershogeschool te Sint-Gillis (Brussel) over de oprichting van een fonds dat zijn naam zou dragen. Het gaat over onder meer Oscar de Swaef, Achilles Mussche, Ger Schmook, Frantz Alofs, Leo Magits en Raymond Herreman. Op 12 mei 1945 richt deze groep het August Vermeylenfonds op. De datum is symbolisch: August Vermeylen werd op 12 mei 1872 in Brussel geboren.

1940 De Belgische regering beslist de duizenden ‘verdachten’ die ze vrij willekeurig heeft laten aanhouden naar Frankrijk over te brengen met de zogenaamde spooktreinen. Dat was totaal tegen de wet en bovendien ging het om mensen die niet veroordeeld waren. Zoals te voorzien, verliezen de Belgische ministers, helemaal opgeslorpt door het verloop van de oorlog, elke greep op de behandeling van de gedeporteerden.

Voor de uitvoering van de veiligheidsmaatregelen waren Robert de Foy, de administrateur van de Veiligheid van de Staat, en auditeur-generaal Walter Ganshof van der Meersch verantwoordelijk.

1910 Goedkeuring van de wet op de vernederlandsing van het middelbaar onderwijs.

1907 Overlijden van de Franse essayist en schrijver Joris Karl Huysmans. Hij stamde uit een Noord-Brabantse familie waarmee hij levenslang contact onderhield. Hij noemde zichzelf steeds met zijn Nederlandse voornamen, al stond hij bij de burgerlijke stand opgetekend als Georges Charles.

1897 Vondst van een veenlijk, het meisje van Yde, genoemd naar de plaats in Noord-Drenthe waar het in een turflaag werd aangetroffen. Deze ‘oudste mens van Nederland’ leefde tussen 54 voor en 128 na onze jaartelling, zo blijkt uit C14-datering. Ze moet ongeveer 16 jaar zijn geweest. Ze werd gewurgd met een strop, bij wijze van terechtstelling of als religieus offer. In 1994 werd een gezichtsreconstructie uitgevoerd in was. Deze en het stoffelijk overschot zelf bevinden zich nu in het Drents Museum in Assen.

1857 Geboorte in Castillonès van Georges Blachon, een Franse hoge ambtenaar en vriend van Vlaanderen, auteur van het boek Pourquoi j’aime la Flandre. Het werd vertaald door Stijn Streuvels onder de titel Waarom ik Vlaanderen liefheb.

Florence Nightingale (1820-1910)

1820 Geboorte in Firenze van Florence Nightingale, Engelse verpleegster, de ‘Engel van de gewonden’ tijdens de Krimoorlog. Grondlegger van de moderne verpleging.

Als The Times in 1854 tijdens de Krimoorlog melding maakt van mensonterende toestanden onder de zieke en gewonde Britse soldaten, biedt Florence, een 34-jarige verpleegster, spontaan haar diensten aan, ondanks sterk verzet van haar familie. Ze vertrekt aan het hoofd van een groep van 38 verpleegsters naar het Aziatische deel van Istanboel. Met geduld en tact wist zij orde in het legerhospitaal te scheppen en wist ze te bereiken dat de verzorging van gewonden aanmerkelijk verbeterde.

De Krimoorlog (1853-1856) was een conflict, uitgevochten tussen enerzijds Rusland en anderzijds een alliantie van Frankrijk, Groot-Brittannië, het Osmaanse Rijk (Turkije) en het koninkrijk Sardinië. Om het thuisfront op de hoogte te houden van de aard en omvang van de stroom gewonden, ontwikkelde de ook in wiskunde en statistiek zeer onderlegde Florence Nightingale een eenvoudig diagram om deze gegevens aan leken te kunnen presenteren. Daarmee was ze de uitvindster van het taartdiagram.

Na terugkomst in Engeland richt ze in 1856 een verpleegstersschool op in het St. Thomashospitaal in Londen, de eerste opleiding op dit gebied. In 1907 krijgt Florence Nightingale als eerste vrouw de Order of Merit, een hoge koninklijke onderscheiding. Drie jaar later overlijdt ze, 90 jaar oud.

1797 Inname van de duizend jaar oude Republiek Venetië door Napoleon. Venetië was sinds 726 een onafhankelijk land.

1619 Johan van Oldenbarnevelt, landsadvocaat en raadspensionaris van de Staten-Generaal tijdens de Tachtigjarige Oorlog, wordt ter dood veroordeeld en een dag later, op 13 mei, op het Binnenhof in Den Haag onthoofd op 71-jarige leeftijd. Van op het schavot spreekt hij de beroemde woorden: ‘Gelooft niet dat ik een landverrader ben, ik heb oprecht en vroom gehandeld, als een goede patriot, en zo zal ik sterven’.

1311 In Pavia (Italië) overlijdt Gwijde van Namen aan de gevolgen van pest. Hij was de tweede zoon van de Vlaamse graaf Gwijde van Dampierre en speelde een voorname rol in de zege van het Vlaamse leger tijdens de Guldensporenslag.

Krimoorlog

31 oktober. Historische dag: laatste executie in vredestijd in Nederland, België schaft doodstraf 136 jaar later af

12 mei. Net binnen: Vermeylenfonds opgericht én August Vermeylen geboren

Naar een ideologische onderbouwing van autocratie