Uit een bevraging van Amnesty International bij 2300 Belgische vrouwen bleek dat één vijfde beweerde ooit al eens verkracht geweest te zijn. Dat is veel, dus gaat het in de media weer volop over het principe van de toestemming bij intieme handelingen. Seks alleen voor wie er zin in heeft, natuurlijk zijn we daar allemaal voor, behalve hier en daar een psychopaat. Maar dat in wetten en reglementen gieten, is nog iets anders.

Volgens het Belgische wetboek is verkrachting ‘elke vorm van penetratie, gepleegd op een persoon die daar niet in toestemt’. Die brede definitie werd ook gehanteerd bij de bevraging van Amnesty. De man hoeft dus geen geweld gebruikt te hebben en de vrouw hoeft zich ook niet verzet te hebben. Noteer dat zelfs een tongzoen technisch gezien penetratie is.

Het eeuwige roofdier

De vraag is, wat zo’n toestemming dan wel precies inhoudt. Een simpel ja? Een geschreven verklaring? En is zwijgen toestemmen of net niet? Is lichaamstaal altijd éénduidig? Genant, maar het worden relevante vragen in deze tijden. In Zweden is de seksuele daad sinds juli 2018 gebonden aan de uitdrukkelijke instemming (samtycke) van de ander, en wel op elk moment. In theorie is dat mooi, maar sindsdien boomt het aantal aangiftes van verkrachting en eisen tot schadevergoeding. Zijn de Zweedse mannen dan plots zo’n roofdieren geworden, of lopen vrouwen gewoon sneller naar een advocaat na een potje slechte seks?

Reporters

#MeToo-betoging

De juridisering van de liefdesdaad komt, hoe kan het anders, uit de Verenigde Staten overgewaaid. Al in 2014 werd in Californië een wet van kracht waarin alle hogere onderwijsinstellingen verplicht werden een ‘affirmative consent standard’ in hun beleid op te nemen. Dat houdt in dat partners voorafgaand én in elke fase van de seks steeds bevestigen dat ze instemmen. Een hele checklist, begin er maar eens aan. Er bestaan overigens al apps voor de smartphone waarmee kandidaten voor een one-night-stand het lijstje kunnen afvinken.

Uiteraard speelt een en ander zich af met het MeToo-gebeuren als achtergrond. Met de Weinstein-affaire als katalysator (maar in feite al jaren ervoor) herpositioneerden grote delen van de feministische beweging zich als tamelijk manvijandige stoottroepen die de penis an sich viseren. Biologische termen als roofdier (predator) werden weer gangbaar, en verkrachting haast de retorische norm voor seksueel verkeer. Het libertaire feminisme van de jaren ’60 en ’70 is al lang passé, de nieuwe preutsheid viseert de man als gevaar en voorwerp van beteugeling, waardoor affirmative consent een noodzakelijk veiligheidsprotocol wordt tegen alle potentiële verkrachters. Deze polarisering maakt het er niet gezelliger op tussen de lakens. Zit het mensdom seksueel op een dood spoor?

Paranoia

Gustave Doré/Wikimedia

Roodkapje en de wolf

Natuurlijk zijn verkrachting en alle vormen van seksuele geweldpleging uit den boze. Maar de slinger is te ver doorgeslagen en neigt naar de typische, door de media geregisseerde paranoia die we ook bij andere ‘gediscrimineerde’ groepen en minderheden zien ontstaan. Het feminisme van de roze mutsen sluit aan op de politiek-correcte obsessie om overal slachtoffers te zien, wat ik in feite beledigend vind voor zelfbewuste vrouwen: de vrouw als zwak, kwetsbaar, onmondig Roodkapje, belaagd door de wolf, en gered door een paternalistische jagersfiguur, in casu de wetgever. En voeg er de grootmoeder als MeToo-activiste alias pink hat ook maar bij.

Die wetgever giet heel de zwik in een wettelijk kader, de vrouwenbeweging gaat erin mee en verkwezelt zienderogen. Zelden betrap ik de MeToo-activisten op woorden als tederheid en passie, romantiek, altruïsme, humor, laat staan dat ze vormen van geweld (vrijwillig, tussen volwassenen wel te verstaan) als een onderdeel van opwinding in het seksuele spel zouden willen zien.

Op die manier wordt het meest intieme van het menselijk handelen tot een juridische afwikkeling herleid, iets waarvan dan best ook materiële bewijzen achter de hand worden gehouden, zoals filmpjes of geluidsopnamen, naast uiteraard een getekend contract vanaf de eerste aanraking tot het moment dat de man zijn broek weer optrekt.

Dat ondertussen allerlei basisaspecten van de menselijke erotiek taboe worden verklaard, is blijkbaar geen punt. Verrassingen uitgesloten, verleiding op zich wordt iets hachelijks, de ontmaagding helemaal een heikele kwestie. Het Vlaamse spreekwoord ‘van het een komt het ander’ kan nu gewoonweg als politiek-incorrecte uitwas verbannen worden. Een nieuwe figuur doet vervolgens zijn intrede:

De intimiteitscoördinator

Iedereen kent wel de fameuze scène uit Last tango in Paris (1972, foto), waar die olijke deugniet van een Marlon Brando de kont van de toen 19-jarige Maria Schneider met boter insmeerde voor u weet-wel-wat, zonder dat het script dat voorschreef. Een inval van het moment.

UNIVERSAL IMAGES GROUP/REPORTERS

‘Last Tango in Paris’ met Maria Schneider en Marlon Brando

Dat bleef niet zonder gevolgen. De onrust over het mannelijke improvisatietalent op de set leidde (weeral) in Hollywood tot de verplichting om bij elke naakt- of seksscène een toezichthoudende ‘intimiteitscoördinator’ in te schakelen. Een wat? Wel, zoals we op de bouwwerven vandaag een verplichte veiligheidscoördinator hebben, dient een filmploeg, waarvan het script een vrijpartij bevat, een coach te hebben die de cruciale scènes voorafgaandelijk heeft doorgenomen en tijdens de opnames ook elke beweging controleert. Om discussies achteraf te vermijden wordt alles ook contractueel vastgelegd, tot de kleinste move. Bij het draaiboek hoort een afzonderlijke bijlage, genaamd nudity rider, die van elke naaktscène in detail de techniek beschrijft, camerastandpunt, belichting, wie, wat, waar, hoe. Om alle boter- en zeeptoestanden te vermijden.

OK, dat zijn geplogenheden van de Amerikaanse filmindustrie, maar ik verzeker u: binnen afzienbare tijd zullen intimiteitscoördinatoren zich bij ons aanbieden voor al wie veilige seks wil zonder juridische complicaties achteraf. De wetgeving wordt te ingewikkeld voor een leek, begrijp dat dan toch: de wereld van coaches en consultants wordt nog een ondersoort rijker.

Wie hier enige Big Brother-geur ruikt, zit er niet ver naast: wetten moeten niet alleen opgesteld maar ook nageleefd worden, ook tussen de lakens. Dus wordt het Alziend Oog uitgenodigd om mee te kijken in de slaapkamer, misschien zetten we het achteraf zelfs op YouTube, voor de vrienden of om er nog iets aan te verdienen.

Camera’s en begeleiders rondom de bedstede, het wordt een onderdeel van ons bestaan: vergeet privacy, alles draait om veiligheid. En zo wordt iedereen een beetje acteur en actrice in zijn eigen film, draaien maar. In China staan ze al wat verder daarin, al is de affirmative consent tussen bedpartners voorlopig nog geen prioriteit in dit door virussen geplaagde land.

Met dank aan de roze mutsen importeren we nu twee zegeningen van de 21ste eeuw: eerst de Amerikaanse poco-obsessie met bijbehorende betutteling, nadien de post-Maoïstische controlestaat. Of preciezer nog gesteld: politieke correctheid is de filter waarlangs oude censuurmechanismen publiek aanvaardbaar worden en tenslotte gelegaliseerd. De slaapkamer wordt het laatste gesloopte bastion van de vrijheid, wie had dat gedacht. De beste optie is dan de nul-optie ofte algehele onthouding. Voor de rest wordt dit een droomtijdperk voor advocaten, welkom in de jaren ’20.

lichaamstaal

Gezocht: slimme vragen en doordenkers

Met een contract tussen de lakens

Mary Said What She Said